طراحی نمای چوبی و اجرای آن

نویسنده : تحریریه آرل

تاریخ : پنجشنبه , ۱۴۰۳/۰۹/۰۱ ۱۲:۰۰

طراحی نمای چوبی و اجرای آن برای منزل شما، نه‌تنها زیبایی ظاهری آن را دوچندان می‌کند، بلکه در ارتقای عملکرد حرارتی خانه نیز موثر است. چوب، به‌عنوان متریالی طبیعی و ارزشمند، اصالت و گرما را به نمای بیرونی ساختمان شما می‌بخشد و جلوه‌ای متفاوت و چشم‌نواز به آن می‌دهد. بااین‌حال، برای دستیابی به بهترین نتیجه، انتخاب نوع چوب مناسب و سبک سازگار با معماری بنا اهمیت بالایی دارد.

طراحی نمای چوبی: گامی نو در جهت ساختمانی پایدار و زیبا

امروزه، توجه به مسائل زیست‌محیطی و عملکرد انرژی در ساخت‌وساز، بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. در این راستا، طراحی نمای چوبی به‌عنوان جایگزینی نوین و کارآمد برای مصالح سنتی، به شکل فزاینده‌ای رواج یافته است. دیوار بیرونی، به‌عنوان اولین خط دفاعی در برابر عوامل جوی، نقشی کلیدی در حفظ امنیت و پایداری ساختمان ایفا می‌کند. نمای چوبی با ایجاد سد محکم در برابر سرما، گرما، آتش، صدا و سایر مخاطرات محیطی، مقاومت و طول عمر بنا را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
طراحی نمای چوبی و اجرای آن شامل اجزای مختلفی از جمله اسکلت، زیرسازی، عایق، روکش و ... می‌شود. چوب، به‌عنوان ماده‌ای سبک، بادوام، انعطاف‌پذیر، قابل‌بازیافت و تجدیدپذیر، به‌طور ایده‌آل برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان مناسب است. این متریال طبیعی، به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر مصالح، جلوه‌ای غنی، متنوع و چشم‌نواز به نمای بیرونی ساختمان می‌بخشد.
گرایش فزاینده به استفاده از نمای چوبی در پروژه‌های بزرگ، بازسازی و ساخت‌وسازهای جدید، تاییدکننده مزایای متعدد این انتخاب و جایگاه آن به‌عنوان راهکاری نوین در جهت ساختمانی پایدار و زیبا است.

طراحی نمای چوبی و اجرای برای چه ساختمان‌های پیشنهاد می‌شود؟

درگذشته، طراحی نمای چوبی و اجرای عمدتا به خانه‌های نیمه چوبی محدود می‌شد که از قاب چوبی و مصالحی مانند گچ، گل یا آجرهای توخالی ساخته می‌شدند. اما امروزه، با پیشرفت تکنولوژی و تنوع روش‌های اجرا، نمای چوبی به گزینه‌ای قابل‌دسترس و جذاب برای انواع ساختمان‌ها تبدیل شده است. پوشاندن نمای ساختمان با پوست دوم چوبی، روشی مدرن و کارآمد برای تغییر ظاهر و ارتقای کیفیت نمای بیرونی به شمار می‌رود.
چوب با انعطاف‌پذیری و تنوع بی‌نظیر خود، به‌خوبی با مصالح مختلف مانند آجر، سنگ، روی و آلومینیوم ترکیب می‌شود. متریال چوبی، جلوه‌ای منحصربه‌فرد و چشم‌نواز به نما می‌بخشد. امروزه، شاهد استفاده گسترده از دیوارپوش‌های چوبی توپر یا بازسازی شده در نمای ساختمان‌ها هستیم. طراحی نمای چوبی، علاوه‌بر زیبایی ظاهری، عایق حرارتی و صوتی مناسبی نیز برای ساختمان فراهم می‌کند. چوب در کاهش مصرف انرژی و افزایش آسایش ساکنان موثر است.

