پل عابر پیاده لواسان، امیر طالشی

معمولاً برای دیدن بناها و سازه‌های منحصر به فرد یا معماری‌ جذاب، در موارد‌ خارجی جست‌و‌جو می‌کنیم، آن هم در حالی ‌که نمی‌دانیم در کشور خودمان، جوانان تحصیل کرده و خلاقی هستند که دست به ابتکارهای جالبی می‌زنند و بناهای زیبا و مدرن طراحی می‌کنند. پل‌های‌ عابرپیاده به‌دلیل احساس امنیت شهروندان، ساخته می‌شود، اما ساخت آنها بدون در نظرگرفتن زیبایی منظر و سیمای شهری باعث شده به پیکره شهرها آسیب وارد شود و از طرفی چندان مورد استقبال عابران قرار نگیرند. «امیر طالشی» یکی از همان معماران جوان و خلاقی است که ایده‌های متداول پل‌های‌ عابر پیاده را کنار گذاشته و سعی کرده با پوشاندن لباسی مناسب بر آن جذابیتی برای تشویق به عبور مردم از روی پل ایجاد کند. ساخت پل عابر پیاده منطقه لواسان که به «پل چرخان» معروف شده دومین پل طراحی شده به دست این جوان است که تصویر آن در شبکه‌های اجتماعی دست‌به دست می‌شود. این مهندس 30 ساله تهرانی در یک صبح پاییزی به «ایران جوان» آمد تا از مشخصه‌های کارش و دلایل مشهور شدنش در این حرفه بگوید.

چطور شد طرح پل عابر پیاده لواسان به شما سپرده شد؟

سال 85 مدرک کارشناسی معماری‌ام را در یزد گرفتم و بلافاصله بعد از فارغ‌التحصیل شدنم در دفتر معماری یکی از دوستانم شروع به کار کردم. در سال 88 کلید کار دفترمان را زدیم و تنها با گذشت یک سال موفق شدیم نخستین جایزه معماری‌مان را از مجله هنر و معماری برای طراحی داخلی طرح «زرافشان» شهرک غرب بگیریم. در همان سال ما به‌ عنوان تیم فاز 2، طرح «خانه شریفی‌ها» که طراح اصلی آن علیرضا تغابنی است را در محله دروس تهران استارت زدیم. اجرای موفقیت‌آمیز این دو طرح روی کارمان تأثیر مثبتی داشت. سال 91 در خلال طرح‌هایی که انجام می‌دادیم، در یک مناقصه‌ جزیره کیش شرکت کردیم و استارت کار ما برای طراحی پل‌ ‌عابر کیش زده شد. در واقع پلی که در لواسان طراحی شده برای نخستین بار در کیش طراحی و اجرا شده بود اما روی تبلیغات این طرح کار نکردیم و رسانه‌ای نشد، اما بعد از اجرای طرح پل در لواسان آن را ابتدا در سایتمان معرفی‌ کردیم که با استقبال مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شد. در واقع از فرم پل در کیش به‌عنوان الگو استفاده کردیم، بعد همان طرح را بهینه کردیم و به مدیران شهری نشان دادیم که بعد از کیش نخستین کسانی که تمایل نشان دادند مدیران لواسان بودند.

