طراحی مسجد با پیوستگی صلح آمیز بین سنت و مدرن گرایی

معماری مساجد با استفاده از نمادگرایی قدرتمند و سنت حاکم بر آن، یکی از محافظه کارترین ساختارهای معماری در کشور ترکیه محسوب می شود. از سوی دیگر، ارجاع ارزش های سنتی و محلی و خلق یک حس پایدار بین و تلفیق آن با معماری مدرن، همیشه یک چالش عمده در درک مساجد مدرن بوده است. طراحی مسجد Yasamkent یک نمونه منحصربه فرد از ایجاد پیوستگی صلح آمیز بین ارزش های سنتی و مدرن می باشد که در تحقق یک ایده فرهنگی/مذهبی نقش مهمی ایفا می کند.

مسجد Yasamkent در یک متراژ نسبتا کوچک در منطقه از شهر آنکارا توسعه یافته و نام آن را بر اساس هویت های بومی/منطقه ای برگزیدند. معماری مسجد جستجویی در ارزش های مدرن و سنتی است و در طراحی نما، پلان و عرصه بندی آن مواردی همچون: تعادل بین فضاهای باز و بسته، تواضع و تجلی، هویت و هم آیی، مدرنیته و سنتی رعایت شده است. این ساختمان حاصل تاثیرات توپوگرافی و اختلاف سطح طبیعی زمین است. این تغییرات سطحی در سایت مجموعه، شرایطی را خلق نموده تا سلسله مراتب بین ورودی های خصوصی و عمومی ایجاد شود. 

ترکیبات بین دیوارهای داخلی مبتنی بر یک الگوی پارالل تعیین شده و جوهره طراحی داخلی محسوب می شود. طراحی الگوهای سنتی در دیوارهای موازی و مدرن مسجد منجر به خلق یک محیط گذرا شده و حسی دوگانه از فضای سنتی و مدرن را به کاربران منتقل می کنند. دیوارها به عنوان یک عنصر سنتی قدرتمند جزء المان های اصلی زبان معماری پروژه می باشند. همانطور که دیوارها به هم پیوند خورده اند، مرزهای بین فضای بیرون و داخل را به صورتی محو ایجاد نموده و نوری کِدِر از دیوارهای شیشه ای فضای داخل را به بیرون، و بالعکس برجسته کرده است.

حیاط مسجد یک فضای سنتی قابل توجه است که مرز بین کاربری هایی همچون شبستان (فضای اقامتی کارکنان مسجد) و کتابخانه (فضای عمومی) را تفکیک نموده است. حیاط فضایی است که محیط بیرونی و داخلی را به هم پیوند داده و نقش هسته ارتباطی کاربری بین شبستان، کتابخانه و فضای نمازگذار را دارد. در طراحی داخلی مسجد از الگوهای چلیپایی و سنتی بسیاری برای تزئینات دیوارها به کار رفته اند. یک گنبد ساده و باریک به سبک مدرن، به عنوان مرجعی از سنت فضای مذهبی در مرکز بنا تعبیه شده تا حس مسجد را بیشتر در نمازگذاران ایجاد نماید. 

اما شاید جالب ترین ویژگی مدرن مسجد Yasamkent، مناره آن باشد. مناره ای که هدف از طراحی آن رجعتی به خواستگاه سنتی مساجد اسلامی است، اما طرح مدرن آن با الگوهای مینیمال، تمثیلی از شکل طرح های جدید یک فضای مذهبی در قرن 21 محسوب می شود. استفاده از متریال های بتن مصلح، شیشه و فلز به عنوان عناصر اصلی سازه ای و تزئینی مسجد، اشاره ای مستقیم به نگرش معماری مینیمالیستی در زبان معماری معاصر می باشد. در حالی که هندسه های انتزاعی و منجمد در ترکیب با الگوهای کوفی دیوارها، رواق و پنجره ها در بطن اشکال مربعی شکل به یک هارمونی ایدئولوژیک از معماری سنتی و مدرن رسیده اند. تناقضی که جلوه ای زیبا و دوست داشتنی را به نمایش می گذارد.

سایت پلان مسجد

پلان مسجد

مقاطع مسجد

تحریریه معماری آرل
منبع: archdaily.com