مزایای استفاده از نمای چوبی در انواع ساختمان‌ها

طراحی نمای چوبی، جایگزینی طبیعی برای پوشش خارجی ساختمان است.
برخلاف بسیاری از نماها، نیازی به رنگ‌آمیزی اولیه ندارد، اما در صورت تمایل می‌توانید رنگ یا لکه به آن اضافه کنید.
نمای چوبی جدید در صورت ساخت اصولی و نگهداری مناسب، دارای 10 سال گارانتی است.
نمای چوبی بازسازی شده علاوه‌بر نظافت، نیاز به نگهداری خاصی ندارد. نمای چوبی به دلیل ماهیت طبیعی خود، با پتانسیل بالای جذب و همخوانی عالی با محیط، موردعلاقه بسیاری از مالکان قرار گرفته است. علاوه‌بر این، ویژگی‌های ذاتی چوب جنگلی به بهبود عایق حرارتی خانه شما می‌انجامد.
در مورد انتخاب چوب، می‌توانید نمای تمام چوب را در نظر بگیرید که معمولا از گونه‌های بادوام طبیعی و مقاوم در برابر حشرات ساخته می‌شود. همچنین، نمای چوبی ساخته‌شده از چوب نرم (برخی از انواع صنوبر) وجود دارد. به‌عبارت‌دیگر، این چوب‌ها تحت فرآیندی عمیق و تحت‌فشار قرار گرفته‌اند تا در برابر هجوم حشرات، قارچ‌ها و ... مقاوم شوند. این فرآیند، برای سوزنی‌برگان با تراکم پایین ضروری است تا به‌مرورزمان به آن‌ها پایداری و استحکام ببخشد.

طراحی نمای چوبی و اجرای، انتخابی ایده‌آل برای کسانی به‌شمار می‌رود که به دنبال زیبایی، کارایی و پایداری در نمای بیرونی منزل خود هستند.

جایگزین‌های چوب برای نما

جایگزین‌های چوب برای ساخت‌وساز، محصولاتی هستند که از مواد دیگری به‌غیراز چوب خالص ساخته شده‌اند. این جایگزین‌ها، به شما این امکان را می‌دهند که حتی در صورت گران‌بودن یا کمبود چوب، پروژه خود را پیش ببرید. مواد اولیه این محصولات می‌توانند بر اساس تکنیک‌ها و ترکیبات تولیدی شرکت‌های مختلف، متفاوت باشند. بااین‌حال، همچنان این امکان وجود دارد که مطابق با قوانین و استانداردهای ساخت‌وساز عمل کنند؛ تنها تفاوتشان این است که از مواد جایگزین برای ساخت محصولاتی منطبق با این مشخصات استفاده می‌شود.
علاوه‌بر این، برخی از این جایگزین‌ها مزایای دیگری نیز ارائه می‌دهند. بسیاری از جایگزین‌های چوب در برابر شرایط آب‌وهوایی مقاوم هستند. درحالی‌که، برخی دیگر حتی ضدآب‌اند. برخی از مواد جایگزین سازگار با محیط‌زیست، پایدار یا حاوی مواد بازیافتی هستند که می‌توانند پروژه شما را از نظر زیست‌محیطی بهینه‌تر سازند.
در برخی موارد، شما همچنین ممکن است به روکش‌هایی دسترسی پیدا کنید که در چوب طبیعی یافت نمی‌شوند. با انتخاب روکش مناسب، برخی از مواد ممکن است به رنگ‌آمیزی نیاز نداشته باشند یا نیازمند نگهداری کمتری باشند که این امر، آن‌ها را در بلندمدت نیز مقرون‌به‌صرفه می‌کند.

