دوشنبه های آشنایی با معماران ایرانی: محسن فروغی

گردآورنده: الهه کاشی

وی فرزند محمدعلی فروغی (ذکاء الملک) ادیب و سیاست‌مدار ایرانی است که در سال ۱۳۱۶ از مدرسه عالی هنرهای زیبای پاریس (Ecole des Beaux-Arts) با مدرک درجه یک فارغ التحصیل شد و همان سال به ایران بازگشت. وی در سال ۱۳۱۶ در زمره نخستین معماران معاصر ایرانی به استخدام دولت درآمد. همچنین، به همراه آندره گدارد، ماکسیم سیرو و رولاند دابرول از بنیان گذاران و استادان دانشکده معماری دانشگاه تهران و پس از آندره گدار، دومین رییس دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بوده‌است که پس از وی مدت ۱۵ سال ریاست دانشکده را برعهده داشت.

از مهم‌ترین آثار او:
-دانشکده حقوق دانشگاه تهران (با همکاری ماکسیم سیرو)
-ساختمان وزارت و دارایی
-آرامگاه سعدی (با همکاری علی صادق)
-کاخ نیاوران
-شعب بانک ملی در شهرهای شیراز، اصفهان، تبریز
-بازار تهران
بسیاری از این آثار، از جمله ساختمان‌های دانشگاه تهران و آرامگاه سعدی امروزه جزو میراث فرهنگی کشور شناخته می‌شوند. اگر چه نگاه فروغی به معماری نگاهی مدرن بود اما وی با اصول و عناصر معماری سنتی چون ایوان و کاشیکاری و... به خوبی آشنایی داشت. این شیوه طراحی به خوبی در ساختمان بانک ملی که تضادی بین مصالح نوین و طراحی داخلی و نمای سنتی است، خود نمایی می‌کند.

او همچنین منازل و ویلاهای مسکونی متعددی را در تهران طراحی نموده که در آنها به جای شیوه مرسوم و سنتی تقسیم فضاها در پلان بر اساس میزان عمومی و خصوصی بودن آنها، شیوه مدرن طراحی فضاهای کاربردی را پیاده سازی کرد.

آرامگاه سعدی

طرح آرامگاه سعدی در شیراز به سال ۱۳۳۰ به اتمام می رسد. فروغی طرح آرامگاه را با همکاری علی اکبر صادق با الهام گرفتن از عناصر معماری سنتی ایران، طراحی می کند. در گزارش انجمن ملی در توصیف عمومی آرامگاه چنین آمده است:
طرح معماری این مجموعه، از یک ایوان ستون دار بلند و یک رواق کشیده تشکیل شده است که به صورت یک «L» سازماندهی شده اند.


دانشکده حقوق دانشگاه تهران