کتاب : مفاهیم پایه در ایده پردازی معماری/ برت بیلفلد ، سباستین ال خولی

هر پروژه ی طراحی با جست و جو برای یافتن یک ایده و یا درک شهودی از نحوه ی حل مسئله شروع می شود. « ایده طراحی»، شروع یک مسیر طولانی است که در آن، طراح «ایده» را به دقت تعریف می کند، آن را اصلاح می کند، به آن شاخ و برگ می دهد و در راستای حل مسائل و پاسخگویی به نیازها به طور پیاپی، نتایج به دست آمده را ارزیابی و سپس رد می کند.
کتاب« مفاهیم پایه در ایده پردازی طراحی معماری» که در ادامه به اختصار معرفی می شود؛ منحصراً بر شروع فرایند تمرکز دارد. آنچه بر مسیر حرکت و نتایج طراحی اثرگذار است؛ در آغاز هر فرایند طراحی مشخص می شود و از آنجا که ایده ی اولیه بر کلیت پروژه سایه می افکند از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این کتاب نه تنها در شرح دادن تنوع رویکردها می کوشد؛ بلکه سعی دارد راه های آزاد کردن خلاقیت را نشان دهد.

موضوع مطرح شده در محتوای کتاب ، سوال ساده و در عین حال چالش برانگیز زیر است :

آنچه اغلب دانشجویان معماری به هنگام ورود به این رشته در آتلیه های طراحی تجربه می کنند؛ سردرگمی و آشفتگی ذهنی است. چگونگی توسعه ایده و شکل یابی حجم در پروژه طراحی معماری، از جمله چالش های دانشجویان تازه وارد به این رشته است. اینکه برای زایش ایده می بایست از برنامه فیزیکی و طراحی پلان شروع کرد و یا شکل یابی ایده مفهومی و حجمی بر مبنای تجربه و شهود می تواند روش مناسبی برای تولید ایده باشد، دغدغه ی هر روزه ای است که دانشجویان با آن دست و پنچه نرم می کنند. خصوصاً که هر یک از این رویکردها ، روشی متفاوت را در تولید ایده طلب می کند. البته روش سومی که در فرایند طراحی به کار گرفته می شود حاصل ترکیب دو روش فوق بوده و از تجمیع مزایای روش تجزیه و تحلیل و روش شهودی بنا به ضرورت و به تناسب موضوع بهره مند می شود. در این راستا معماران متعددی نیز این روش خلاقانه و ترکیبی را در تولید آثار معماری سرلوحه خویش قرار داده اند.
علاوه بر چالشی که دانشجویان در خصوص آفرینش ایده دارند؛ در فرایند طراحی نیز به واسطه ی مواجه شدن با پارامترهای متعدد اثرگذار بر طراحی دچار سردرگمی مضاعفی می شوند؛ و این سردرگمی تا جایی پیش می رود که جوهره ی ایده در برخورد با مؤلفه های طراحی رنگ می بازد و در نهایت پروژه ای ارائه می شود که نشانی از ایده ی اولیه طراح ندارد. در مقابل، برخی با اصرار بر حفظ ایده ی خود بدون در نظر داشتن واقعیت های عینی ، پروژه ای تخیلی و دور از واقع را ارائه می دهند که فاقد قابلیت اجرایی است .
به هر روی، هدایت ایده در فرایند طراحی به نحوی که بتواند با اثر پذیرفتن از مؤلفه های موجود، همچنان بداعت خود را حفظ کند ؛ ابتکاری است که با تلاش و مداومت در کسب تجربه، میسّر می شود.

سخن آخر: با توجه به چالش های عدیده ای که در راستای ایده پردازی طراحی وجود دارد؛ کتاب « مفاهیم پایه در ایده پردازی طراحی معماری» دستاوردی مهم در درک فرایند ایده پردازی در معماری و نقش عناصر مهم در این فرایند محسوب می گردد. لذا مطالعه ی این کتاب در ایجاد نگرشی نو در ایده پردازی و خلق طرح های نوین معماری توصیه می شود.

مشخصات فنی کتاب:
عنوان/ پدیدآور: مفاهیم پایه در ایده پردازی معماری/ برت بیلفلد ، سباستین ال خولی
ترجمه: شادی عزیزی ، پریسا مقدم
ناشر : انتشارات کتاب فکر نو
موضوع: معماری_ طراحی_ فنی
تعداد صفحات: 120
نگارنده: منیژه قاضیا