کامپوزیت چوب

کامپوزیت چوب، از لحاظ فنی جایگزینی برای طراحی نمای چوبی در صنعت ساختمان به‌شمار می‌رود. این ماده، ترکیبی از چوب با سایر متریال‌ها مانند کنف، بامبو یا پلاستیک است. همچنین، در کامپوزیت چوب از چسب زننده استفاده می‌شود که بسیاری از آن‌ها به محصول در برابر عوامل محیطی محافظت می‌دهند یا رنگ‌آمیزی و درزبندی را غیرضروری می‌سازد. گزینه‌هایی مانند عرشه کامپوزیت به تعمیر و نگهداری کم و یا حتی بدون نیاز به نگهداری نیاز دارند که این ویژگی برای بسیاری از مالکان جذاب است.
یکی از مزایای کامپوزیت چوب، این است که به ضایعات حاصل از تولید چوب، کاربردی جدید می‌بخشد. این امر، می‌تواند آن را به محصولی سازگار با محیط‌زیست تبدیل کند. زیرا، ضایعات کلی تولید را کاهش می‌دهد.

سیمان الیافی

سیمان الیافی، مدت‌هاست که جایگزینی برای طراحی نمای چوبی بوده است. این ماده نیز، یک متریال ترکیبی به‌شمار می‌رود. اما، این بار ترکیبی از سیمان، ماسه و الیاف سلولزی است که ممکن است از تفاله چوب باشد. سیمان الیافی، نسبت به چوب طبیعی در برابر آب‌وهوا مقاوم‌تر است و همچنین دوام فوق‌العاده‌ای را ارائه می‌دهد. ازآن‌جایی‌که سیمان الیافی قابل قالب‌گیری است، می‌تواند دارای بافت‌های متنوعی باشد. این امکان وجود دارد که سطوح صاف، بافت رگه‌های چوب و موارد دیگر را پیدا کنید.

بامبو

درحالی‌که مصالح ساختمانی از بامبو ظاهری شبیه چوب دارند، از نظر پایداری گزینه بسیاربهتری هستند. از نظر فنی، بامبو یک نوع علف است و تنها سه تا پنج سال طول می‌کشد تا به‌اندازه‌ای قابل‌برداشت برسد. علاوه‌بر این، بعد از بریده شدن دوباره رشد می‌کند و امکان استفاده مجدد از همان بوته‌های بامبو را فراهم می‌سازد.
از نظر استحکام و دوام، بسیاری از مصالح ساختمانی ساخته‌شده از بامبو عملکرد فوق‌العاده‌ای دارند. قابلیت‌های آن‌ها، مشابه انواع مختلف چوب است و به همین دلیل بسیاری از محصولات بامبو می‌توانند در برابر گذر زمان مقاومت کنند.

پلاستیک

چوب پلاستیک، نوعی کامپوزیت است که ممکن است شامل چوب باشد یا نباشد. این محصول، در طراحی نمای چوبی ساختمان سهم روبه‌رشدی دارد. انواع مختلف چوب پلاستیک، می‌توانند به‌عنوان جایگزین چوب در پروژه‌های ساختمانی از هر نوعی عمل کنند. درحالی‌که بارزترین کاربرد آن در ساخت عرشه پاسیو محسوب می‌شود. زیرا، این ماده نیازی به رنگ‌آمیزی یا نگهداری ندارد و بسیار بادوام و مقاوم در برابر شرایط آب‌وهوایی است. نوعی از چوب پلاستیک نیز وجود دارد که برای سازه‌های ساختمانی به کار می‌رود.
در برخی موارد، چوب پلاستیک می‌تواند کاملا سازگار با محیط‌زیست باشد. برخی از این محصولات، از پلاستیک بازیافتی ساخته شده‌اند که به کاهش زباله‌های پلاستیکی در محل‌های دفن زباله کمک می‌کند. بااین‌حال، همه محصولات از پلاستیک بازیافتی ساخته نمی‌شوند. بنابراین، اگر به حفظ محیط‌زیست اهمیت می‌دهید، به‌جای چوب پلاستیک معمولی، به دنبال چوب پلاستیکی باشید که از پلاستیک بازیافتی ساخته شده باشد.

