اعلام نتایج مسابقه طراحی پلاسکوی نو

گروه طراحی : ابوالفضل ملایجردی - محمد ذبیح اللهی
 در مسابقات من به ایده‌ی خودم فکر می‌کنم و نه اینکه داوران چه سلیقه ای دارند. الآن در پلاسکو داوران ناگهان عوض شدند. خب از این کار خیلی‌ها ناراحت هستند ولی من هم مثل همه شرکت کننده بودم با همه تغییرات. بعضی اومدن روی آتش نشانهای شهید تمرکز کردند. این هم ایده‌ای است اما من به بازمانده‌ها هم باید بها می دادم چرا که تعدادشان کم نیست . اتفاقاً یکی از اهالی و کسبه‌ی پلاسکو از دوستان خانوادگی خود ما است. خب من دارم از نزدیک می‌بینم که زندگی اینها معطل این است که پلاسکوی نو زودتر ساخته شود و اینها بروند داخل و دوباره مشغول شوند. تولیدی پیراهن داشت الآن کلاً ماجرایش تغییر کرده است. من هم می‌توانستم یک مجسمه بسازم مثل بقیه. شاید هم خیلی‌ها خوششان می‌آمد اما من به شرایط زندگی و احیای کسب و کار کسبه فکر کردم. بعضی هم فقط نگران یادمان هستند و خیلی ها در همکف این یادمان را کار کردند. خب همکف چهارراه استانبول معلوم است چه وضعی دارد و کم کم بعد از گذر زمان چه اتفاقی برای یادمان خواهد افتاد؟فضای برای نشستن متکدیان و سودجویان . مثل فضای باز فرهنگستان هنر که بسته شد. من یادمان را با توجه به بلند مرتبه بودن بنا بردم روی بام. تا در شرایط ازدحام برای بازید مانع برای کسب و کار اهالی پلاسکو نباشد. فکر نکنم هیچ طرحی چنین ایده‌ای داشته باشد. بحث طراحی ملهم از لوگو هم برای من مهم بود. ساختار کار من اساساً از روی لوگو بوده است.تلفیق لوگو با معماری باستانی برای من مهم بود. اشکالی هم ندارد. من مجسمه طراحی نکردم. من یک کار اصولی برای کسبه ساختم. کل فسلفه‌ی کار من همین بوده و هست

تحقق تندیس‌گونه حادثه‌ای شکافنده در خاطره بازمانده توده خاموش ساختمانی از اولین بلندمرتبه‌های تهران تاریخی است. در چنین تصویرسازی نمادینی، حجمی خالص و صامت به قواره ساختمان تخریب شده پیشین، پیش روست که از دل شکاف حادثه ای در درون خود، بارقه‌های احیا به بیرون تشعشع می‌کند و نشانه‌هایی از آن در سطوح از هم بازشده نورگیر درکنج‌های ساختمان به چشم می‌خورد.
طراحان : نغمه همتيان، علي اسكندري
همكاران طراحي: هومن ملايري - مهدي مختاري
ارائه: ابوالفضل ملايجردي – نسيم الوندي

طراح : کوروش رفیعی
تیم طراحی : منیژه رفیعی، محسن یزدیان، شفق جوادی، اشکان رفیعی
طبقه همگن بدلیل دسترسی مستقیم از معابر عمومی و طبقه پنجم بنالیل دسترسی به بام ساختمان بجای مانده پنج طبقه پلاسکو و زنده کردن بسته ساختمان نخریسی شعبه مناسبترین طبقت برای القای مربوط به یادمان شهدا ه ستند در نتیجه در طبقه همکف و پنجم به صورت پلکانی متصل شدند تأسطحی برابر با سایت یک طبقه ولی در طبقات مختلف را جهت فلاي يادمان شهدا تشکیل دهند. این شکست باسی در نما و حجم باعلاوه بر فعال نموشن نمای ساختمان، تداعي گنده عباره اتفاق افتاده برای ساختمان پلاسکو است همچنین در طراحی حجم از معماری ساختمان همسایه که متعلق به دوران مدرنیسم و این قابل توجهی است. تأثیر گرفته شد

