۰۲۱-۲۲۹۰۱۹۰۵-۶
نقد آغاز گفتوگوست؛ گفتوگو با آنچه که موضوع نقد است. نقد ضرورت پویایی فضاست و لازمهی درجا نزدن. اگر نقد نباشد، هیچگونه پیشرویای در کار نخواهد بود. جمود حکمفرما میشود و خمودگی، رخوت و در جای نشستن. هیچچیز تبدیل به «مسأله» نمیشود، پرسشی شکل نمیگیرد، و انفعال بر همهچیز سایه میاندازد. حساسیتها از بین میرود و امور در بطالت و ابتذالشان به حال خویش رها میشوند.
چیزهای غیرمنتظره و اختراعات شگفتانگیز را باید در کجا یافت؟ پروژههای بزرگ مقیاس یا موضوعات کوچک؟ به نظر من دومی؛ چون در پروژههای بزرگمقیاس، هزینههای بالا عموما احتمال ریسک را کاهش میدهند و از سوی دیگر خطاهای غیرمنتظره کمتر باعث خلق چیز جدیدی میشوند (چون در عظمت پروژه گم میشوند و به درد خاصی نمیخورند). اما وقتی سر و کارمان با طراحی یک اتاق است، اولا هزینهی خطا کردن یا خرق عادت بمراتب کمتر است و ثانیا: هر خطایی بالقوه یک فرصت است برای اکتشاف. شاید هر خطایی به راحتی پتانسیل خود را برای بهرهبرداری نشان دهد. در دنیای بیولوژی هم وضع چنین است : اختلالات ژنتیکی در انسان و جانوران پرسلولی باعث سرطان و مرگ میشوند ولی در ویروس و باکتری باعث جهش و افسارگسیختگی!