مزایای استفاده از نمای HPL در مقایسه با نمای چوبی

درحالی‌که طراحی نمای چوبی و اجرای از گذشته‌های دور موردتوجه معماران و طراحان بوده است، اما این نوع نما معایبی مانند مقاومت پایین در برابر آب، رطوبت و همچنین نیاز به نگهداری بالا را به همراه دارد. در مقابل، HPL به دلیل عملکرد برتر، مقاومت در برابر آب و نیاز به نگهداری کم، به یک جایگزین محبوب برای نمای چوبی تبدیل شده است. چهار دلیل اصلی که HPL را به جایگزینی مناسب برای نمای چوبی تبدیل می‌کند، عبارت‌اند از:

زیبایی خیره‌کننده

برخلاف طراحی نمای چوبی، نمای HPL در طرح‌ها، رنگ‌ها و الگوهای بسیار متنوعی عرضه می‌شود که همگی ظاهری یکدست و هماهنگ دارند. این ویژگی، باعث می‌شود نمای HPL برای اماکن تجاری که به دنبال ایجاد ظاهری متحد و مطابق با تم طراحی خود هستند، بسیارمناسب باشد.

دوام بالا

هنگامی که دوام حرف اول را می‌زند، HPL ماده‌ای ایده‌آل برای نمای ساختمان است. پانل‌های نمای HPL، عمر طولانی‌ای دارند و بیش از یک دهه بدون ازدست‌دادن درخشش خود، ماندگار باقی می‌مانند. دوام بالای این نوع نما، به‌ویژه در برابر تغییرات آب‌وهوایی و رطوبت بالا، آن را به جایگزینی عالی برای نمای چوبی تبدیل می‌کند.

نگهداری آسان

نگهداری و تمیزکردن نمای HPL بسیارساده است. برای این‌که این نما همانند روز اول به نظر برسد، به‌راحتی می‌توان آن را با اسفنج یا پارچه مرطوب تمیز کرد. همچنین، برخلاف نمای چوبی که نیاز به تلاش بیشتری برای نگهداری دارد، هرگونه لکه‌ای به‌راحتی با یک پارچه پاک می‌شود. علاوه‌بر این، نمای چوبی برای حفظ درخشش خود به رسیدگی تقریبا دائمی و احتمالا ساییدن نیاز دارد. در مقابل، نگهداری نمای HPL به لطف خاصیت ضد گردوغبار و ضد خط‌کشی آن، بسیارآسان است.

نصب آسان

یکی دیگر از مزایای قابل‌توجه HPL نسبت به نمای چوبی، سهولت نصب آن است. نصب نمای HPL در مقایسه با نمای چوبی، در زمان و هزینه شما صرفه‌جویی می‌کند. این نوع نما را می‌توان هم در فضای داخلی و هم در فضای خارجی استفاده کرد و در مقایسه با نمای چوبی، ارزش بیشتری به هزینه شما می‌دهد.

8 روش برای ساخت و طراحی نمای چوبی منحصر به فرد

در سال 2015، اندروواگ، رئیس شرکت بریتانیایی واگ تیستلتون، این بیانیه را در زمان افتتاح پروژه مسکونی دالستون لین که همچنان بزرگ‌ترین ساختمان ساخته‌شده با چوب چندلایه متقاطع در جهان است، صادر کرد. «در چند سال گذشته شاهد انفجاری در زمینه ساخت‌وساز نوآورانه با چوب بوده‌ایم. بخشی از آن به لطف پیشرفت‌های تکنولوژی چوب مهندسی‌شده مانند چوب چندلا و تیرهای چوبی چسبانی است».
بااین‌حال، آیا همیشه عصر چوب نبوده است؟ همان‌طور که ویلیام هال در مقدمه کتاب «چوب» اشاره می‌کند، حتی لوکوربوزیه تابستان‌های خود را در کلبه‌ای چوبی، به مساحت تنها 12 فوت مربع می‌گذراند. او با افتخار می‌گفت: «من یک قلعه در ریویرا دارم، مکانی مجلل با آسایش و مهربانی فراوان». لوکوربوزیه شاید بزرگ‌ترین طرف‌دار بتن و فولاد در معماری بود. اما، زمانی که به دنبال گرما می‌گشت به سراغ چوب می‌رفت.
چیزی در مورد چوب وجود دارد که باعث می‌شود افراد احساس حضور در خانه داشته باشند. برخلاف بتن یا آجر، چوب ماده‌ای ارگانیک است که ساختمان‌ها را به دنیای طبیعی پیوند می‌دهد. اما، جذابیت چوب تنها زیبایی‌شناختی یا احساسی نیست. چوب ماده‌ای پایدار و تجدیدپذیر است و به لطف فناوری مدرن، ساختمان‌های چوبی نسبت به گذشته بلندتر ساخته می‌شوند و ماندگاری بیشتری دارند.