معمار: موسی عزیزی
تیم طراحی: سعید فهیم پور، ساناز گودرزی، پریسا قربانی، زهرا حیاتی
در سال ۱۳۴۱ پلاسکو در بافت تهران با الگویی غربی سربر آورد. الكوبی مدرن که با بازارهای ایرانی قبل از خود بیگانه بود می توان این بنا را به عنوان سرآغازی بر رویت سایر مجتمع های تجاری با الگوې صفري تا به امروز دانست. در سال ۱۳۹۷ پلاسکوی جدید می خواهد مجددا ساخته شود. آنها الگوی غلطی را که خود آغاز کرده بود ادامه خواهد داد؟ یا پلاسکوی جدید دوباره سرآغازی دیگر را برای آیندگان پیشنهاد خواهد داد طرح حاضر پیشنهاد الگویی از بازار ایرانی در قامت یک بنای عمودی خواهد بود.
هنگامی که امروز به فضاهای تجاری اشاره می شود، به طوربه جنبه مادی آن مطرح می شود. در حالی که در گذشته بازارها که فضای داد و ستد آن روزگاران محسوب می شدند نقش اجتماعی و شهری آن بسیار بیشتر از امروز اهمیت داشت و چون اخبار و اطلاعات غالبا به صورت شفاهی انتقال می یافت. بازار مرکز انتشار اخبار و اطلاعات بود در حالی که امروز تنها به عنوان یک مرکز داد و ستد مورد توجه قرار دارد در واقع می توان گفت که امتیاز بازار فنایی یگانه در شهر به شمار می رفت که اکثر فعالیت ها و فضاهای عمومی شهری به طور مستقیم و یا غیر مستقیم با آن مرتبط بود. لذا کارکرد اجتماعی بازار در شهر بسیار با اهمیت تلقی می شده است و بازار ناشی فراتر از محلی سرد برای تجارت داشته است.

برای مسابقه پلاسکو، چون به برنامه‌ای که اعلام شده بود اعتقادی نداشتیم آن را کاملا عوض کردیم، در زیرزمین پارکینگ گذاشتیم و یک فضای بزرگ باز شهری در چند طبقه اول، که روی ۱۶ ستون بنا شده.
ستون‌ها که هرکدام به نام یکی از آتشنشانان جانباخته است، کل بار ساختمان را حمل کرده و از آن عبور می‌کنند. ردّی محو از نمای گذشته پلاسکو، مثل چشمی همیشه باز، تا ابد بر خیابان خیره‌ است.

معماران: بهزاد اتابکی، پرشیا قره گوزلو
تیم طراحی: گلشن نریمانی، یاسمن لشگری، پارسا خادمی، شادابه گشتاسبی
مشاور سازه: بهرنگ بنی آدم
اتصال بی مرز فضای عمومی با خیابان جمهوری و ایجاد یک "مکان-خاطره" از ایده های اصلی طرح است. فضای عمومی را از طبقه همکف به اول و طبقات زیرین توسعه دادیم، طاق بلند و سهمی گون فضای عمومی با رمپ قرمز نمادین و آبنمای یادمان شهدای آتش نشانی، در شکاف هایی از جبهه‌ی شرق و غرب و در مرز فضایی مکعب پیشین تأثیر خود را بر روی حجم بنا گذاشت.
طبق مطالعات امکان سنجی، تصمیم کمیسیون ماده پنج مبنی بر عدم تخصیص پارکینگ به دلایل زیر صحیح است: -امکان بر هم زدن ترافیک منطقه به دلیل طول صف و مجاورت با خط های رفت و برگشت اتوبوس.
- توسعه TOD و حمل و‌نقل عمومی در فضاهای مرکزی شهر.
- وجود دو پارکینگ عمومی در نزدیک محل پروژه.
لازم به ذکر است در طرح حاضر در بخش شرقی ورودی، بارانداز تعبیه شده است.

این پروژه را با تاکید بر محور افقی طراحی کردیم. یک پلازای شهری در تراز همکف و چهار باغ مختلف در ترازهای بالاتر که هر کدام به یک موضوع می پردازد.
باغ اول همتراز با بام ساختمان موجود پلاسکو است و بر روی آن امتداد یافته و دو پروژه را به یکدیگر پیوند میزند. این باغ یک فضای سبز ۴۳۰۰ متر مربعی را پیشنهاد می‌دهدکه متعلق به مردم است.
باغ دوم به موزه تهران قدیم و محله پیرنیا اختصاص یافته است.
باغ سوم به ساختمان پلاسکو قدیم و تاریخچه ان می پردازد.
باغ چهارم که در بالاترین تراز قرار دارد متشکل از شانزده لوح عمودی است که فضایی خالی را به نشانه فقدان در درون خود داشته و به یادمان ۱۶ شهید اتشنشان اختصاص یافته است

