معماران زن : بزرگداشت 48 زن معمار، قسمت اول- پیشگامان

مترجم: نغمه مقصود

با آغاز سال نو میلادی و در فاصله 8 هفته مانده به روز زن، بر آن شدیم تا ویژه نامه ای در ارتباط با بزرگترین معماران زن دنیا منتشر کنیم. این ویژه نامه، مجموعه ای است که در 7 قسمت به معرفی برترین معماران زن در دنیا خواهد پرداخت و مطالعه ی آن برای تمام معماران و غیر معماران عزیز، خالی از لطف نخواهد بود. تا پایان این ویژه نامه با ما همراه باشید و ما را از نظرات ارزشمند خود بهره مند سازید.

روز جهانی زن ( 8 مارس - 17 اسفند) نخستین بار در اوایل سالهای 1900 میلادی این بزرگداشت برای زنانی که از مرز های جهانی گذشتند و برای تساوی حقوق زن و مرد جنگیدند، برگزار شد. اولین بارقه های مبارزه زنان در یک دوره زمانی کوتاه در سیاست، اجتماع و حزب کارگر اوج گرفت و تسری یافت. متاسفانه نتایج این مبارزات و دستیافت های زنان در عمل، تضمینی برای تساوی حقوقشان نبود (و در برخی کشورها همچنان قوانین اجتماعی بر ضد زنان و به نفع مردان در برابرشان می ایستاد ). زنان همچون گذشته به دلیل خصوصیات فیزیکی شان از فشار های روحی و خشونت ،دستمزد کمتر و عدم به رسمیت شناخته شدن، بیش از هر چیز رنج می بردند .در زمانی که چنین شرایطی در محیط کار برای تمام زنان حکمفرما بود، آمارها حاکی ازاین بود که فعالیت ها و تخصص شغلی زنان در زمینه معماری، توسط اجتماع ارزشگذاری نمی شدند. زنان متعددی که اکنون در تمامی جهان شناخته شده اند، از طرف متخصصان و دانشجویان معماری به گونه ای نادیده انگاشته می شوند که گویی وجود خارجی ندارند.
برای گرامیداشت روز جهانی زن، وب سایت معماری آرک دیلی از بنیاد خصوصی " آکویتتاس اینوایزیوز" (معماران ناشناس) خواست تا بخشی از عملکردهای زنان را درحیطه معماری و شهرسازی با همگان به اشتراک بگذارد. نتیجه، فهرستی از سوابق کاری 48 زن متخصص در 7 مقوله مجزا است:
پیشگامان، در سایه ها، معماری، طراحی منظر، معماری اجتماعی، طراحی شهری و بهینه سازی معماری.
با آرل همراه باشید.

بزرگداشتی از طرف گروه "آکویتتاس اینوایزیوز" (معماران ناشناس)
پروژه گروه معماران ناشناس که در هشتم ماه مارس (روز زن) از زنان معمار قدردانی می کند، هنگامی آغاز شد که دریافتیم در قرن بیستم سازندگان بسیاری باور نداشتند بکارگیری نیروهای زن در ساخت و سازهایشان می تواند ارزشمند باشد. پس از جستجو دریافتیم که در عمل تعداد زیادی از زنان معمار و متخصص، در پروژه های با اهمیتی همکاری داشته اند ولی توجه زیادی به حضور آنها نشده است. هدف گروه معماران ناشناس در این پروژه، ارائه، ارج نهادن و قدردانی به این متخصصان بزرگ و دستیابی به پاسخ این سوال است: "چگونه این زنان با وجود نادیده انگاشته شدن به راهشان ادامه دادند؟ و ما چگونه میتوانیم این رویه را تغییر دهیم؟"
در ابتدا به اولین بخش از این هفت مقوله می پردازیم : "پیشگامان"