چوب کاج خال‌دار

کلیسای اجتماعی Knarvik توسط Reiulf Ramstad Arkitekter، Knarvik، نروژ، 2014
فرم گشوده این کلیسا، یادآور یک لک‌لک تا شده (اوریگامی) است و مانند یک لک‌لک، وقار دست و پا چلفتی‌ای دارد که به طرز باشکوهی بر دهکده اطراف مشرف است. این سازه زاویه‌دار، در صورت پوشیده‌شدن با بتن یا فولاد، با محیط باطراوت اطرافش در حاشیه طبیعت وحشی نروژ در تضاد قرار می‌گرفت.
این بنا، به‌واسطه طراحی نمای چوبی ساخته شده از هسته کاج خال‌دار، با بافت اطرافش پیوند می‌خورد. همان‌طور که در کتاب «چوب» توضیح داده شد، هسته چوب، درون تنه یا شاخه درخت است. پس از این‌که به‌طور کامل شکل گرفت، می‌میرد. درحالی‌که، شیره چوبی بیرونی به رشد خود ادامه می‌دهد. هسته چوب، رطوبت کمتری دارد و تیره‌تر از چوب اطراف است. این بخش، می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی مستحکم‌تر باشد.

پنل‌های حصیری بافته‌شده

غرفه اسپانیا در نمایشگاه جهانی شانگهای توسط Miralles Tagliabue (EMBT)، شانگهای، چین، 2010
پنل‌های این غرفه نمایشگاهی، در اسپانیا توسط معمار Benedetta Tagliabue طراحی شده‌اند؛ اما، در چین ساخته شده‌اند که سنت‌های صنعتگری هر دو کشور را با هم ترکیب می‌کند. این پنل‌ها، به سازه بادکنکی و فضایی، کیفیتی زمینی و دست‌ساز می‌بخشند. درحالی‌که در این‌ بخش، مطمئنا تضادی بین فرم و مصالح وجود دارد. اما، به نظر نمی‌رسد که با هم در تضاد باشند.

داربست در بدنسازی جنگل

دفتر کار Off توسط herri & salli، بورگن‌لند، اتریش، 2013
این سازه بازیگوش، دفتر مرکزی یک شرکت تولید نما است. داربست بیرونی، به‌طور خاص طراحی شده است تا کارمندان بتوانند از آن بالا بروند و بازی کنند. این امر، می‌تواند اشاره‌ای به نوع موردعلاقه هر کودکی از معماری چوبی باشد: خانه درختی.

دیوار مشبک چوبی نازک

موزه هنر آسپن توسط شیگرو بان، آسپن، کلرادو، ۲۰۱۴
دیوار مشبک بافته‌شده‌ای که موزه هنر آسپن را احاطه می‌کند، هیچ هدف سازه‌ای ندارد. اما، به‌طور کامل حضور ساختمان را در سطح خیابان و از داخل تعریف می‌کند. خود ساختمان تاحدامکان باز و نورانی ساخته شده است. با پیروی از تمایل شیگرو بان برای «باز کردن ساختمان به سمت بیرون به‌طوری‌که بازدیدکنندگان بتوانند از زیبایی آسپن در داخل ساختمان لذت ببرند». در این طراحی نمای چوبی، دیوار مشبک چوبی نیمه‌شفاف به حس محصوریت و گرما نیاز دارد.

