بازنگری در ارتباط معماری زمینه گرا با عصر دیجیتال

به دنبال توسعۀ دانش و فناوری، روش های متعددی در طراحی پروژه های مختلف پیش روی معماران قرار گرفته است. دگرگونی در روش های طراحی معماری به ایجاد تحولات گوناگون در محصول طراحی نیز منجر شده است. عصر دیجیتال تنها در قالب یک سبک یا مجموعه ای از نرم افزار ها مطرح نشده ؛ بلکه با گسترش در ابعاد مختلف، تفکر طراحی را نیز  دچار تغییرات چشمگیری ساخته است. به بیان دیگر اندیشه ای که سرآغاز روند طراحی است و شالودۀ طرح را شکل می دهد؛ همسو با گسترش روزافزون فناوری های نوین دگرگون شده است.
زمینه گرایی به عنوان بخش گسست ناپذیر از فرایند طراحی ، همواره مورد توجه معماران بوده است. این توجه زمانی آشکار می شود که شاهد تلاش طراحان در خلق فضاهای همساز با فرهنگ و اقلیم در هر منطقه هستیم. اما آنچه اکنون مطرح می شود نسبت معماری زمینه گرا با عصر دیجیتال است.
به عبارت دیگر :
زمینه گرایی در ارتباط با معماری دیجیتال چگونه عمل می کند؟
وجوه اشتراک این دو چیست و
آیا همزیستی آنان در ارتقاء و پیشبرد فرایند طراحی معماری مؤثر است؟


پیش از آن که به بررسی ارتباط میان زمینه گرایی و عصر دیجیتال بپردازیم لازم است تعریف روشنی از معماری زمینه گرا ارائه شود. آنچه عمدتاً از معماری زمینه گرا برداشت می شود؛ نوعی هماهنگی با بستر است. در حالی که زمینه گرایی به این موضوع محدود نمی شود بلکه نگاهی کل گرا به موضوع طراحی دارد. معماری زمینه گرا در تعامل با بستر به همسازی اقلیمی، فرهنگی، تاریخی و اجتماعی می اندیشد و در تلاش است به یکپارچگی در طراحی دست یابد. هر پدیده در محیط پیرامون خود تأثیر می گذارد و از آن تأثیر می گیرد. بنابراین هر دو در تعامل با یکدیگر هستند. به طور کلی زمینه گرایی به معنای سازگاری کالبدی، تاریخی، فرهنگی و اجتماعی است. زمینه گرایی ضرورتی است در فرایند طراحی پروژه هایی که می خواهند در راستای توسعه پایدار گام بردارند. معماری زمینه گرا نه تأکید بر تقلید دارد و نه مانع نوآوری و خلاقیت است بلکه به دنبال حفظ ارزشهایی است که توجه به آنها می تواند کیفیت ارتباط فضا با کاربر را افزایش دهد و ماندگاری پروژه را تا اندازه ای تضمین کند.

آنچه در عصر دیجیتال موضوعی مهم تلقی می شود ارتباط معماری دیجیتال با طبیعت است. این موضوع در معماری زمینه گرا نیز دیده می شود. از جنبه دیگر نیز می توان ارتباط معماری زمینه گرا و دیجیتال را بررسی کرد . همانطور که پیش از این گفته شد دگرگونی روش های طراحی معماری در عصر دیجیتال فزونی یافته و روش کارایی-محور به طرز پررنگی در فرایند طراحی معماری به کار می رود. با استفاده از این روش موضوع طراحی( ساختمان) با نگاهی جامع و یکپارچه بررسی می شود؛ بنابراین نیاز معماری زمینه گرا به وجود نگاهی کل گرا از طریق این روش پاسخ داده می شود.

تکیه بر ضرورت تعامل سازنده میان ساختمان، مردم و محیط در معماری زمینه گرا و ماهیت تعاملی روش های طراحی معماری دیجیتال وجه اشتراکی است که می تواند این دو را در ارتباط با یکدیگر و در راستای پویایی معماری در زمان حاضر پیش برد و منجر به خلق فضاهای زمینه گرا و در عین حال مطابق با عصر دیجیتال شود.


اگر به نمونه های از معماری زمینه گرا علاقه مند هستید می توانید از طریق لینک زیر برخی از آثار زمینه گرا را مشاهده نمایید.



تحریریه معماری آرل
 منیژه قاضیا