تمرکز برنور و گرما در معماری و طراحی داخلی خانه Guara

 نور و گرما دو عنصر اساسی در معماری و طراحی داخلی هستند که نقش تعیین‌کننده‌ای در تجربه فضایی انسان دارند. نور طبیعی علاوه بر تاثیرات مثبتی که بر روحیه و سلامت انسان دارد، به ایجاد تعادل بصری و افزایش زیبایی محیط کمک می‌کند. از طرفی گرما چه به صورت واقعی و چه به صورت احساس جسمی و روانی فضایی دلپذیر و را فراهم می‌آورد. تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی می‌تواند محیطی کارآمد، زیبا و پایدار ایجاد کرده و هم نیازهای عملکردی و هم جنبه‌های احساسی کاربران را برآورده سازد.

جلوگیری از گرمای بیش از حد و حفظ آسایش

در حالی که تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی از طریق نور طبیعی یک عنصر ضروری است، حفظ تعادل برای جلوگیری از گرمای بیش از حد و حفظ راحتی ساکنین بسیار اهمیت دارد. نور بیش از حد و کنترل نشده خورشید می‌تواند منجر به افزایش بارهای سیستم خنک‌کننده، مصرف انرژی بیشتر و محیط داخلی ناخوشایند شود. برای کاهش خطر گرمای بیش از حد، هنگام طراحی با نور طبیعی از چندین استراتژی استفاده می‌شود.

1. راه‌حل‌های سایه‌بان و شیشه‌کاری

با استفاده از دستگاه‌های سایه‌بان خارجی می‌توان میزان نور مستقیم ورودی خورشید را کنترل کرد. علاوه بر این، می‌توان متریال لعاب با ضرایب افزایش حرارت خورشیدی و خواص حرارتی مناسب را برای تنظیم انتقال حرارت انتخاب کرد.

2. جهت‌گیری ساختمان

در طول فرآیند تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی، باید جهت‌گیری ساختمان را برای بهینه‌سازی قرار گرفتن در معرض نور خورشید و به حداقل رساندن افزایش گرمای بیش از حد در نظر گرفت. پنجره‌ها، حیاط‌ها و فرم‌های ساختمانی با قرارگیری استراتژیک می‌توانند به کاهش تاثیر نور مستقیم خورشید بر فضاهای داخلی کمک کنند.

3. استراتژی‌های خنک‌کننده غیرفعال

طرح‌های شامل استراتژی‌های خنک‌کننده غیرفعال مانند تهویه طبیعی، جرم حرارتی و بام‌های سبز برای دفع گرمای اضافی و کاهش وابستگی به سیستم‌های خنک‌کننده مکانیکی استفاده می‌شوند.

4. سیستم‌های یکپارچه اتوماسیون ساختمان

با پیاده‌سازی سیستم‌های پیشرفته اتوماسیون ساختمان می‌توان تعامل بین نور طبیعی، روشنایی مصنوعی و سیستم‌های HVAC را به طور فعال مدیریت و کنترل نمود. این کار می‌تواند رفاه و آسایش محیط‌های داخلی با مصرف انرژی کارآمد در طول روز تضمین کند.

روش‌های تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی

نور و گرما دو عنصر ضروری در معماری و طراحی داخلی هستند که نه‌تنها کیفیت فضا را تحت تاثیر قرار می‌دهند، بلکه حس راحتی و ارتباط با محیط را برای کاربران بالا می‌برند. در ادامه، به بررسی روش‌ها و تکنیک‌های مختلف برای تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی می‌پردازیم.

1. استفاده از پنجره‌ها و بازشوها

طراحی پنجره‌های بزرگ و بازشوهای مناسب یکی از مهم‌ترین راه‌های استفاده از نور طبیعی است. این روش نه‌تنها میزان نور ورودی را افزایش می‌دهد، بلکه ارتباط بصری با محیط بیرون را نیز تقویت می‌کند.

• پنجره‌های رو به جنوب: در مناطق سردسیر استفاده از پنجره‌های رو به جنوب در جذب حداکثری نور خورشید در طول روز بسیار موثر است.
• نورگیر: این نوع پنجره‌ها نور را از بالا به داخل فضا هدایت می‌کنند و در فضاهای مرکزی با دسترسی کمتر به نور قابل استفاده هستند.
• شیشه هوشمند: استفاده از نورگیرها و شیشه‌های هوشمند که شفافیت خود را به طور خودکار تغییر داده و به کنترل نور ورودی و ایجاد فضای دلپذیرتر کمک می‌کنند.
• طراحی فضای باز: فضاهای باز و طراحی داخلی با پلان باز امکان توزیع بهتر نور طبیعی را فراهم می‌آورد. این نوع طراحی از موانع غیرضروری جلوگیری کرده و نور را به‌طور یکنواخت در تمام فضا پخش خواهد کرد.