طراح : حسام شیری
 

روایت اول: پلاسکوی نو - مقیاس شهری
بر اساس آمارهای موجود منطقه 12 یکی از کمترین سرانه های فضای سبز را در کل شهر تهران داراست. بر اساس همین آمار همچنین منطقه مذکور دارای کمترین فضای عمومی (PUBLIC SPACE) است. با توجه به این کمبودها تلاش شده است با ایجاد یک فضای عمومی شهری و با هدف افزایش سطح حضورپذیری شهروندان، بخشی ازساختمان پلاسکوی نو را به باغ عمودی و فضای متعلق به شهروندان تبدیل کنیم.
روایت دوم: پلاسکوی نو- شهروند
فضای عمومی صحنه ای است برای نمایش زندگی اجتماعی. ما با ایجاد یک فضای عمومیِ عمودی برای شهروند پیاده تلاش کردیم تعاملات شهروندی را در این ساختمان به امری شاخص تبدیل کنیم و آنرا الگویی برای باززنده سازی فرهنگ پیاده مداری در تهران معاصر قرار دهیم.
روایت سوم: پلاسکوی نو- مالکین
با توجه به نیاز کارفرمای پروژه (بنیاد مستضعفان) به تأمین 296 واحد تجاری جهت جبران خسارات وارده به کسبه پلاسکو، طرح پیشنهادی این خواسته را در غالب 304 واحد تجاری به مساحت خالص 10،215 مترمربع تامین کرده است

تیم طراحی: محسن تاج‌الدین-احسان کریمی-محمدرضا ریاحی- پونه نصری- نیلوفر تقی‌زاده- کیوان علی‌محمدی
مشاور سازه: محمد علی پناهی

بر اساس دیدگاه تیم طراحی و اتفاقات ثبت شده در تاریخ ساختمان پلاسکو و شهر تهران، طرح ساختمان پلاسکوی نو یک بنای یادبود شهری، یک یادگار، یک اثر ملی و متعلق به تمام شهروندان تعریف می شود. بنابر این به موازات تاکید بر کاربری تجاری و تامین برنامه فیزیکی طرح، اثر حاضر در پرده نخست یک بنای یادبود شهری است و در پرده دوم یک مجموعه تجاری بهینه.
یاد بودن در بررسی تاریخی ساختمان از بدو پیدایش در سال ۱۳۳۸ تا دوران میان و لحظات پایان سقوط و حتی جمع آوری بقایای ساختمان و پیکرهای شهدای آتش نشان، یکی از مهمترین عناصر تصویر ساز و خاطره انگیز در تمام وقابع پوسته هندسی ساختمان بر شمرده می شود که یکی از راهکارهای احیای نقش یادبود ساختمان جدید نیز به شمار می رود. 
با توجه به بدنه های شهری موجود و همسایگی ساختمان، تعریف یک قاب بزرگ شهری به عنوان ایده اصلی جهت پاسخگوی شایسته به سه مولفه فوق مد نظر تیم طراحی واقع گردید. این قاب در بدنه شهر و ما بين ازدحام شهری محیط خیابان جمهوری بسیار خالص و بی پیرایه ظاهر شده و جریانات کی و اتفاقات پروژه در بطن آن شکل می گیرند. یکی از مهمترین کدگذاری های بصری طرح، استفاده از طرح هندسی پوسته ساختمان پیشین در بطن این قاب شهری خواهد بود که در منظر روز و شب پروژه و ایجاد سوال یا نالید در ذهن مخاطب ناآشنا و أشنا موثر واقع خواهد شد.

با توجه به حادثه دلخراش پلاسکو، نحوه برخورد با موضوع برای ما چیزی فراتر از اشاره به حادثه آتش سوزی بود. پاسداشت خون شهدا و یادآوری فداکاری ایشان هرچند بسیار مهم و ارزنده است، اما تلاش ما در این طرح، متوجه نگاه به آینده و ایجاد تعاملات اجتماعی و فضایی دلنشین برای کاربران شد. یادمان در تفکر ما فضایی است دارای الگوی رفتاری ارگانیک که توسط رفتار مخاطب شکل گرفته و هرکس به شیوه خود میتواند به شهدا ادای احترام نماید. با استفاده از ساختار راسته بازارهای سنتی تهران و تطبیق آن با ساختار بنایی بلند مرتبه، ارتباط بصری طبقات را توسط وید ها حفظ کرده و برای ایجاد تنوع این ویدها را در طبقات مختلف جابه جا کردیم. با توجه به همین ساختار بازار، نقاط عطف و مکث در طبقات مختلف درنظر گرفته شد که در طبقه ۱۰ و ۱۱ این نقطه عطف بروز بصری در نمای بنا پیدا کرده و یادمان را در خود جای میدهد. برای ایجاد تراس های دو طبقه و همچنین انعطاف سازه در نمای برج، قوس پیشنهاد شد که علاوه بر عملکرد مناسب سازه، با بناهای بافت و زمینه قرابت شکلی دارد. با توجه به خواست مسابقه مبنی بر سمبل بودن بنا، با حفظ خلوص فرم و جلوگیری از پیچیدگی های فرمی، سعی شد تا بنا نه تنها به لحاظ مفهومی-عملکردی سمبل بوده (سمبل فعالیت های اجتماعی) بلکه به لحاظ فرم نیز این نقش را بازی کند!

