نویسنده : تحریریه معماری آرل
تاریخ : دوشنبه , ۱۳۹۶/۰۸/۲۲ ۱۲:۳۴
تحریریه معماری آرل
اختلاف نظرهای فراوانی درخحوص موضوع اسکان و سرپناه موقت وجود دارد. برخی بر این عقیدهاند که اسکان موقت حد واسط بین اسکان اضطراری و بازسازی دائمی است. به اعتقاد آنان اسکان و سرپناه موقت زنجیره اتحال مراحل ابتدایی مدیریت سانحه و بازسازی دائم است و ماهیتاً آن را مرحلهای جداگانه در نظر نمیگیرند. گروهی دیگر معتقدند که این مرحله مرحلهای جداگانه است. فلسفه وجودی اسکان موقت این است که برنامهریزان و مدیران بازسازی بتوانند با راحتی و فراغت بیشتر تصمیم گیری و برنامه ریزی کنند و مردم نیز در سرپناه موقت از گزند حوادث در امان باشند. با توجه به طولانی شدن زمان ساخت مسکن آسیب دیدگان، این حق باید در مسکن موقت برای آسیب دیدگان فراهم شود.در مطالعات انجام شده درخصوص بلایا، تأمین سرپناه و مسکن مناسب برای حادثه دیدگان جریان پیوست های از سرپناه اضطراری تا احداث مسکن دائمی را دربرمی گیرد که معمولاً با سه گروه اسکان اضطراری، اسکان موقت و اسکان دائم سر و کار دارد. اسکان اضطراری شامل شرایطی است که بازماندگان سانحه به دنبال محلی خارج از خانه دائمی خود هستند تا برای مدتی کوتاه در آن اقامت کنند. سرپناه موقت به شرایطی برمیگردد که فراتر از تأمین یک سرپناه صرفاً در شرایط اضطرار است. مسکن موقت شامل شرایطی است که در آن خانواده هایبازمانده، مسئولیت ها و فعالیت های روزمره شان را در محل اقامت جدید ادامه می دهند و از اینکه شرایط زندگی آنها از حالت اضطراری و موقتی خارج شده است آگاه اند. این اسکان میتواند به صورت واحدهای متحرک، مسکن اجاره ای، چادر یا حالت های دیگر باشد. در مسکن دائم، بازماندگان به خانه های دائمی شان برمی گردند.
برای فراهم آوردن تسهیلات لازم و امکان دستیابی به سکونت مناسب در مرحله اسکان موقت، لازم است نمونه های موردی اسکان موقت حوادث گذشته مطالعه و ارزیابی شوند تا ویژگی ها و نقاط قوت و ضعف آنها به دست آیند و در طراحی های جدید مورد استفاده قرار گیرند. در جدول 1 نمونه های محدودی از اسکان موقت که در داخل و خارج کشور پس از زلزله استفاده شده، بررسی گردیده است.
زمان و مکان سانحه
|
نوع اسکان موقت | بررسی ویژگی ها و اشکال ها |
زلزله سال های 1968 - 1976 - 1980 ایتالیا
|
کانکس ها و خانه های پرفابریکه و پیش ساخته
|
|
زلزله 1995 ژاپن
|
کانکس |
|
زلزله گوجارت 2001 هندوستان
|
ساخت خانه های موقت با استفاده از محالح ساختمانی
|
|
سونامی آسیای شرقی 200
|
ساختمان های موقت فلزی
|
|
زلزله 2005 مظفرآباد پاکستان
|
واحدهای پیشساخته و خانه اقوام
|
|
بازسازی قیر و کازرون سال 1356
|
اتاقک های نیمروی بتنی
|
|
زلزله 1369 رودبار و منجیل
|
مسکن موقت زیگالی |
|
زلزله 1369 گیلان و زنجان
|
اتاق های 35 متری |
|
زلزله 1382 بم |
چادر صحرایی و کانکس
|
|
زلزله 1385 لرستان
|
چادر |
|
زلزله 1391 ورزقان و اهر
|
چادر و کانکس |
|
با توجه به اهمیت مسکن موقت در بازسازی پس از سانحه، بسیاری از کارشناسان و پژوهشگران در این زمینه راهکارهایی برای بهبود مسکن موقت ارائه کردند تا بیشترین کمک را به آسیب دیدگان برسانند و آسایش و آرامش نسبی را به آنان برگرداند. در جدول زیر نام تعدادی از کارشناسان و نظر آنان آورده شده است.
