تحریریه معماری آرل

همسایه جنوبی کوچک ایران و مدرن ترین استادیوم های تاریخ تا به امروز؟ شاید ما انتظارش را نداشتیم و تصورش را هم نمی کردیم، اما شواهد نشان می دهد، خود قطری ها، از همان روزهای نخست باور داشتند که جام جهانی، سه دوره بعد به آنها می رسد. اگر فیفا به ما هم حق رای می داد، بی انصافی بود که چشم بر این همه مقدمه چینی می بستیم.

بيابان سوزان قطر در كمال ناباوري همسايگانش به‌عنوان ميزبان بازي‌هاي جام‌جهاني فوتبال 2022 انتخاب شد. اين نخستين كشور خاورميانه است كه تاكنون پذيراي جام‌جهاني فوتبال بوده است. اگرچه هنوز مدتي طولاني تا رسيدن سال 2022 در پيش است اما اين نكته مانع از برنامه‌ريزي كميته المپيك و دولت قطر براي اين رويداد بزرگ نشده است. قطر از هم‌اكنون، هفت شهر و 12 استاديوم را براي برپايي اين مراسم جهاني معرفي كرده است. از ميان اين استاديوم‌ها كه در طول خليج شرقي و شمالي واقع شده‌اند، سه استاديوم موجود در فاصله سال‌هاي 2012 تا 2020 دوباره بازسازي مي‌شوند و 9 تاي ديگر نيز در فاصله سال‌هاي 2011 تا 2021 با اين اطمينان كه الزامات و خواسته‌هاي فيفا (استانداردهاي مربوط به فضا، تكنولوژي و...) را برآورده خواهند كرد، از ابتدا ساخته مي‌شوند.
در ميان طراحان، نام معماران معروف و مهمي چون «نورمن فاستر» به چشم مي‌خورد. طراحي پنج استاديوم را نيز گروه معماري «آلبرت اسپي ير و همكاران» برعهده داشتهاند. اگر اين نام به گوش بعضي آشناست به‌دليل آن است كه پدر اسپي ير، آرشيتكت محبوب «آدولف هيتلر» بوده كه سبك نئوكلاسيكش در طراحي، مترادف با «رايش سوم» است. با اين ‌همه گفته مي‌شود كه «آلبرت اسپي ير» برخلاف پدرش، همواره با وسواس، از سياست دوري گزيده و تلاش كرده تا در حرفه‌اش، صرفا بر استعداد خود تكيه كند.

همه اين استاديوم‌ها داراي زمين چمن بوده و حداقل اندازه 105× 68 متر را تامين مي‌كنند. همچنين همگي آنها از امكانات حمل‌ونقل عمومي كافي و دسترسي به نقاط مهم شهري برخوردار خواهند بود. به‌نظر مي‌رسد به‌جز سه تا از استاديوم‌ها (استاديوم لوسيل آيكونيك – برگزار كننده بازي‌هاي افتتاحيه و اختتاميه-، استاديوم بين‌المللي خليفه و استاديوم شهر آموزشي)، باقي آنها داراي تسهيلات و فضاي كافي براي پاركينگ
هستند. تجهيزات تهويه مطبوع در اين استاديوم‌هاي روباز براي ايجاد شرايط آسايش انسان در آب‌وهواي به شدت گرم و تابستاني قطر در نظر گرفته شده و با ترفندهاي مختلف از ميزان اشعه مزاحم و خيره‌كننده خورشيد و بادهاي گرم منطقه‌اي كاسته خواهد شد. لازم به‌ ذكر است، تسهيلاتي در اين سطح گسترده تاكنون در استاديوم‌هايي با مقياس استاديوم‌هاي بازي‌هاي جهاني فيفا منظور نشده است.