طراحی ویلا هفت سنگان قزوین و اجرای آن

ویلای زیبا و تحسین‌برانگیز هفت ‌سنگان در قزوین، نشان‌دهنده مهارت استثنایی سهراب رفعت در طراحی معماری است که درجه بالایی از پیچیدگی و تسلط را به نمایش می‌گذارد. در نگاه اول، محو زیبایی این بنا می‌شوید و در نگاهی دقیق‌تر، در ساختار دقیق و فکرشده آن غرق خواهید شد. ساخت ویلا هفت سنگان قزوین در تابستان سال 1395 شروع و تا اسفند سال 1396 ادامه داشت و باتوجه‌به نوع زمین و ترجیحات کارفرما، پروژه پرکاری به‌حساب می‌آمد. 

ویلا هفت سنگان توسط شخص سهراب رفعت که یکی از معماران به نام و بسیار معروف ایرانی است، طراحی شد. جناب رفعت مسئولیت مدیریت پروژه را بر عهده داشتند. معماران خوش‌ذوقی مانند نگین عسگری، وحید جودی و محمد شوقی نیز در طراحی معماری این پروژه همکاری کردند. 

طراحی داخلی این ویلا تماما بر عهده خانم نگین عسگری گذاشته شده بود که در پروژه‌های موفق دیگری مانند ویلای توتستان، مجموعه بدنسازی R8، ویلای خانوادگی کردان، خانه ‌ای به یاد رستم و ویلای فردوس جنوبی با دفتر معماری سهراب رفعت همکاری داشته‌اند. 

به گفته تیم طراحی، این پروژه یکی از پرکارترین و پرچالش‌ترین پروژه‌های اجراشده توسط آن‌ها بود که نتیجه بسیار خلاقانه و لذت بخشی داشت. این بنا روی زمینی به مساحت 2 هزار مترمربع با زیربنای حدود 700 مترمربع احداث شد. 

این زمین در یک شهرک قرار گرفته بود؛ بنابراین باید با رعایت قوانین و سبک تعریف‌شده شهرک ساخته می‌شد. البته قوانین شهرک شکل بنا، فواصل مجاز از سمت شمال و جنوب و شرق و غرب، تعداد طبقات و ارتفاع مجاز را تعیین می‌کنند.

مشکل از جایی شروع شد که تقریبا تمام ترجیحات و درخواست‌های کارفرما با قوانین شهرک و جواز دریافت‌شده در تضاد بود و تیم طراحی ویلا هفت سنگان قزوین باید خلاقیت زیادی به خرج می‌دادند. در ادامه، به برخی از نکات طراحی این ویلا می‌پردازیم:

قصد کارفرما ساخت یک ویلای تفریحی بود؛ یعنی ویلایی که شرایط اقامت میزبان، مهمان، مستخدم و فضای تفریحی را فراهم کند. باتوجه‌به محدودیت ارتفاع و تعداد طبقات، تیم طراحی مجاز به ایجاد بیشتر از دوطبقه نبودند؛ بنابراین، در مراحل اول طراحی، تصمیم به ساخت طبقه منفی یک گرفتند. 

طبقه منفی یک، طبقه‌ای است که زیر همکف قرار می‌گیرد؛ یعنی هیچ ارتباطی با فضای بیرون ندارد. این طبقه مشکل فضای موردنیاز برای ایجاد امکانات کارفرما را فراهم می‌کرد؛ اما منفی یک بودنش از زیبایی و کاربردی‌بودن این طبقه کاسته بود. در ادامه به بررسی هر یک از طبقات می‌پردازیم:

در بالاترین طبقه ویلا هفت سنگان قزوین، سه اتاق‌خواب تعبیه شده است؛ دو اتاق‌خواب برای فرزندان و یک اتاق‌خواب اصلی و مستر. کارفرما علاقه داشتند این طبقه مختص خانواده و میزبانان باشد. بنابراین فضای نشیمن خصوصی و یک تراس بزرگ نیز برای اتاق‌خواب مستر درنظر گرفته شد تا ساکنین این طبقه از تمام امکانات لازم به‌صورت خصوصی برخوردار شوند. 

طبقه میانی ویلا هفت سنگان قزوین یک سوییت زیبا و جمع‌وجور و به‌نوعی، یک اتاق مهمان درنظر گرفته می‌شود. این اتاق بسیار مجهز است و تمام امکانات یک اتاق هتل استاندارد را دارد. امکانات این اتاق شامل فضای تلویزیون مجزا، آشپزخانه مجزا دارای مطبخ بزرگ، یک تراس سرپوشیده، یک تراس روباز و یک مهمان‌خانه بزرگ می‌شد. 