معمار : محمد خاوریان
تیم طراحی : حنانه میثاقی، خشایار حمیدی، پریسا خسروی

معمار :صائب علیمحمدی
تیم طراحی : نیلوفر علیمحمدی، آیدا علیمحمدی
 

دایا استودیو 
طراح: پریسا علیمحمدی 
همکاران طراحی: مهدیه خلفی- فاطمه فلاح
پلاسکوی نو برگرفته از مفاهیم زمان و فضا در تئوری نسبیت عام ( سیاه چاله های فضایی) نظریه ی "رد" Trace در فلسفه ی ژاک دریدا، Flock و... .
ایجاد یک فضای خالی درونی(void) که طریق میان فضاهای بدون مرز با محیط، سعی در بازخوانی بعدی از زمان گذشته در حال دارد...
 

طرح پیشنهادی دفتر ما برای پلاسکو نو ایده این پروژه بر اساس توجه به فرم بازار های ایرانی، راسته ها و حجره ها شکل گرفت. فرم اصلی پروژه را بر اساس اتصال دو نیم گنبد که بسان ورودی های بازارهای ایرانی میبود در نظر گرفتیم و اتصال آنها به یکدیگر به صورت فضایی منفی در نما بوجود آمد. توجه به موتیف های ایرانی و استفاده از ایده فرش ایرانی به صورت ورق هایی در نما ایجاد شده که نمود پلاسکو را در نمای شهری بیشتر نمایان مینماید. لازم به توضیح است به دلیل اتفاق ناگواری که برای پلاسکو افتاد از متریال مس اکسید شده برای اتصال دو نیم گنبد استفاده شده که در شب ، پلاسکو را گویی همچنان در شعله های آتش میتوان یافت.

گروه طراحی: سعید واعظی، مرتضی اصغری، یحیی عینالی، الناز صفوی، رامین فتحی،اکبر صفری، مولود زبردست
در تعریف و طراحی فضای یادمان شهدای پلاسکو محل طراحی این فضا به آخرین طبقه برج به دلیل بودن در نقطه اوج ساختمان ارتقا پیدا کرد که با ایجاد تفاوت جداره سازی در روز و شاخص کردن این فضا با استفاده از نورپردازی در شب با داشتن قابلیت رویت همه جانبه از محیط اطراف خود به نقطه عطف ساختمان تبدیل گردد. درفضاسازی این بخش تلاش بر این است که با بهره منده از متریال های خالص (آب) و شفاف و استفاده از نور بصورت الگوی مکمل این فضا یک سناریو جدید از فلسفه شهادت و ایپار.

 

طراح : محمد محمدزاده
طرح به دنبال صدور بیانیه‌ای شعاری، نمادین یا تصویری با رجوع به حادثه آتش‌سوزی، فداکاری جان‌باختگان یا بنای تخریب‌شده‌ پلاسکو نیست. نتیجه طراحی، طرحی صامت است که تلاش دارد از بیرون و درون با شهر پیوند و گفتگو برقرار کند. حاصل این گفتگو در بیرون، حالت بافت‌وار عمودی آن در حجم است که گویی در تداوم دانه‌بندی ساختمانی محیط پیرامون و در ارتفاع شکل گرفته است.کیفیت مات مصالح پیشنهادی برای پوسته نیز، به تقویت پیوستگی با بافت شهری کمک می‌کند. حاصل این گفتگو در درون، تداوم درخت‌وار فضای عمومی و مداری اجتماعی از تراز خیابان تا بام در میان بنا و چرخش آن در مجاورت پوسته پیرامونی ساختمان در قالب فضاهایی باغچه‌وار برای تجمع و بهره‌مندی از دید‌های متنوع شهری وطبیعی است. طرح فاقد عنصری یادمانی به معنای رایج کلمه برای این حادثه یا قربانیان آن است، در عوض فضایی تهی شده، معلق و ویرانه‌گون به عنوان فضایی دارای کارکرد‌ی ساختاری از بام، در امتداد فضای خالی میانی و تا همکف همچون فقدان، جراحت یا خراشی در دل ساختمان جای گرفته است. علاوه بر این‌ها، ‌در بام و در طبقه زیرین آن، موزه، گالری، رستوران و کافه‌هایی برای حضور شهروندان، یادآوری و پاسداشت فداکاری آتش‌نشانان جان‌باخته پیشنهاد شده است. به منظور رعایت حقوق مال‌باختگان، ‌همچنین توجه به شوک‌های تورمی اخیر، از پیچیدگی‌های شکلی،‌ ساختمانی یا اصراف در مصرف مصالح پرهیز شده و سرعت، سهولت و کم هزینه بودن اجرا در طراحی مورد توجه ویژه بوده است.

