حضور در هرمز، گروه معماری ZAV ، رتبه دوم جایزه معمار 96

نام پروژه : حضور در هرمز
معمار: گروه معماری ZAV
موقعیت پروژه : جزیره هرمز، ایران
معماران مسئول : محمدرضا قدوسی، گلناز بَحرمانی، فاطمه رضایی فخر آستانه
متراژ پروژه : 300 متر مربع
سال اجرا : 2017


امروز با آرل به بنایی در هرمز می رویم،جزیره ای که به خاطر شرایط اقتصادی نامطلوب، سابقه شکست های متوالی در امر بهبود شرایط زیست محیطی معروف می باشد. از مدت ها قبل "خاک سرخ هرمز" موضوع تنش و اعتراض مردم بومی این جزیره بوده و اعتراض آنها را تحت عنوان غارت منابع طبیعی هرمز به صورت گسترده به نمایش گذاشته است. در سال 2014 یک کارفرما وارد جزیره شد و خیلی زود با پایانی غم انگیز جزیره را ترک کرد. مردم هرمز در اقدامی عجیب بخش هایی از پروژه این کارفرما را به نشانه اعتراض تخریب کردند. پس از این اتفاق کارفرمای مذکور تصمیم گرفت دوباره به جزیره بازگردد و این بار حضوری حساب شده تر داشته باشد. 

با توجه به محدودیت منابع، کارفرما از یک فرایند مشارکتی تحت شروع کار خود آغاز  به کار کرد. سپس کارگاه و اتاق فکرهای چند مرحله ای برگزار شد و "موضوع حضور در هرمز" به عوان چشم اندازی از استراتژی ها و تاکتیک های توسعه یک برنامه جامع به نام مداخله شروع به کار کردند. اولین برنامه ای که قرار بود شروع به کار کند موضوعاتی مانند: زیست محیطی، خودکفایی و ویژگی های اجرایی ساده بود که بر اساس زیرساخت های گردشگری انتخاب شده اند. تعبیه یک مرکز اجتماعی، مرکز اجتماعات گردشگری، ایستگاه مسافربری، مجموعه ای از ایستگاه های اجاره دوچرخه، کافه و رستوران، مرکز مدیریت بازیافت زباله، مراکز تفریحی و گردشگری، و چندین فضای عمومی شهری جزء برنامه هایی هستند که برای هرمز در نظر گرفته شده است. اولین گام تعبیه یک مرکز اجتماعی موقت برای اهالی و مشارکت کنندگان برنامه های فوق در هرمزگان بود.


سپس یک سری مطالعات برو روی مورفولوژی و تشکیل عناصر هرمز انجام گرفت. پس از بررسی مطلعات موردی محلی و بین المللی، تیم طراحی به این نتیجه رسید که از سیستم خاک کوبیده شده، برنامه های نادر خلیلی و راه حل های معاصر بیشتر در شهر هرمز مورد استفاده قرار گیرد. 

پس از مدتی یک مرکز فرهنگی کوچک با کاربری های: اطلاعات توریستی، کافه و مرکز مدیریت رویدادها ساخته شد. "رونگ" (Rong) نامی بود که برای این مجموعه برگزیدیم. رونگ یک فضای شهری است که مردم بر روی آن راه می روند. این سازه به لحاظ ژئومورفولوژی و طرحی نمادین، هماهنگی کاملی با جزیره دارد. فرم و شکل این بنای کوچک غرور را برای اهالی هرمزگان به ارمغان آورده است. در پیاده سازی طرح فوق از تکنولوژی تصفیه شن و ماسه به همراه ساختار پولادی تحت پوشش سیمان بهره برده اند. بنای "رونگ" با واقعیت زندگی مردم هرمز همذات پنداری کرده و مشارکت آنها را پذیرفته است. بنایی پایدار و قابل بازیافت که بسیار راحت و در مدت زمان کوتاهی ساخته شده، و می توان به صورت مکرر چنین بنایی اجرا نمود.  

شاید ما بتوانیم با مطرح کردن چند سوال از خودمان و اهمیت معماری، اهداف و سیاست های ساخت و طراحی این پروژه را به طور خلاصه عنوان کنیم.
آیا معماری می تواند دوران پر رونق را به شهر هرمز و مردم شهر هرمزگان بازگرداند و آینده ای امیدوارکننده برای آنها بسازد؟
آیا معماری می تواند ما را از درگیری های غیرضروری نجات دهد؟
آیا معماری می تواند مانند یک عامل فعال زیست محیطی عمل کند و با صرفه جویی و حفظ منابع محدود از حفاری ناعادلانه خاک برای نسل بعدی جلوگیری کند؟
آیا می توان یک فضای توپوگراف عمومی بر اساس شرایط جغرافیایی و بدون دخالت دست انسان ساخته شود؟
آیا میتوانیم مراحل مداخله خود را با تست تکنیکها پیش از اجرا در میدان ایمن و مطمئن کنیم؟
آیا یک ساختمان می بایست بلند باشد تا خط آسمان را تغییر دهد؟



















تحریریه معماری آرل
منبع:archdaily.com