2. نور مصنوعی

استفاده از نورپردازی چندلایه یکی از روش‌های کلیدی برای تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی به شمار می‌رود. این روش شامل استفاده از سه نوع اصلی روشنایی زیر است:

• نور عمومی: روشنایی عمومی فضا را فراهم می‌کند.
• نور متمرکز: برای فعالیت‌های خاص مانند مطالعه یا آشپزی استفاده می‌شود.
• نور تاکیدی: برای برجسته کردن جزییات خاص مانند آثار هنری یا عناصر تزیینی کاربرد دارد.

3. دما و رنگ نور

دمای رنگ نور تاثیر زیادی بر احساس کاربران نسبت به فضا دارد. نورهای گرم (زرد) حس راحتی و صمیمیت را ایجاد می‌کنند، در حالی که نورهای سرد (آبی مایل به سفید) تمرکز و انرژی را افزایش می‌دهند. استفاده از فناوری‌هایی مانند روشنایی LED و سیستم‌های هوشمند و قابل تنظیم امکان کنترل دقیق میزان و نوع نور را فراهم می‌کند.

4. طراحی اقلیمی

تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی در طراحی اقلیمی به معنای استفاده از اصول معماری برای بهره‌برداری از منابع طبیعی از جمله خورشید، باد و زمین برای کنترل دما و ایجاد آسایش حرارتی است.

• عایق حرارتی: استفاده از مواد بسیار عایق مانند پنجره‌های دوجداره و دیوارهای عایق به کاهش اتلاف حرارت کمک می‌کند.
• طراحی سایبان: سایبان‌ها و پرده‌های خارجی می‌توانند نور مستقیم خورشید را در تابستان مسدود کنند.
• سیستم‌های خورشیدی فعال: شامل پنل‌های خورشیدی برای تولید برق یا آب گرم می‌شود.
• سیستم‌های خورشیدی غیرفعال: این سیستم‌ها مانند دیوارهای حرارتی یا کف‌های تیره شامل طرح‌هایی هستند که به طور طبیعی گرما را جذب و ذخیره می‌کنند.
• تهویه طبیعی: تهویه متقابل و طراحی بازشو استراتژیک می‌تواند جریان هوای طبیعی را در یک فضا افزایش دهد و به کاهش نیاز به سیستم‌های گرمایش و سرمایش کمک کند.

معماری سنتی ایران نمونه بارز طراحی اقلیمی است. استفاده از بادگیر، حیاط مرکزی و مصالح محلی به تنظیم نور و گرما در این فضاها کمک می‌کند.

5. ادغام نور و گرما در طراحی داخلی

متریال انعکاسی مانند شیشه‌های بازتابنده می‌توانند به طور موثر نور طبیعی را در سراسر فضا پخش کنند. در عین حال استفاده از مصالحی مانند سنگ و بتن به ذخیره و انتقال گرما کمک می‌کند. رنگ‌های روشن نور را منعکس کرده و فضا را روشن می‌کنند، در حالی که رنگ‌های تیره گرما را جذب خواهند کرد. ساختمان‌هایی مانند خانه‌های خورشیدی یا دفاتر با طراحی پایدار نشان می‌دهند که چگونه می‌توان از فناوری‌های مدرن برای مدیریت نور و گرما استفاده کرد.
همچنین بافت‌ها می‌توانند جلوه‌های بصری و حرارتی گوناگونی را ایجاد کنند. در ضمن، گیاهان علاوه بر تصفیه هوا می‌توانند به عنوان عناصر تزیینی بر کیفیت نور و گرما تاثیر مثبت داشته باشند. آن‌ها می‌توانند سایه ایجاد کنند و همچنین در تنظیم دما نقش مثبت داشته باشند.
تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی نه‌تنها به بهبود کیفیت فضا کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش پایداری و بهره‌وری انرژی می‌شود. با تلفیق هوشمندانه عناصر طبیعی و فناوری‌های روز، می‌توان فضایی کارآمد، زیبا و راحت ایجاد کرد که نیازهای انسانی و محیطی را به طور همزمان برآورده کند.