معمار: پویا خلج
رندر :پویا خلج

ساختمان پلاسکو که سرنوشتی دراماتیک داشت و به‌نوعی نمادی از خاطرات چندین نسل از شهروندان تهرانی و گوشه‌ای از تاریخ شهر تهران را بر دوش می‌کشید. از سویی بایستی ارتباط با گذشته و خاطره جمعی شهروندان را برقرار کند و از سویی نمادی بر مبنای روزگار جدید باشد و از سویی نمادی بر ازخودگذشتگی و جان باختن آتش‌نشانانی که در حادثه پلاسکو جان باختند . پلاسکو جدید در پی پاسخ گفتن به این خواسته‌ها حریمی از ساختمان پلاسکو را برای خود مفروض می‌کند و در میان این حریم متولد می‌شود . و در انتهای پروسه طراحی پوسته‌ای شفاف با الگوهای هندسی پلاسکو قدیمی را به نشانه این حریم و در راستای برقراری ارتباط با گذشته ساختمان در قسمت ورودی بروز می‌دهد. برنامه فیزیکی تعیین‌شده برای 5 طبقه فضای تجاری زیرزمین و نیاز به برقراری جریانی انسانی و شهری در این طبقات ایده نفوذ نور طبیعی از طریق یک وید را مطرح کرد و در ادامه با توجه به ماهیت وید و فضای تهی ایده ایجاد اتمسفری از فضای یادمانی به‌جای تعریف فضا یا المان‌های یادمانی برای جان‌باختگان پلاسکو را مطرح کرد. در این فضا وید و فضای تهی نمادی از نبود و نیستی شهروندانی است که در حادثه پلاسکو درگذشتند اما این فقدان و نیستی با فضایی سرزنده و شاداب شهری مرتبط می‌شود تا به‌نوعی سبزی وزندگی شهر و نماد و نشانه‌ای از فداکاری و ازجان‌گذشتگی آنان باشد . فرم کلی مکعبی است که در پوسته پلاسکو قدیمی متولد شده و با شکاف هایی در جداره خود امکان ایجاد و تعریف فضاهای مورد نظر برای پلاسکو جدید و ایده های مطرح شده را فراهم میکند.

 ایده و شکل گیری طرح بعد از رخ دادن حادثه دلخراش پلاسکو و شهادت آتش نشان ها، ساختمان پلاسکو و جای خالی اش دیگر یک بنا یا جای خالی یک بنای تخریب شده نبود، بلکه باید فضایی را در خرد جمعی مردم کشور خلق میکرد که ساخت آن را سخت کرد. حالا باید بنایی خلق شود درخور ۸۰ میلیون ایرانی و یادمانی برای شهدای آتش نشان تا ایثارشان حک شود بر تن ساختمانی که دیگر یک ساختمان نیست.
1- از تخریب تا تولد دوباره در طراحی ساختمان و با استفاده از فضاهای پر و خالی تلاش شد تا احساس تخریب و نابودی در این بنا القا شود.
۲- یادمان شهدا | فضایی درخور و متناسب با جایگاه آتش نشان ها و الهام از وقایع رخ داده به صورت یک طبقه در بنا جهت یادبود و همچنین استفاده از ۱۹ درخت سرو که نماد 16 شهید آتش نشان میباشد طراحی شد.
٣- تبدیل ساختمان به یک نشان شهری در طراحی پیش رو تلاش شده تا با استفاده از المان های طراحی و نورپردازی ساختمان جدید پلاسکو به صورت نور های لیزری که از فواصل مختلف قابل مشاهده است، همانند گذشته یک نشان شهری در بافت اطراف باشد.

طراح : محمد رسول

طراح : میلاد قجربیگی
همکار طراحی : فائزه مدحت منتخب در بین ده رتبه برتر