کارفرما درخواست داشتند این طبقه دو مسیر دسترسی به بیرون داشته باشد؛ مسیر اول از طریق یک درب ورودی بزرگ و کاملا تعریف‌شده، مسیر دوم هم از طریق مطبخ آشپزخانه؛ بنابراین زمانی که وارد ویلا می‌شوید عملا در طبقه میانی و اتاق مهمان هستید. این طبقه با استفاده از یک پله مدور به سایر طبقات متصل می‌شود. 

بنابر درخواست‌های کارفرما، این طبقه بسیار وسیع و پر کاربرد بود. این بخش باید شامل مواردی مانند پارکینگ‌های سرپوشیده، حداقل دو موتورخانه، تصفیه‌خانه، فضای بیلیارد، فضای پینگ پونگ، فضای بازی، سونا، دوش، رخت‌کن، جکوزی، اتاق سرایدار و یک آشپزخانه کوچک می‌شد. در این طبقه، مسئله فضا مطرح نبود؛ بلکه تیم طراحی با تعریف کاربرد آن به مشکل خورده بودند.

این طبقه با امکاناتی ازاین‌دست، قرار بود بخش اصلی یک ویلای تفریحی مانند ویلا هفت سنگان قزوین باشد؛ اما در زیر زمین قرار گرفته بود و نه نور خوبی به آن می‌رسید، نه هوای تازه‌ای در آن جریان داشت و نه ارتباط درست و منطقی با فضای سبز ویلا برقرار می‌کرد. برای حل این مشکل، تیم طراحی در یک اقدام بسیار خلاقانه، از دو طرف ساختمان، این طبقه را به یک همکف تبدیل کردند؛ یعنی طبقه‌ای که با زمین هم سطح باشد. 

با همکف‌شدن این طبقه، دو مسیر ورود به بیرون برای آن تعریف شد. با انجام این طرح، رمپ ماشین به سمت پارکینگ ایجاد شد. طراحی این طبقه به صورتی بود که سرایداران و کارمندان ویلا می‌توانستند بدون برخورد با مهمانان طبقه‌های بالا یا مهمانان حاضر در اتاق بازی و فضای استخر از ساختمان خارج یا به آن وارد شوند. بخش‌های موتورخانه و تصفیه‌خانه هم با قرارگرفتن در این بخش، مزاحمت بسیار کمی برای ساکنان خانه فراهم می‌کردند و فرایند نگهداری یا تعمیرات احتمالی آن‌ها ساکنان را آزار نمی‌داد. 

نکته مثبت دیگر ایجاد همکف برای ویلا هفت سنگان قزوین، ایجاد یک ارتباط منطقی با فضای سبز ویلا بود. باتوجه‌به پروتکل‌های شهرک، هیچ ویلایی نباید بیشتر از دوطبقه ساخته می‌شد و دیوارهای دور حیاط هر ویلا نسبتا کوتاه بودند. بنابراین، همسایه‌هایی که در طبقه دوم ویلاهای اطراف قرار می‌گرفتند به حیاط یکدیگر اشراف داشتند که این نکته برای کارفرما خوشایند نبود.

در نتیجه، تیم طراحی با برداشتن این دو تکه زمین، فضایی تحت عنوان گودال باغچه ایجاد کردند که با کمک آن، نور و هوای کافی به طبقه همکف می‌رسید و ساکنان ویلا هفت سنگان می‌توانستند با حفظ حریم خصوصی، از فضای سبز حیات نیز لذت ببرند. 

کارفرما روی ایجاد فضای خصوصی برای خانواده و مهمانان تاکید داشتند؛ اما درعین‌حال نمی‌خواستند به مهمانانشان حس جدا بودن و دور افتادن را القا کنند. بنابراین طراحی پله‌ها از حالت سنتی و راهرویی خارج شد و ارتباط طبقات بالایی، میانی و همکف با یکدیگر به‌وسیله پله مدور فلزی و مدرن و از طریق یک ووید صورت گرفت. این پله‌ها ترکیبی از متریال ساده‌ای مانند سیمان با رنگ سفید و متریال طبیعی مانند چوب طراحی شدند تا حس راحتی، امنیت و مهمان‌نوازی را پررنگ‌تر کنند. 

