پلان ساختمان اداری

تحریریه معماری آرل
امروزه با  افزایش استرس های جسمی و روحی و اختصاص زمان زیادی از روز در محل کار، طراحی متناسب پلان ساختمان اداری از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و به همین سبب توجه به فضای کافی برای فعالیت های مختلف، آزادی عمل برای چیدمان مبلمان، تهویه و نورپردازی مناسب و نیاز های کارمندان در کنار ابعاد روانشناختی از جمله تمهیدات طراحی اداری به شمار آید که بایستی در طراحی پلان ساختمان های اداری به درستی لحاظ شود زیرا بر عملکرد و ابعاد جسمانی و روحی افراد بسیار اثرگذار می باشد.
در واقع نحوه سازماندهی پلان و طراحی متناسب پلان فضاهای اداری و توجه به نقش های تعریف شده در هر شرکت اعم از (ساختار، دفتر، پذیرش ارباب رجوع و فناوری به کار رفته در دفتر کار) تأثیر به سزایی در خلق احساس فضایی و کارایی آن دارد. از سوی دیگر، تأکید بر رابطه انسان ها و نحوه تعاملات در سازمان دهی امور بیش از هر چیز در ساختمان اداری تاثیرگذار می باشد و می تواند میزان بازدهی و رضایت از کار را در کارمندان افزایش و وقفه های ایجاد شده در روند کار را به حداقل رسانده و مراحل کاری را سرعت بخشد که در این زمینه شرکت معماری آرل با سال ها تجربه در زمینه طراحی پلان ساختمان اداری با ارائه راهکارهای موثر سعی در ارتقاء عملکرد ضمن زیبایی فضا نموده است و با رعایت استانداردهای ضروری به طراحی و اجرای پروژه های زیادی با کارایی موثر برای آرامش و افزایش بازده کاری کارمندان پرداخته است.
عملکرد و کارایی ساختمان به معنی نسبت زیر بنای خالص ساختمان به زیر بنای کل آن می باشد. این شاخص از تکنولوژی ساخت، نحوه ترکیب فضاها،  نحوه راهبری و … تاثیر می‌پذیرد که مقدار تعیین شده برای شاخص کارایی ساختمان  اداری حداقل ۶۵٪  است.


از نظر عملکردی در طراحی پلان تمامی فضاهای یک ساختمان اداری، در پنج گروه به شرح زیر طبقه بندی می‌شوند :

1.فضاهای اصلی ساختمان اداری

منظور فضاهایی هستند که کار اصلی اداری مستقیماً در آنها انجام می‌شود. مانند اتاق‌های کارشناسی یک یا چند نفره، سالن‌های کار گروهی، اتاق‌های جلسات، بایگانی جاری (در ارتباط با کار اداری)، محل دستگاه فتوکپی، انبار روزمره، لوازم مصرفی

2.فضاهای وابسته اصلی 

منظور فضاهایی هستند که برای تسهیل و خدمت رسانی انجام کار پیش بینی شده و در کنار فضاهای گروه یک شکل می‌گیرند. مانند سالن اجتماعات، کتابخانه،‌کلاس‌های آموزشی، مرکز تلفن، اطلاعات، نگهبانی، مراکز تهیه میکروفیلم، رایانه، تکثیر، بایگانی راکد

3.فضاهای رفاهی ساختمان اداری

منظور فضاهایی هستند که برای تامین رفاه کارکنان و مراجعین در ساختمان اداری پیش بینی شده و در کنار فضاهای گروه ۱ و ۲ شکل می‌گیرند، مانند نمازخانه، غذاخوری، آبدارخانه، فروشگاع تعاونی، مرکز کمک‌های اولیه، سرویس‌های بهداشتی

4. فضاهای پشتیبانی ساختمان اداری

منظور فضاهایی هستند که برای پشتیبانی فعالیت‌ها و خدمات اداری پیش بینی شده و به طور غیر مستقیم در کنار فضاهای گروه ۱ و ۲ و ۳ شکل می‌گیرند. مانند تعمیرگاه لوازم، تعمیرگاه خودرو، انبارهای اصلی، فرعی و استقاطی، رختکن و دوش کارکنان خدمات، اتاقهای نظافت، بارانداز، توقفگاه،‌تاسیسات مرکزی و کنترل آن در طبقات

5.فضاهای گردش

منظور فضاهایی هستند که برای ارتباط بین فضاهای یاد شده و سطوح زیرساخت (دیوارها و ستون‌ها) پیش بینی می‌شوند و عبارتند از :
  • گردش افقی در طبقات
  • گردش عمودی بین طبقات
پلان ساختمان های اداری می توانند شامل پلان بسته، پلان آزاد و یا ترکیبی از این دو  باشند که تفاوت طراحی در این پلان ها بسته به میزان انعطاف پذیری لازم در طراحی، میزان حریم خصوصی بصری و صوتی مورد نیاز و هزینه های لازم می تواند متغیر باشد.
در ساختمان های اداری با پلان بسته، دیوارها و تیغه های جداکننده، تمام ارتفاع اتاق را می پوشانند و فضا را به دفتر های جداگانه با درهای مجزا تقسیم می کنند. از مزایای این طراحی کنترل محیط توسط هر فرد، امنیت، ایجاد حریم بصری، تفکیک فیزیکی، دید به بیرون، امکان استفاده از مبلمان سنتی یا مدرن می باشد و از معایب آن بازدهی کمتر نسبت به دفتر کارهایی با پلان آزاد، انعطاف پذیری کم به ویژه در پاسخ به تغییرات ایجاد شده در زمینه ی فناوری های اداری، هزینه ی بالای تغییر مکان، محدود بودن ارتباط اشخاص و گروه ها با  یکدیگر، نیاز به سیستم های مکانیکی گسترده تر اشاره نمود.