آنچه هم‌اکنون در این پل اجرا شده چقدر به طرح و نگاه اولیه شما نزدیک است؟

در طرح کیش تعداد کارفرمایان بالا بود، درنتیجه کار سخت‌تر از پلی بود که در لواسان اجرا شد. چون معمولاً کارفرمایان طرح‌های خصوصی یک نفر هستند و تصمیم‌گیری راحت‌تر انجام می‌گیرد. در قسمت اجرایی ساخت پل کیش آنچه ما در نقشه برای پایه‌ها طراحی کرده بودیم از دستمان خارج شد، یعنی نمی‌خواستیم پایه‌ها را کامل بپوشانیم اما گفتند باید کامپوزیت و پر شود که این کار برای ما جذاب نبود، برای همین در اجرای طرح پل لواسان در این مورد خاص خیلی مقاومت کردیم تا دقیقاً طرحی را که داشتیم اجرا شود. با توجه به اجرای کار در خیابان وهمچنین به خاطر چرخش طرح حول محور پل یا به اصطلاح دست‌گیر بودن آن، کار روی عرشه در ارتفاع غیرممکن بود. بنابراین تصمیم گرفتیم که کل کار در کارگاه، به صورت پیش ساخته انجام و سپس به محل اجرا حمل شود. هر قاب دور عرشه نیز به علت ترافیکی بودن در حمل به صورت پنل‌های جدا در نظر گرفته شد تا در محل، مونتاژ شوند. برای همین ما معذوریت‌هایی که روی طرح در مرحله پایانی تأثیر می‌گذاشتند را باید از ابتدا لحاظ می‌کردیم. بحث امنیت داخل پل، دید از داخل به خارج و بالعکس و داشتن حداقل ارتفاع از سطح خیابان، مشخص کردن دقیق نحوه اجرا و استراتژی ساخت از مسائل مهمی بود که روی نقشه‌های معماری‌مان تأثیرگذار بود. «خانه شریفی‌ها» را که انجام می‌دادیم با یک تیم آلمانی همکاری داشتیم که معماری اتاق‌های گردان را انجام می‌دادند. ویژگی که آنها داشتند این بود که طرح را از آخر به اول می‌دیدند. این ویژگی آنها آنقدر در کار مؤثر شد که ما هم از آن به بعد همین کار را انجام می‌دهیم. وقتی شما طرح را از آخر به اول ببینید؛ یعنی اصلاً فکر نکنید این کار قرار است چطور ساخته شود، بلکه از اول فکر کنید این کار قرار است چطور نصب شود. این موضوع خیلی به ما در طراحی و ساخت پل‌های عابر پیاده کمک کرد.

در طراحی این پل از چه منابعی الهام گرفتید؟

نمونه این فرم که روی پل نصب شده زیاد است. شما اگر این پل را عمودی درنظر بگیرید تبدیل می‌شود به ساختمانی که نمونه‌اش را حتماً دیدید، یا اگر همین سازه را روی زمین فرض کنید مثل فضای بازی است که مردم از داخل آن رد می‌شوند. برای ساخت این پل شاید نخستین چیزی که به ذهن ما رسید این بود که فضایی در قالب یک پل ساده اما جذاب درست کنیم و این طرح را پیچیده نبینیم. این پل تنها قرار بود نقطه «a» را به نقطه «b» وصل کند، مثل پل طبیعت قرار نبود منظره‌ای را نشان دهد. پس ما باید کششی ایجاد می‌کردیم برای عبور از عرض یک خیابان. پلی که در لواسان به پل چرخان معروف شده بین دو پارک است. محل اجرای این طرح نقطه‌ای بود که شهرداری لواسان به ما اعلام کرد. برای همین می‌طلبید فضایی داشته باشد که از فضاهای دیگر متفاوت باشد. ما تلاشمان این بود که اینجا پل دیگری با فرمی متفاوت از پلی که در کیش اجرا کرده بودیم را تجربه کنیم اما از آنجایی که در این‌گونه طرح‌ها بودجه‌ها محدود و ریسک‌پذیری آن کم است، تصمیم گرفتیم که همان پل را اجرا کنیم.

با توجه به ماهیت پل‌های عابرپیاده، آیا کشش و جذابیت را می‏توان به عنوان یک اصل در طراحی آنها مطرح کرد؟

در فرهنگ ترافیکی ایران پل عابرپیاده تعریف‌اش با کشور‌های دیگر متفاوت است. شما اگر روی این پل‌ها تخم مرغ شانسی هم بدهید بازهم افرادی ترجیح می‌دهند از عرض خیابان عبور کنند تا از روی پل! اما کم‌‌کم این موضوع که جزو رفتارهای فرهنگی است باید میان مردم جا بیفتد. طراحی معماری‌های جذاب هم می‌تواند جزو عواملی باشد که این کشش را ایجاد کند.










تحریریه معماری آرل
نویسنده : مرجان قندی
منبع : روزنامه ایران