منبع | راهکار |
امیدوار و دیگران ( 1386 )
|
محافظت در برابر گرما، سرما، باد و باران؛ تثبیت و حفظ حدود خانه مالکیت و تحرف درآوردن اموال، بازسازی ساختمان و تجدید سازمان اجتماعی
ایجاد امنیت روانی و تأمین محیط خصوصی؛ تعیین نشانی مشخص برای دریافت خدمات (خدمات پزشکی، غذا و مانند این ها) اسکان افراد در محدودهای که امکان دسترسی به کار وجود دارد |
ساعدی خامنه و حسینی
|
|
نیکروان منفرد
|
دارابودن هویت خاص از نظر مشخحات عمومی، فنی و عملکردی؛ درنظرگرفتنرمساحتهای گوناگون متناسب با نیاز استفادهرکنندگان؛ تولید بهرصورت پیشرساخته و
سبک، مقاوم و پایدار؛ استفاده از مصالح موجود و بومی در ساخت؛ سبک و قابل اجرابودنربا نیروهایی با مهارت فنی ساده؛ درنظرگرفتن عوامل مؤثر بر آسایش مانند اقلیم و فرهنگ
از یکسو و رعایت شرایط مرتبط با روشنایی،گرمایش و سرمایش از سوی دیگر
|
Corsellis & Vitale |
دارابودن حریم شخصی و امنیت مناسب؛ مسکن بادوام و مقاوم؛ دارابودن روشنایی و شبکه گرمایی و تهویه مناسب؛ تأسیسات زیربنایی مناسب شامل تأمین آب؛ درنظرگرفتن
بهداشت و امکانات مدیریت زباله و ضایعات و جلوه های هویت فرهنگ
|
بمانیان و بختیاریان
|
سرعت ساخت بالا؛ کمبودن وزن؛ حجم کم در حالت قبل از برپایی؛ شرایط نگهداری آسان در انبار؛ قابلیت حمل و نقل آسان؛ کم بودن گونه ها و تعداد اتحالات؛ اجرای ساده با نیاز به
مهارت فنی اندک؛ امکان گسترش در آینده؛ ارائه و اجرا برای مساحت های گوناگون؛ پیش ساختگی پی و سایر قطعات امکان تعویض و جایگزینی قطعات؛ استفاده از محالح در دسترس
|
بحرینی و آخوندی
|
محافظت در مقابل گرما، سرما، باد و باران؛ انبارکردن اثاث و حفظ آنچه از فاجعه سالم باقی مانده است؛ تثبیت و حفظ حدود خانه؛ ایجاد امنیت روانی؛ تأمین محیط خصوصی
|
Lindell et al. |
سرعت ساخت بالا؛ وزن و حجم کم در حالت انبار؛ قابلیت برپایی آسان؛ اتحالات از نظر تنوع و شمار عددی در حالت کمینه؛ قابلیت گسترش در آینده؛ امکان تعویض و جایگزینی قطعات؛ پیش ساخته بودن پی ساختمان، ساده بودن نحوه اتصال و تراز آن
|
فلاحی |
استفاده ار فناوری بومی؛ کمبودن هزینه حمل و نقل؛ مناسب بودن از نظر ایمنی، فرهنگی و اقلیمی؛ مشارکت آسیب دیدگان در برپایی؛ عدالت در توزیع یکسان اسکان موقت بین آسیب دیدگان؛ اهمیت دادن به معیارهای معماری و محوطه سازی محلی و بومی
|
سرتیپی پور |
قابلیت حمل ون قل و استقرار سری ؛ قابل استفاده در شرایط مختلف؛ استفاده از سازه های مناسب؛ سهولت تولید، راحتی نصب و جزئیات اجرایی ساده؛ هماهنگ و همساز با محیط زیست، اقلیم و آبوهوا
|
بهزادفر |
محافظت در برابر گرما و سرما؛ توجه به وسعت چادرها متناسب با بعد خانوار؛ متناسب بودن نوع چادرها با فرهنگ و نوع زندگی آسیب دیدگان (شهری یا روستایی بودن) برپایی اسکان موقت نزدیک محل زندگی قبلی آسیب دیدگان
|
Johnson Cassidy |
ارائه سطح راحتی از کیفیت زندگی در اسکان موقت مطابق با استانداردهای غالب زندگی؛
قیمت کم؛ امکان ساخت سری ؛ ساخت مسکن وقت متناسب با فرهنگ آسیبدیدگان؛
برای استفاده مجدد امکانپذیر باشد، حذف آسان و غیر آلاینده مسکن موقت
|
تحریریه معماری آرل
نویسنده : مازیار آصفی، شهین فرخی
منبع : آرل
مطالب مشابه
X
همراه معماری آرل باشید