آبشار چوبی

مرکز تحقیقات محاسبات فراگیر دایوا توسط کنگو کوما و همکاران، توکیو، ژاپن، ۲۰۱۴
همان‌طور که در کتاب «چوب» اشاره شده است، «بتن، فولاد و شیشه مواد برجسته بسیاری از معماری‌های شرکتی و دانشگاهی هستند». برای طراحی نمای چوبی این ساختمان دانشگاهی، کنگوکوما و همکاران تصمیم گرفتند آن را با یک «آبشار چوبی» بشکنند که تمام سطوح ساختمان را بپوشاند و همچنین از سقف گذرگاه زیرزمینی عمومی منتهی به یک باغ ژاپنی آویزان شود. این پروژه، نشان می‌دهد که چوب در افزودن بافت و شخصیت به پروژه‌ای با مشخصات متعارف دیگر بی‌نظیر است.

بلوک‌های سازنده

خانه چوبی نهایی توسط معماران سو فوجیموتو، کوماموتو، ژاپن، ۲۰۰۶
این خانه بازیگوش که یادآور برج جنگا است، از فضاها و سطوحی که توسط تخته‌های چوبی درهم‌تنیده ایجاد می‌شود، تعریف شده است. همان‌طور که در کتاب «چوب» اشاره شد، «ساختمان هیچ تفاوتی بین مبلمان، کف، دیوار و سقف قائل نیست و به کل آن وحدت جذابی می‌بخشد».

سیاه

پاویون مارپیچ توسط پیتر زومتور، لندن، انگلستان، ۲۰۱۱
سهم پیتر زومتور در مجموعه پاویون‌های تابستانی سالانه گالری مارپیچ، تجربه‌ای در سادگی بود: یک باغ محصور که از بیرون شبیه یک جعبه مستطیلی سیاه به نظر می‌رسید. در داخل، این پاویون تصویری از آرامش بود، به نظر می‌رسید دنیاها با محله اطراف هاید پارک فاصله دارد. این پاویون، ارتباط بین معماری چوب و آرامش را نشان می‌دهد. رابطه‌ای که برای هر تحسین‌کننده‌ای از خانه‌های چای ژاپنی به‌خوبی شناخته شده است.

بامبو مشبک

انبار B در مزرعه میسون لین توسط کارگاه معماری De Leon & Primer، گوشن، کنتاکی، ۲۰۰۹
ویلیام هال در مقدمه کتاب «چوب» اشاره می‌کند که «درمان‌های مدرن برای بامبو به این ماده عمری می‌دهد که قبلاً فاقد آن بود و زیبایی‌شناسی کاملا جدیدی را ترویج می‌کند». او به‌عنوان نمونه‌ای از این روند به هاستل عظیم بامبو (۲۰۱۳) اثر آنا هرینگر و همچنین انبار B اشاره می‌کند. برای پروژه دوم، De Leon & Primer از بامبوهای محلی برای ایجاد یک سازه مشبک استفاده کرد. بامبوهای محلی که هم زیبا و هم کاربردی هستند تهویه مناسب را در تمام طول سال فراهم می‌سازند.

جمع‌بندی

طراحی نمای چوبی و اجرای آن، می‌تواند زیبایی و گرما را به خانه شما اضافه کند و ارزش کلی ملک شما را افزایش دهد. بااین‌حال، مهم است که قبل از شروع کار، تمام جوانب مثبت و منفی را بسنجید. مزایای نمای چوبی شامل زیبایی طبیعی، دوام و تنوع آن است. اگر تصمیم دارید نمای چوبی را برای خانه خود انتخاب کنید، مهم است که از یک پیمانکار باتجربه مشاوره بگیرید تا از نصب صحیح و باکیفیت آن اطمینان داشته باشید.
منابع