باغ کتاب تهران: بزرگترین کتابفروشی جهان در کشوری با کمترین سرانه مطالعه

نویسنده : تحریریه معماری آرل

تاریخ : چهارشنبه , ۱۳۹۶/۰۸/۱۰ ۱۲:۵۱

تحریریه معماری آرل

عنوان پروژه: باغ کتاب تهران
موقعیت پروژه: تهران، بزرگراه حقانی، پس از چهارراه جهان کودک، خروجی کتابخانه ملی
معمار مسئول: سام طهرانچی
متراژ پروژه: 15 هزار متر مربع
مساحت ساخته شده: 65 هزار متر مربع
تاریخ طراحی و ساخت: 1386-1396

طراحی باغ کتاب تهران بر اساس یک ایده مرکزی شکل گرفته و فضایی برای تبادل، گفتگو و ایجاد حس مطالعه ارائه شده است. کانسپت جمع همگانی یک تکنیک برای تمام اقشار جامعه بوده تا تفکر باغ کتاب را به باغ پرورش ذهن در یک مجموعه شکوفا کند. پروژه باغ کتاب توسط شرکت هسته طراحی ارائه و در منطقه 3 تهران به اجرا رسیده است. این مجموعه در زمینی به مساحت 15 هزار متر در محدوده عباس آباد واقع شده و در کنار ساختمان های تأثیرگذاری اعم از کتابخانه ملی، مجموعه فرهنگستان ها، باغ موزه دفاع مقدس و پل طبیعت قرار دارد. باغ کتاب تهران به نوعی پنجمین ضلع از مجموعه های فرهنگی-اجتماعی است که در محدوده منطقه سه واقع شده است. این مجموعه چند منظوره که با محوریت مطالعه و کُتب ساخته شده، توانسته لقب یکی از بزرگترین مرکز فروش کتاب در جهان را به خود اختصاص دهد. عنوانی که تا حدود زیادی کنایه آمیز می باشد. اینکه ایران به عنوان کشوری که سرانه مطالعه اش به اندازه پاورقی یک کتاب هم نمی رسد و جزء ضعیف ترین کشورهای دنیا در زمینه مطالعه عمومی است، یکی بزرگترین مراکز فروش کتاب را تأسیس کند.

این مجموعه در چند ساختمان بسیار بزرگ خلاصه می شود که هر ساختمان به رده سنی و موضوعات متفاوتی اختصاص یافته است. سالن های مجموعه باغ کتاب تهران شامل: نمایشگاه های متعدد، پارک علم و فناوری کودکان، گالری های هنری، سالن تئاتر، سینما، استودیوی پخش تلویزیونی، کافی شاپ و رستوران می باشد. ساختمان باغ کتاب که از زیربنایی 50 هزار متر مربعی تشکیل شده در 5 طبقه به اجرا رسیده و از 13 بلوک مجزا و نیمه مجزا تشکیل شده است. هارمونی ساختمان ها به نحوی است که توسط مسیرهای ارتباطی عمودی و افقی به هم متصل شده اند. از این 13 بلوک، 8 بلوک به سالن های نمایشگاهی، 3 بلوک به آمفی تئاتر ها و سالن های چند منظوره و 2 بلوک به سرسرای ورودی و فضاهای ارتباطی اصلی اختصاص داده شده که در ساعات اوج، ظرفیت پذیرش جمعیتی در حدود 5000 نفر را دارند.

بام سبز ساختمان ها و سیرکولاسیون درون مجموعه ها دو عامل شکل دهنده فرم ساختمان های می باشند. استفاده بهینه از بافت سبز و حفظ طبیعت پایدار جایگاه ویژه ای در طرح جامع منطقه عباس آباد دارد. به همین دلیل سعی و هدف تیم طراحی این بوده تا پروژه ای در راستای هماهنگی با طبیعت و محیط اطراف مجموعه ارائه دهند. تعبیه بام سبز نقطه عطف باغ کتاب به شمار رفته و ساختارهای مجموعه را تحت تأثیر قرار داده است. در پروژه باغ کتاب تهران، بام صرفاً عنصری پوشاننده نیست بلکه جزئی از طبیعت است و تداوم حرکت را به خوبی القا می کند. بام سبز ساختمان، به عنوان یک پارک فرهنگی- عمومی عمل می کند از طریق پلکان شرقی ساختمان را به میدان فرهنگی، کتابخانه و دانشگاه متصل می کند.
باغ کتاب تهران