نمونه تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی در خانه Guara

در طراحی داخلی این خانه که در فضایی به متراژ 191 متر مربع اجرا شده  است نور و گرما اولین و مهمترین اولویت از نیاز های کارفرما بوده است این خانه به منظور زندگی یک زوج جوان با دو دختر طراحی و اجرا شده است علاوه بر این از آنجا که  این خانه در منطقه ای جنب پارک های بزرگ و مناطق سبز واقع شده است درخواست دیگرخانواده ایجاد ارتباطی بسیار خوب بین درون خانه و فضای سبز بود.


طراحی فضا به صورت بلوک واحدی شروع شده و برای استفاده از فضای خالی در پشت ساختمان تمهیداتی برای طراحی مناسب در ارتفاع و نمای ساختمان انجام شده است. تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی در خانه Guara در حد اعلا قرار دارد.

طبقه اول

در طبقه اول در قسمت مرکزی سرویس بهداشتی ، آشپزخانه اپن ، محوطه سرویس و پله ها قرار گرفته است که پله ها به دلیل قرار گرفتن در وسط خانه ، برای سبکی ، از ورق های فلزی ساخته شده اند در قسمت سمت چپ منطقه اجتماعی خانه قرار دارد این حوزه دارای دهانه های بزرگی است که اتاق نشیمن و غذاخوری را به باغ و همچنین باغ پشتی متصل می نماید. همچنین در بخش راست خانه یک  فضای خالی بزرگ وجود دارد که به عنوان پارکینگ وسایل نقلیه و همچنین به عنوان یک منطقه اجتماعی در نظر گرفته شده است. در طبقه دوم ، به دلیل تابش آفتاب صبحگاهی که از نیاز های اصلی و در اولویت کارفرما بود یک سوئیت در بالای گاراژ و با چشم انداز به باغ قرار گرفت.

اتاق‌ها

 اتاقهای فرزندان، دختران خانه در قسمت جلویی خانه واقع شده است و بعد از ظهر نور آفتاب خوبی را در فضا می تاباند. كتابخانه یا استودیوی خانه نیز در قسمتی با كمترین میزان انتشار نورخورشید قرار گرفته است. در مرکز توده و حجم بنا حمام ها ، فضایی برای کابینت و راه پله قرار گرفته در پروسه طراحی پس از سازماندهی فضایی روند کاهشی و اضافه کردن حجم شروع شد و به دنبال ایجاد راهکارهایی برای بهبود ورود نور به داخل خانه در طبقه همکف ، یک پاسیوی جلویی متصل به منطقه سرویسها اضافه شده است. در طبقه دوم نیز از دو بالکن استفاده شده است که از شمال نور و گرما می گیرد و اتاق های دختران ، به این ترتیب فضایی پویا را در محیطی با دسترسی اختصاصی برای دو خواهر ایجاد می کند. به طوری که تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی در طبقه دوم خانه Guara بسیار عالی شده است.

بهینه‌سازی آسایش حرارتی و بهره‌وری انرژی

با پیدا شدن راه حل برای مسئله  و ایجاد راهکارهای روشنایی برای براورد نیاز اصلی کارفرما ،  از طریق ایجاد سقف بلند، دیوارهای سفید فریم های کف به سقف ، طراحان روی آسایش حرارتی ساختمان متمرکز شدند. بر اساس مطالعات حرارتی ، بهترین سناریو ترکیبی از دیوارهای بلوک سرامیکی و دیوارهای با پشم سنگ برای تضمین کیفیت حرارتی در زمستان و تابستان استفاده شد. همینطور راهکارهای گرمایی خانه نیز با انتخاب رنگ ها در طراحی همراه شد و سایه نارنجی با رنگ اپوکسی و قرمز روی فریم ها ، تقویت کننده مفهوم انرژی خورشیدی خانه است.

جمع بندی

تمرکز بر نور و گرما در معماری و طراحی داخلی بیش از عناصر فیزیکی، نمادی از حس زندگی و پویایی است. طراحی فضا با استفاده بهینه از نور طبیعی و تامین گرمای مورد نظر با استفاده از متریال و فناوری‌های مدرن کمک شایانی به سلامت و آرامش انسان می‌کند. استفاده از روش‌های نوین در این زمینه نه‌تنها منجر به افزایش کیفیت محیط زندگی می‌شود، بلکه می‌تواند مصرف انرژی را کاهش داده و گامی موثر در جهت معماری پایدار بردارد.

تحریریه معماری آرل
منبع: آرک دیلی
https://slate.co.nz/architecture/the-role-of-light-in-architectural-design-a-deep-dive-into-aesthetics-and-functionality/#:~:text=By%20utilising%20a%20variety%20of,cohesive%20look%20that%20enhances%20the
https://www.hubkafkas.com/en/blog10-the-art-of-lighting-design