مرکز خريد بولرينگ در بيرمنگام انگلستان

مرکز خريد بولرينگ در بيرمنگام انگلستان، يکي از بزرگ‌ترين مراکز خريد در اتحاديه اروپاست که به‌دليل ظاهر نامتعارف خود، به يکي از مراکز توريستي و مهم اين شهر بدل شده و گردشگران زيادي را به خود جذب مي‌کند. اين فروشگاه چهار طبقه، ۳۷ متر ارتفاع دارد و توسط شرکت معماري «سيستم‌هاي آينده» طراحي شده است. عمليات احداث اين بنا در سال ۱۹۹۹ ميلادي آغاز شد و در سال ۲۰۰۳ ميلادي کامل شده و به بهره‌برداري رسيده است.
ساختمان بولرينگ به‌عنوان قلب پرزرق‌وبرق بيرمنگام، شامل دو ساختمان مجزاست که با يک تونل به يکديگر وصل مي‌شوند و در مجموع با بيش از ۱۶۰ فروشگاه جذاب و کامل و ۲۵ رستوران، يکي از بهترين گزينه‌ها براي خريد در اين شهر است. اين ساختمان از زمان گشايش در سال ۲۰۰۳ ميلادي به يکي از چشم‌اندازهاي اصلي مرکز شهر بيرمنگام تبديل شده به‌گونه‌اي که اغلب در تصاويري که معرف اين شهر براي گردشگران است، به‌چشم مي‌خورد. در حقيقت مي‌توان گفت که با تخريب بازار قديمي شهر در دهه ۱۹۶۰ ميلادي و احداث اين بناي مدرن و عظيم، چهره بيرمنگام نيز با تغييري هميشگي مواجه شده است.

پوشش نماي بيروني مرکز خريد بولرينگ و فرم منحصربه‌فردش، ساختمان را همچون خزنده‌اي سخت‌پوست در نظر مي‌آورد. سطح منحني اين بناي نامتعارف با ۱۵ هزار صفحه ديسک‌مانند آلومينيومي و درخشان به قطر ۶۰ سانتي‌متر پوشيده شده است. بناي بولرينگ با ارائه ۲/۱ ميليون فوت مربع فضاي خريد، بيش از هر مرکز خريد ديگري در انگلستان، توجه بازديدکنندگان را به خود جلب مي‌کند. اين ساختمان که جايزه طراحي معماري ريبا را –که يکي از معتبرترين جوايز معماري است- به خود اختصاص داده است، به‌دليل فرم و ظاهر نامتعارف خود شهرت دارد که از نوعي لباس پولکي بانوان الهام گرفته شده اما صرفنظر از فرم عظيم و نه‌چندان خوشايند ساختمان، آنچه حائز اهميت است، ميزان برازندگي لباس بر تن اين بناست. برخلاف آنچه که از اين‌گونه لباس‌هاي پولکي و ظريف در ذهن تداعي مي‌شود، پوشش يکپارچه و يکنواخت بناي بولرينگ، دست‌کم به‌دليل مقياسي که در بستر خود دارد، فاقد ظرافت‌هايي است که در چشم ناظران خوشايند باشد. در حقيقت، به نظر مي‌رسد که اين پوشش همچون زرهي ساختمان را در بر گرفته است تا آن را از شر دشمنان خود ايمن دارد. همچنين تعداد کم بازشوها و روزن‌ها در پوسته بيروني بنا، اين مرکز خريد را همچون قلعه‌اي غير‌قابل نفوذ جلوه مي‌دهد و به جاي آنکه خريداران را به درون خود دعوت کند، در برابر آنان حالتي تدافعي و بيگانه به خود مي‌گيرداما از يکسو، اين فرم غير‌صميمي و مرموز همواره حس کنجکاوي ناظران را براي کشف و شناخت آنچه که در درون آن مي‌گذرد، برمي‌انگيزد به‌گونه‌اي که براساس آمار منتشرشده، اين مرکز خريد در سال ۲۰۰۴ ميلادي با ۳۶ ميليون و ۵۰۰ هزار نفر بازديدکننده، شلوغ‌ترين مرکز خريد انگلستان بوده است.

مرکز خريد بولرينگ در محدوده تجاري مهم و اصلي شهر بيرمنگام واقع است؛ جايي که از قرون وسطا حائز اهميت بوده است اما از جنبه منظر شهري، هيچ‌گونه همخواني‌اي با بافت و سيماي ساختمان‌هاي قديمي پيرامون خود ندارد و همچون وصله‌‌اي ناهماهنگ در کنار آنها خودنمايي مي‌کند؛ گويي مترصد فرصتي است که آنها را از صحنه منظر شهر بيرون راند، همانگونه که خود ناعادلانه به‌عنوان يک مرکز خريد مدرن قرن بيست‌ويکمي، بر بستر بازار قديمي تکيه زده است. در حقيقت بناي اين مرکز خريد با بي‌اعتنايي و ناديده گرفتن ساختمان‌هاي پيرامون خود، نظم حاکم بر منظر شهري را برهم زده و با ارائه خط آسماني ناهماهنگ، بر رابطه ميان شهر و ساختمان‌هايش خدشه وارد کرده و موجب شده است که بيرمنگام به عنوان زشت‌ترين شهر انگلستان شهرت يابد.براساس اعلام رسانه‌ها، ميزان ناامني و جيب‌بري در مرکز خريد بولرينگ بسيار بالاست اما اين موضوع بازديدکنندگان را از مراجعه به آن باز نداشته است. به‌‌رغم عملکرد مناسب ساختمان در داخل و آمار دلگرم‌کننده بازديد‌کنندگان بنا، در يک نظرسنجي عمومي مرکز خريد بولرينگ به‌عنوان زشت‌ترين ساختمان انگلستان شناخته شده و در فهرست ارائه‌شده از سوي چندين رسانه‌ نيز جزو ۱۰ بناي زشت دنيا قرار گرفته است.

منبع : معماری همشهری - گروه معماری آرل