جدا از ایجاد حس راحتی، ارتباط و مهمان‌نوازی تیم طراحی هدف دیگری از تعبیه این نوع پله‌ها داشت. هدف از سکونت در این ویلای تفریحی، استراحت و آرامش عنوان شده بود. بنابراین تیم طراحی تمام تلاششان را کردند که تاحدامکان از عناصر طبیعی در فضای داخلی خانه بهره ببرند. 

هدف استفاده از پله‌های دوار در ویلا هفت سنگان قزوین، انتقال نور طبیعی و کوران هوای تازه از طبقات بالا به طبقات پایین‌تر بود. در این صورت، ویلا در روزهای گرم خنکی مطبوعی خواهد داشت و در روزهای سرد، گرمای مطلوبی در آن جریان پیدا خواهد کرد. 

طراحی داخلی معمولا باتوجه‌به کاربرد ویلا انجام می‌شود. کارفرما درخواست ساخت یک ویلای تفریحی برای استراحت آخر هفته را ثبت کرده بودند. بنابراین در طراحی داخلی بنا رنگ غالب سفید در نظر گرفته شد تا حس سبکی و سادگی را به ذهن شلوغ مهمانان القا کند و باعث آرامش آن‌ها شود. 

حجم ویلا هفت سنگان قزوین از ترکیب دو مکعب‌مستطیل ساده به‌وجود آمده است که سادگی و درعین‌حال شیکی و کاربردی‌بودن آن امضای کار گروه سهراب رفعت شناخته می‌شود. این گروه در انتخاب متریال و امتداد آن‌ها پیوستگی‌های لازم را رعایت کرده‌اند و با استفاده از متریال ساده و درعین‌حال محکم و بادوام، مقاومت بنا در برابر عوامل طبیعی را بالا برده‌اند و هزینه‌های نگهداری، تعمیر و طراحی مجدد آن را به حداقل رسانده‌اند. 

اولویت کارفرما ایجاد فضای خصوصی و راحت برای لذت‌بردن و استراحت بود. طبق اصول طراحی، یکی از اصلی‌ترین عناصری که به این نیاز پاسخ می‌دهد نور طبیعی و کافی است. باتوجه‌به این دو موضوع و مساحت و شکل هندسی زمین، گروه طراحی تصمیم گرفتند کشیدگی و حجم بنا را به‌صورت شرقی غربی در نظر بگیرند تا ساکنین ویلا هفت سنگان قزوین بتوانند حداکثر بهره را از فضای سبز و نور جنوب ببرند.

در نتیجه این نوع طراحی، تمام طبقات و اتاق‌ها، حتی در طبقه همکف و فضای بازی و استخر، دید کافی به فضای سبز را دارند و می‌توانند حداکثر استفاده از نور طبیعی را داشته باشند که در درازمدت از نظر اقتصادی نیز به‌صرفه‌تر خواهد بود. به گفته تیم طراحی، اولویت رساندن نور کافی به خانه، ‌یکی از مسائل مهمی بود که در شکل‌دهی، فرم و نشست درست این ویلا به آن‌ها کمک کرد. 

به‌طورکلی، این بنا از سمت شمال و جنوب بیشترین و از نظر شرقی و غربی کمترین شفافیت حجم را دارد. دلیل اصلی این جهت‌گیری استفاده حداکثری از نور طبیعی و ایجاد محرمیت از همسایگان طرفین بیان شده است. 

ویلا هفت سنگان قزوین یکی دیگر از پروژه‌های درخشان و خلاقانه معمارهای مطرح ایرانی است که ترکیبی از مدرنیته، آرامش و فضای خصوصی را برای ساکنین خود فراهم می‌سازد. این سازه از آن بناهایی است که توانایی معمار در ادغام یکپارچه فرم و عملکرد را در هر جنبه از پروژه را به رخ می‌کشد و آن را تبدیل به یک گزینه استادی مناسب برای مطالعه دانشجویان و علاقه‌مندان به معماری می‌کند. 

 

https://sdesigncenter.ir/%D9%85%D8%B9%D9%85%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86/

https://fatemehehsani.ir/10-%d9%88%db%8c%d9%84%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%af%d8%b1%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d8%a8%d8%a7-%d9%85%d8%b9%d9%85%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%ae%d8%a7%d8%b1%d9%82-%d8%a7%d9%84%d8%b9/

https://fararu.com/fa/news/623572/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B3%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%AF

https://aoapedia.ir/%D9%88%DB%8C%D9%84%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%81%D8%AA-%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%86/