پیشگامان

پیشگامان معمار، این زنان مصمم و مبارز، حصارها و موانع که در گذشته شکست ناپذیر به نظر می رسیدند را شکستند و در زمانی که فرهنگ و سنت مردسالاری بر اجتماع حاکم بود، این امکان را برای زنان دیگر فراهم آوردند که در زمینه معماری فعالیت کنند. در سال 1904 در میان این زنان "جولیا مورگان " اولین زن متخصص دارای مجوز فعالیت در زمینه معماری بوده است، کسی که نقش مهمی در تاریخ فعالیت زنان در این حیطه کاری ایفا کرد. در گذشته معمارانی مانند "سوفیا هیدن بنت" که در سال 1890 مجوز فعالیت در شغل معماری را دریافت کرده بود، رنج بسیاری از تبعیض برده بود و این مسئله باعث شده بود که او خود را از مسیر کار کنار بکشد و راهش را ادامه ندهد ( و بالاخره وقتی توانست دستمزدی برابر یک دهم دستمزد همکاران مرد خود دریافت کند فعالیت خود را از سر گرفت).
"مارتا کاسل"، "نورما مریک کلارک"، "جرجیا لوئیس هریس" و "بورلی لورین گرین" نیز پیشگامانی بودند که در حرفه شان با تعصبات نژادپرستانه مواجه بودند. این زنان سیاهپوست به رشته ای تخصصی از معماری شکل دادند و به بیان ابعاد متفاوت جنسیت گرایی در این رشته پرداختند و اولین کسانی بودند که توجه و احترام شایسته متخصصی را که از حیطه کاری اش جدا مانده بود به خود بازگرداندند و در آخر "مارگارت شات لیهوتزکی" و یا بهتر بگویم "گرت" توانست مسولیت طراحی آیکونیک آشپزخانه را در فرانکفورت عهده دار شود و بسیاری از پروژه های مورد قبول دیگر را به اتمام برساند. ولی عملا با بکار گرفته شدن برای طراحی آشپزخانه ( بخشی از مسکن ) نادیده گرفته شد. "گرت" می گوید : "اگر می دانستم که در آینده تنها چیزی که از آن صحبت خواهند کرد این آشپزخانه است هرگز این مسولیت لعنتی را قبول نمی کردم."

بورلی لورین گرین

معمار امریکایی متولد سال 1915 . او اولین زن سیاهپوستی است که به تحصیل در رشته معماری در دانشگاه ایلینویز پرداخت و در سال 1957 در 42 سالگی در گذشت.


جرجیا لوئیس هریس

معمار امریکایی متولد سال 1918 که با میس وندروهه در پروژه هایی ساختمانی و همچنین درپروژه پارک" البیراکورا " سائوپائولو در برزیل همکاری داشته است. نقطه عطف کار های حرفه ای او مطالب و مقالات متعدد با مضمون نژاد پرستی و مردسالاری است و به دلیل این تعصبات، در سال 1954 به برزیل رفت و در آنجا کارگاه شخصی اش را راه اندازی کرد . او در سال 1999 در 80 سالگی در گذشت.


جولیا مورگان

مارتا کسل

معمار امریکایی متولد سال 1925. ساختمان کلیسای ملی واشنگتن از کارهای اوست و در سال 1968 در 43 سالگی درگذشت.


نورما مریک کلارک

معمار امریکایی متولد سال 1928. او اولین زن افریقایی امریکایی که مدرک دانشگاهی معماری خود را از بخش AIA دریافت کرده است. او همچنین اولین زن افریقایی امریکایی است که AIA از وی تقدیر به عمل آورده است. او در سال 2012 در سن 85 سالگی درگذشت.

سوفیا هیدن بنت

معمار متولد سال 1868 در شیلی از مادر پرویی و پدر امریکایی. او اولین زن فارغ التحصیل در رشته معماری از دانشگاه MIT بود. سوفیا در سال 1953 در سن 85 سالگی درگذشت.

مارگارت (گرت) شات لیهوتزکی

معمار استرالیایی متولد 1897. طراحی مسکن در وین و بولگاری، همکاری با شرکت USSR و رسیدگی به پروژه های چین و کوبا را به عهده داشت. به علاوه او دستی در طراحی مبلمان داشت و با طراحی 11000 آشپزخانه در فرانکفورت شناخته شده است. از لحاظ تاربخی (و مسبب دلسردی او) تمامی شهرت کاری او به طراحی آشپزخانه بازمی گردد. او می گفت :" اگر میدانستم که در آینده همگان درمورد آن آشپزخانه ها صحبت خواهند کرد آن آشپزخانه های لعنتی را نمی ساختم." او در سال 2000 در سن 102 سالگی درگذشت.

مفتخریم که در زمینه بزرگداشت فعالیت حرفه این زنان معمار در 8 مارس کمکی کرده باشیم. با علم به اینکه زنان الهام بخش بی شماری در حرفه معماری و در سراسر جهان حضور داشته و دارند. ما بدنبال شناخت نسلی بودیم که نه تنها به دلیل علم و تخصص برتری داشتند، بلکه تمام توانایی شان را صرف مبارزه و با موانع ،دلسری ، تعصبات و خشونت ها کردند و در پی شرایط برابر کاری با مردان بودند. این ابتدای سفری طولانی برای گروه معماران ناشناس است و از این که اطلاعات این پروژه را با دیگران از طریق دوستدارانمان سهیم می شویم خوشحالیم. امیدواریم که امروز توانسته باشیم به زنان بیش از یک روز خاص احترام بگذاریم و آماده دریافت همراهی، بازخورد ها و مباحثات شما هستیم تا به چیزی فراتر از یک انجمن بدل شویم.


تحریریه معماری آرل
مترجم: نغمه مقصود
منبع: ARCHDAILY