نویسنده : تحریریه معماری آرل
تاریخ : يکشنبه , ۱۳۹۴/۱۲/۰۹ ۰۸:۳۶
گردآورنده: پروانه شاه سوار
شاید قابل انکار نباشد که از معماران، در محافل معماری، فردی در ابعاد "فرزاد دلیری" که پیوسته حضور فیزیکی ندارد سخن به میان نرفته باشد. فرزاد دلیری حدود سی سال است که طراحی می کند، می سازد و حاصل تلاشش را به کارفرما یا سرمایه گذار پروژه واگذار می کند. برخی معماران پیشرو، نظریه پردازان، مدرسان دانشگاهی و دانشجویان معماری، کارهایش را عامه پسند یا تجمل گرا و غربی می خوانند، البته این موضوع هم در جامعه معماران مطرح است که اگر معماری برای مردم است پس چرا عامه پسند بودن به عنوان کنایه بد به کار می رود یا اگر تجمل گرایی باعث می شود که ایرانی ثروتمند به جای سرمایه گذاری در کشورهای خارجی از خرید ملک و سکونت در ساختمان های مجلل ایران احساس رضایت داشته باشد. ایراد کار کجاست؟
آیا نماسازی با الهام گرفتن از موتیف های کلاسیک و نئوکلاسیک ناپسند است؟ چرا پیش از نقد کردن آرشیتکتی که برخی از ما، بنا به عقیده یا تخصص، کارهایش را نمی پسندیم، کارفرماهایی را که از دفاتر نقشه کشی طرح می گیرند، اینچنین گسترده مورد انتقاد قرار نداده ایم؟
تمامی این دغدغه ها و بحث هایی که پیش بینی می شد در خلال گفت و گو پیش آید، سبب شد تا در اولین پرده این بخش، برای گفت و گو با فرزاد دلیری مشتاق شویم.
مهندس فرزاد دلیری متولد 1333 و دانش آموخته رشته معماری در دانشگاه علم و صنعت با درجه کارشناسی است. می توان گفت نقطه عطف فعالیت حرفه ای او، پروژه برج کوه نور در تقاطع کامرانیه و فرمانیه تهران است. از دیگر کارهای شاخص وی در تهران می توان به برج افرا(الهیه)، برج اداری تجاری نگار(میدان ونک)، برج مسکونی ایران زمین و ساختمان دوبرال( شهرک قدس) و مجتمع مسکونی چناران پارک(الهیه) و .. اشاره کرد.
- جناب مهندس دلیری، همان طور که مستحضرید هم نشستی با ایده اختصاصی مجله طراح با سر فصل موضوعی طراحی در هزاره سوم برگزار شد که دعوت نامه آن برای شما ارسال گردید، اما برخلاف انتظار، موفق به دیدارتان نشدیم.
-مهندس دلیری: واقعیت امر این است که کارت دعوت شما را دریافت کردم، اما اصولا سعی می کنم در محافلی که همکاران معمار در آن حضور دارند، شرکت نکنم. چون به روشنی می دانم بیشتر این افراد حس دوستانه ای نسبت به من ندارند، حتی بدون آنکه من را دیده باشند و یا خودم را بشناسند. و یا حتی بدانند چند سال سن دارم. من را بر مبنای کارهایم می شناسند و قضاوت می کنند و جالب تر آن که بدانید بسیاری از پروژه هایی را که اصلا کار من نیست به من نسبت می دهند. گاهی به خاطر اینکه ساختمانی بلندتر از ساختمان های مجاورش هست و زمانی دیگر فقط به خاطر تشابه در سبک و مصالح. زمانی را به یاد می آورم که می گفتند شهردار تهران با من نسبت فامیلی دارد، حال آن که هیچ نسبتی با ایشان نداشتم. البته نکته اینجا بود که این شایعه در مقطعی مطرح شد و بر سر زبان ها افتاد که ایشان به جای حضور در شهرداری در دادگاه بودند!!
-به اعتقاد ما یکی از دلایلی که موجب برخی صحبت های غیر علمی و غیر معمارانه در مورد شما می شود، عدم شناخت کافی جامعه حرفه ای از چگونگی شخصیت شما و ابعاد گوناگون طراحی شماست. شما در نشست ها و مجامع تخصصی یا همایش های معماری حضور پیدا نمی کنید و از سویی دیگر هیچ گونه ارتباطی با رسانه های ارتباط جمعی و تخصصی که بتواند پلی میان شما و جامعه معماران شکل دهد، برقرار نمی کنید. شاید اگر غیر از این بود، هر نقدی را مستقیما با خود شما مطرح می کردند، این گونه ایده ها و نظرات متفاوت با عقاید و دیدگاه های خود را دریافت می کردید و صحبت های پشت سر به گفت و گوهای رودررو تبدیل می شد. حال پرسش ما این است که تا چه حد پذیرای نقدهایی هستید که به کارتان وارد می شود؟
-مهندس دلیری: من معتقدم در هنرهای هفت گانه، معماری بیش از همه هنرها جسارت می خواهد. ممکن است شما فیلمی بسازید و مردم نپسندند و یا شاید متحمل ضررهای مالی و زمانی شده باشید، اما می توانید بدون سرو صدا آن را کنار بگذارید و یا نابود کنید و یا آهنگی بسازید و راضی تان نکند، می تواند برگ های نتش را پاره کنید، بوم نقاشی تان را در انباری بگذارید و هرگز به سراغش نروید... و اما با معماری که پس از اجرا مایوستان کند چه خواهید کرد؟ شما با سرمایه مردم ساختمانی را اجرا کرده اید که جلوی چشم همگان قرار می گیرد، فرقی ندارد که آن بنا در کوچه ای دنج باشد و یا ارتفاعات شاخص، شما نمی توانید بگویید راضی نیستم، خرابش می کنم و فکر جدیدی را که به ذهنم می رسد پیاده می کنم. از سویی درگر مردم در این ساختمان زندگی و رفت و آمد می کنند و با آن ارتباطی تنگاتنگ برقرار می کنند که این موضوع خود مساله اصلی است. به نظر من هرکاری انجام شود حتما ایرادهایی دارد و می توان نقدش کرد. من نمی توانم ادعا کنم که کارهایم ایده آل هستند و هیچ گونه اشکالی ندارند، اما بر این باور هستم فردی که کارهای من را نقد می کند باید خودش در همین کشور، در همین شهر و در همین فضای فرهنگی و قانونی کاری را به مرحله اجرا رسانده باشد. حتی عقیده دارم کسی که پروژه ای را با سرمایه گذاری کارفرمای خصوصی نقد می کند، نباید کار خودش را که با سرمایه گذاری دولتی اجرا کرده است مقایسه کند. اگر چنین باشد البته که نقدها را می پذیرم. اما متسفانه بیشتر کسانی که کارهای من را نقد می کنند، آخرین پروژه ای که کار کرده اند، پروژه پایان نامه دانشگاهی خودشان است.
