دفتر معماری کاموری برنده مسابقه ایستگاه‌های توقف خط‌ راه‌آهن سراسری سیبری

نویسنده : تحریریه معماری آرل

تاریخ : يکشنبه , ۱۳۹۵/۰۹/۰۷ ۱۶:۰۲

سال برگزاری: 2016
مکان: روسیه
نوع مسابقه: بین المللی آزاد
نوع شرکت کنندگان: معماران حرفه ای، دانشجویان و علاقه مندان معماری سراسر دنیا.

شرح مسابقه:
خط راه آهن سیبری را می توان طولانی ترین راه مبادلاتی و حمل و نقل زمینی دنیا نامید. بلند ترین راه آهن جهان، که از چین آغاز و پس از عبور 9 هزار کیلومتر از پهنه ی بزرگترین کشور دنیا به قلب اروپا می رسد. این خط راه آهن نماد حیات روسیه بزرگ از زمان ساخت در آغاز قرن بیستم تا کنون بوده است، و نماینده فرهنگ، تاریخ، هنر و تجارت غنی کشور روسیه است.
مسابقه مذکور در پی آن بود که طرحی را برگزیند که نه تنها پاس دارنده میراث فرهنگی و تاریخی راه آهن و روسیه باشد، که با طراحی جسورانه، نمادین و آینده نگر، این خط قطار مهم را به مرحله جدیدی از حیات طولانی خود هدایت کند. در پی توسعه همه جانبه این مسیر، مسابقه بین المللی با همکاری شرکت ساخت و ساز سی دی اس نورد برگزار شد که طی آن دفتر ایرانی-انگلیسی معماران کاموری موفق به کسب مقام نخست گردیدند.

روحیه‌ی جستجو و کاوش در سفر با خط راه‌آهن سیبری تسخیر شده است. درنوردیدن بزرگ‌ترین کشور جهان، کندو کاو در فرهنگ غنی آن، بناهای یادبود و مناظر تماشایی بخشی از این سفر هستند. هیچ خط راه‌آهنی به این طول در روی زمین وجود ندارد، طرح شرکت‌کنندگانی که توانسته‌اند شور و هیجان و شگفتی چنین رویداد بزرگی را به درستی درک کنند به عنوان برترین‌ها شناخته می‌شود.

با توجه به آنکه ایستگاه های مورد نظر قرار بود در پنج نقطه از مسیر ساخته شوند، طرح برگزیده می بایست در عین نمایندگی گذشته، فرهنگ و تاریخ روسیه و راه آهن بین قاره ای سیبری، نمادی جسور و آینده نگر باشد که از ماندگاری، زیبایی و کارایی لازم برای نسل های آینده برخوردار باشد.

طرح اول برگزیده

نام پروژه :
پناهگاه گذری(ترانس) سیبری

معماران :
امید کاموری
مسعود سعیدیان
امیر آرمانی اصل
فرانه قهرمانی
فرامرز انصافی

طراحی ایستگاه قطار

توضیحات هیات داوران در مورد طرح برگزیده
پناهگاه گذری(ترانس) سیبری
طرح برنده اول دارای تمامی مشخصات خواسته شده است. طرحی است دربرگیرنده مفاهیم پایداری و ریشه در تاریخچه خط راه‌آهن دارد. طرح برگزیده به دلیل ترکیب منحصر به فرد آن با فرم‌های سنتی معماری و طبیعت پویای خط راه آهن از دیگر طرح‌ها برجسته‌تر است. توجه به معماری بومی و اقلیم و تنظیم محیطی شرایط داخلی از طریق عایق‌بندی مناسب در زمستان و تابستان از مشخصه‌های شاخص پروژه است.

با الهام از فرم‌های سنتی در ترکیب با ذات پر تحرک راه آهن، فرم ساختمان «سرعت» قطار را در تقابل با «سکون» ایستگاه نشان می‌دهد و همچنین طراحی داخلی ماندگار و آرامی را خلق می‌کند که بازتاب دهنده ارزش‌ها و سنت‌های محلی است.

