آیا میدان نقش جهان تا 20 سال دیگر تخریب می شود؟

نویسنده : تحریریه معماری آرل

تاریخ : يکشنبه , ۱۳۹۶/۰۳/۰۷ ۱۳:۰۶

تحریریه معماری آرل

دستاوردهای بشری در طول سال های اخیر هم سبب کشف تمدن های بزرگ در دل شهرها شده است و هم از سوی دیگر به از بین رفتن برخی تمدن ها دامن زده است. برخی شهرهای تاریخی ایران و نیز بخش هایی از آثار تاریخی شهرها در اثر پدیده هایی همچون فرونشست زمین، سر از خاک برآورده است اما در زمان حاضر و در حالیکه شهرهایی همچون اصفهان روی زمین خود صدها اثر تاریخی و میراثی با ارزش را جای داده است، فرونشست یک تهدید برای تمدن و آثار تاریخی این شهر به شمار می رود. به گزارش تیتر شهر، آثار فرونشست زمین در اصفهان به اندازه ای بالا رفته است که در حال حاضر 700 مدرسه دچار آسیب و ترک ناشی از نشست زمین شده است و کارشناسان هیدرولوژی تخمین می زنند تا ده سال آینده بیشتر زیرساخت های شهری اصفهان و تا 20 سال دیگر بناهای تاریخی مانند میدان نقش جهان در خطر تخریب کامل قرار خواهد گرفت.
چاه های متعددی که شهرداری در حریم رودخانه زاینده رود حفر کرده است، خطری بیخ گوش تمدن شهری اصفهان به شمار می رود چراکه در زمان بسته بودن زاینده رود و قطع جریان آب این چاه ها نیز خشک شده و لایه های خاک را جابجا می کند که این روند در طولانی مدت به نشست زمین و تخریب شهر منجر خواهد شد.
هرچند میزان فرونشست زمین در شهرهایی مانند تهران بسیار بالاست اما شرایط هیدرولوژیک شهر اصفهان و خشکسالی هایی که 12 سال است گریبان این شهر و استان اصفهان را گرفته است، آسیب های جانبی زیادی را به شهر وارد کرده است که تداوم هرکدام از آنها می تواند بخش هایی از شهر اصفهان از آثار تاریخی تا سازه های مدرن و زیرساخت های شهری را تخریب کند. بیشتر آثار تاریخی شهر اصفهان در حریم رودخانه زاینده رود و برخی مانند پل های تاریخی در بستر زاینده رود قرار دارد که خشک شدن مداوم این رودخانه در 10 سال گذشته به صورت جدی پایه های پل هایی همچون سی و سه پل و خواجو را با سستی روبرو کرده است.
سازه های تاریخی در بستر زاینده رود به دلیل نوع مصالح به کار رفته در آن باید در مجاورت مستقیم آب باشد و در حالیکه خلاف این قاعده رخ دهد، حیات این آثار نیز رو به نابودی خواهد رفت و سرایت فرونشست های زمین از مجاورت رودخانه به قلب شهر اصفهان، در مراحل بعدی آثاری مانند مجموعه میدان نقش جهان را تهدید خواهد کرد.
سید احمد خاتون آبادی ، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، در تایید احتمال تخریب آثار تاریخی اصفهان به دلیل فرونشست خاک می گوید: اگر روند فعلی ادامه پیدا کند پیش بینی 20 سال برای تخریب آثار تاریخی اصفهان به دلیل فرونشست خاک، در میدان نقش جهان شده است. پرویز کردوانی، پدر علم کویر شناسی ایران در خصوص وضعیت اصفهان در فرونشست خاک می افزاید: به دلیل وجود شبکه فاضلاب در شهر اصفهان و وارد نشدن باقی مانده آب های جاری به آب های زیرزمینی، خطر فرونشست این شهر را هم تهدید می کند.
او می گوید: شهرهایی که دارای نیروگاه هستند و حلقه های چاه های روستایی آنها مانند اصفهان خشک شده است، بیش از سایر شهرها با تهدیدات ناشی از نشست خاک مواجه اند.
کردوانی معتقد است: باید برای جبران کمبود آب راه‌های دیگری مانند استفاده از ابزار آب تجاری، آب مجازی یعنی آب گرفته شده از رطوبت هوا، کاشت محصولاتی با کمترین آب و دارای بازار مناسب فروش، جایگزینی پساب با چاه‌های کشاورزی در دشت‌های ممنوعه و دیگر راهکارها مدنظر قرار گیرد.

تحریریه معماری آرل
منبع: titreshahr
arel