در ساختمان های اداری با پلان آزاد، قسمت های کاری در یک فضا قرار می گیرند و هیچ دیوار یا دری تا ارتفاع سقف نیست. امکانات اداری نیز، در اتاق هایی با دیوار هایی از کف تا سقف و درهای مجزا قرار می گیرد. از مزایای آن استفاده از فضا با بازده بیشتر، انعطاف بیشتر در طراحی و سهولت ارتباطات می توان نام برد از جمله معایب این نوع پلان ها هزینه های اولیه ی بالا، عدم وجود حریم بصری، نداشتن دید به بیرون می باشد.

ریز فضاهای لازم در پلان اداری بسته به نیاز  و نوع سازمان و سبک مورد پسند کارفرما می تواند شامل موارد زیر باشد که با نوع نیاز و ابعاد و بزرگی و کوچکی سازمان و تعداد پرسنل می تواند تغییر کند و یا در پلان آزاد به صورت انعطاف پذیر و چند منظوره چند فضا باهم ترکیب شود.

بخش های ساختمان اداری فرعی و مجزا

  • قسمت های انبار برای نگهداری پرونده ها، طرح ها، میکروفیلم و وسایل الکترونیکی، لوازم بایگانی و ثبت
  • بخش های خدمات اصلی اداری، دارای تجهیزات نوشتاری، تکثیر ، چاپ، فتوکپی و کامپیوترهای شخصی
  •  قسمت پست خانه، نامه ها و محموله های پستی، کنترل ورود و خروج اجناس در صورت وجود
  • بخش نمایش گروهی شامل اتاقهای گردهمایی با دیوارهای متحرک و بخش های نمایشگاه، تالار های کنفرانس و گردهمایی .
  • امکانات اجتماعی شامل رختکن، آشپزخانه، توالت برای هر طبقه یا بخش، بخش استراحت کارکنان، محل خوردن و آشامیدن، امکانات ورزشی، سالن غذا خوری با آشپزخانه
  • پارکینگ و امکان نیاز به وجود یک قسمت برای ورود اتومبیل ، جای پارک (به صورت زیر زمین) و بخش های تحویل
  • فضاهای دسترسی شامل راهروها – پلکان – آسانسورها – ورودی های خروجی و اضطراری به صورت داخلی و خارجی
  • فضاهای تاسیساتی شامل وجود مسائل خدمات فنی ، تهویه مطبوع، دستگاه تهویه، سیستم حرارتی ، برق، پردازش اطلاعات، مرکز کامپیوتری، مخابرات و نظافت و مراقبت
لازم به ذکر است نوع سازمان مورد نظر نقش زیادی برای طراحی پلان و سبک طراحی دارد برای مثال برای ساختمان های اداری با ماهیت هنری و یا شرکت های معماری پلان های آزاد و انعطاف پذیر مناسب تر بوده و بسیاری از قسمت های اداری ممکن است کمتر شده یا در یک فضا ادغام شوند و یا نیاز به فضاهای کاری گروهی بیشتر و القای احساس هنری در فضا از طریق رنگ یا القای ویژگی های خاص به فضا بیشتر شود. اما در کل برای طراحی فضاهای اداری 5 فاکتور اساسی کیفیت فضا را شکل می دهند که عبارتند از:
  • 1. استفاده از نور طبیعی و گیاهان سبز
  • 2.ابعاد مناسب فضا بسته به کاربری
  • 3. انتخاب مبلمان با کیفیت و راحت
  • 4.فضای کافی برای ذخیره سازی، نظم و پاکیزگی
  • 5. طراحی لابی راحت و دسترسی آسان


انواع مبلمان اداری

مبلمان مدولار در دفترهای کار خصوصی و یا در فضاهای اداری با پلان باز، انعطاف پذیری را در محیط فراهم می آورد. سه نوع مبملان مدولار وجود دارد، مبلمان مستقل، مبلمان بر پایه پنل های جداره بندی و مبلمان بر پایه میزهای کا. هر یک از این نمونه ها، لوازم مورد نیاز یک جایگاه کار مانند کابل های عبوری، پایه های قابل تنظیم و تخته های میخی برای نصب یاداشت را در خود جای می دهد.

مبلمان مستقل

مبلمان مستقل نیازی به پنل ها و پارتیشن هایی برای اعمال تغییر در شکل جایگاه های کاری ندارد.

مبلمان بر پایه پنل های جداره بندی

مبلمان بر پایه پنل های جداره بندی جایگاه های کار را با پارتیشن کوتاه مشخص می کند. میزهای کار، کمدهای بایگانی و واحدهای نگهداری لوازم برای تکمیل جایگاه ها به پنل متصل می شوند.

مبلمان بر پایه میزهای کار

مبلمان بر پایه میزهای کار برای طراحی یکپارچه محیطی هایی مناسب است که به تعامل کارکنان نیاز دارد. بسته به نوع نظم طراحی، کمدهای بایگانی و واحدهای نگهداری لوازم می توانند زیر پا یا کنار میز قرار گیرند.

نمونه های از پلان ساختمان های اداری


امیدواریم این مقاله در مورد پلان ساختمان اداری برای شما مفید بوده و ذهنی بازتر نسبت به فضای اداری داده باشد تا بتوانید فضای داخلب خوبی برای کارمندان و همکاران خود ایجاد نمایید. برای مشاهده فضاهای اداری طراحی شده توسط مجموعه آرل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید.

تحریریه معماری آرل

لینک مستقیم : https://www.arel.ir/fa/Pages-View-1195.html