طراحی ایستگاه قطار

توضیحات دفتر معماران کاموری راجع به طرح :
پیشنهاد خلاقانه ما در راستای تاکید بر روندی است که در آن معماری در نتیجه‌ی ترکیب تکنیک‌های جدید ساخت و ابزار‌های دیجیتال با سنت‌های محلی تکامل می‌یابد تا به نوعی روند طراحی دست یابد که در آن مهارت‌های محلی و عملکرد های محیطی در خلق شرایط زیستی مناسب و طراحی فضای مطلوب به کار گرفته می‌شوند.
هدف ما در این پروژه تبدیل هویت از طریق طراحی مناسب از «جهانی» به محلی، و «محلی» به جهانی بوده است. پیشنهاد ما در پی ساخت با استناد بر الهام از عناصر بومی، مصالح و سنت‌ها، و ارائه طرحی مناسب برای قرن 21 است.
خط کلی غالب فرم از بناهای محلی گرفته شده به نحوی که سازگاری چشم انداز جدید با روحیه محلی را تضمین کند. در همین راستا، تغییر نوع چوب در نمای طرح نیز بازتاب کننده تغییرات منطقه‌ای در منظر و فرآوری چوب هر منطقه است.

خط کلی معماری بومی، گـٌوِه مثلثی، که در این طرج در قالب یک فرم متحرک و کشیده تبلور پیدا کرده، نه تنها به ما اجازه می‌دهد تا با شرایط محیطی منطقه همسو شویم، بلکه راه‌حلی برای تهویه، گرمایش و سرمایش غیرفعال است.
پایه حجم در مستطیلی به ابعاد 6 متر در 8متر قرار می‌گیرد و با برجکی که تا ارتفاع 20متر اوج می‌گیرد، نقطه عطف و مقصدی شاخص در راه را نوید می‌دهد. با این حرکت نه تنها کیوسک از هرجایی نزدیک ریل‌ها دیده می‌شود، بلکه ایستگاه‌ها و محل‌های توقف را از فواصل دور نمایان می‌سازد. بالا کشیده شدن یک فرم سنتی آشنا حسی افتخار‌آمیز به راه آهن و دستاوردهای آن ایجاد می‌کند.
داخل بنا بر پایه کیفیت‌های فضایی طرح های سنتی منطقه طراحی یافته و در صورت امکان مناظر و چشم اندازهای متنوعی را قاب می‌گیرد که که نماد مسیر حمل و نقلی سرتاسری سیبری هستند.
طرح این توقفگاه، با فضای راحت و فراخ در داخل برای کارکنان، کار و استراحت و توقف مسافران، راه حل منحصر بفردی برای مسیر راه آهن سراسری سیبری در قرن 21 است.

پایداری
با مطالعه دقیق معماری بومی منطقه، فرم ساختاری مورد اعتماد و اثبات شده‌ای را اقتباس کردیم. بلند کردن بنا از روی زمین به ما این اجازه را می‌دهد تا شرایط محیط داخل را کنترل کنیم و همچنین در کنار عایق کاری و سرمایش در طول تابستان، عایق کاری در مقابل سرمای زمستان را تضمین کنیم.
فرم بنا با نرم افزار های دیجیتال از لحاظ عوامل طبیعی مثل باد و نور خورشید مورد ارزیابی قرار گرفته تا از این‌که محیط خارجی بنا برای مسافرین دلپذیر است اطمینان حاصل شود و از روش‌های «غیرفعال» برای حفاظت از گرما و سرمای داخل بنا در زمان های مشخص سال استفاده شود. بالا زدگی دودکش مانند که بر فراز بنا کشیده شده هوای داخل را بصورت حجم گرم شده متراکم شکل می‌دهد و از قسمت بالا مکیده و به بیرون هدایت می‌کند و این باعث به حداقل رسیدن نیاز به تجهیزات گرمایشی و سرمایشی می‌شود.
همین رویکرد با تهویه دودکشیِ فضا در روزهای گرم شرایط آسایش برای استفاده‌کنندگان داخل را بدون نیاز به تجهیزات سرمایشی تامین خواهد کرد.

ساخت پذیری
کلیت طرح در جهت اطمینان از ساخت پذیری توسعه داده شده، تحلیل و درک عمیق از ساخت و ساز محلی به ما اجازه داده تا طرحی سبک و آسان برای اجرا تولید شود. فرم سازه می‌تواند به دو بخش پیش ساخته متقارن تقسیم شده و از طریق قطار‌های همین مسیر ریلی به محل ساخت انتقال یافته، به سادگی در محل نصب و تکمیل شود. استفاده از مصالح‌ّلی محلی و راهکارهای سنتی در طراحی و اجرا به سادگی در تهیه و سهولت نگهداری و در طول عمربنا می انجامد.

اجرا
عملیات ساخت طرح برنده از ابتدای سال 2018 با همکاری شرکت سی.دی. اس نورد در روسیه به همراه معماران کاموری برای ساخت توقف گاهها در دست کم پنج نقطه از مسیر 9000 کیلومتری خط آهن سراسری سیبری آغاز خواهد شد.