-در کارهایتان چقدر به سلیقه مردم توجه می کنید؟ با موقعیت و نفوذی که از لحاظ اجرایی دارید چرا تلاش نکرده اید سطح سلیقه مردم را بالا ببرید؟
-مهندس دلیری: من آرشیتکت هایی را می شناسم که به قصد سرمایه گذاری، ساختمانی را ساخته اند و انتظار برگشت سرمایه داشته اند و در مورد ساختمانی که طراحی کرده اند اظهار می کنند که بسیار چشمگیر و خوب طراحی شده است، اما مردم آن را درک نمی کنند و یا نمی خرند. به نظر من این استدلال قابل توجیه نیست. مردم برای سالیان متمادی استفاده کننده ی آن فضا خواهند بود، آیا نباید خانه شان را دوست داشته باشند؟!
اگر من بخواهم برای خودم خانه ای بسازم حتما همه سلایق شخصی ام را در آن اعمال می کنم. اما وقتی در کار حرفه ای قرار می گیرم، مردم مهم می شوند. ما فقط می توانیم با انجام کار بهتر از آنچه از ما خواسته اند سلیقه و توقع شان را بالا ببریم. اما این واقعیت را باید بپذیریم که ما نمی توانیم خواست آن ها را کاملا تغییر دهیم. بخشی از این مسائل به فرهنگ ما مربوط می شود. من در شهر آلماتی(قزاقستان)، شهر دوشنبه( تاجیکستان)، و همچنین در دبی ساختمن سازی کرده ام، اما هیچ کدام شبیه آن چه در ایران اجرا کردم نیست. باید توجه داشته باشیم که ما ایرانی ها در بیست سال گذشته دچار تضاد شده ایم. ساختمان بلندمرتبه مدرن می سازیم و خودمان را به مدرنیته نزدیک می کنیم. این درحالی ایست که ساکنان یک واحد آن کفش هایشان را پشت در خانه در می آورند و با دست به داخل خانه می برند و ساکنان واحد همسایگی شان در خانه سگ نگهداری می کنند.
اگر دقت کنید، متوجه تفاوت عمیق این دو خانواده خواهید شد، اما این دو فرهنگ با هم همسایه می شوند و این همان زمانی است که من و شما باید راه حلی پیدا کنیم. به راستی معماران تا چه حد به این موضوع توجه می کنند؟ اگر یک آرشیتکت این معضلات حساس و به ظاهر کوچک را بشناسد و در طراحی اش پیش بینی کند، می تواند هم مردم را راضی نگه دارد و هم سطح انتظاراتشان را بالا ببرد.
اما بیشتر آرشیتکت ها می گویند: چون ما در امر طراحی و ساخت و ساز متخصص هستیم، پس مردم باید همچون ما فکر کنند و دنباله رو ما باشند. به عبارتی دیگر می گویند مردم نمیفهمند و این همان فکری است که آرشیتکت را با شکست حرفه ای مواجه می کند. مثلا من تصمیم گرفتم برای هر آپارتمان یک لابی مستقل در نظر بگیرم. برای آسانسورها دو درب در نظر بگیرم و برای واحدهای مقابل هم، اختلاف سطح ایجاد کنم. مردم توقع داشتند در ساختمان لوکس و مدرن زندگی کنند و فرهنگ خاص خودشان را همان طور که هست نگاه دارند. اما در تصورشان نبود که چگونه می توانند در خانه هایی زندگی کنند که هرگز در رصد چشمی های در واحدهای روبه رو شان نباشند و رفت و آمدشان در معرض کنجکاوی قرار نگیرد، یا در خانه شان را باز کنند اما داخل خانه شان دیده نشود...
تحریریه معماری آرل
گردآوری: پروانه شاه سوار
منبع: فصلنامه تخصصی معماری طراح_شماره 8
آیا نماسازی با الهام گرفتن از موتیف های کلاسیک و نئوکلاسیک ناپسند است؟ چرا پیش از نقد کردن آرشیتکتی که برخی از ما، بنا به عقیده یا تخصص، کارهایش را نمی پسندیم، کارفرماهایی را که از دفاتر نقشه کشی طرح می گیرند، اینچنین گسترده مورد انتقاد قرار نداده ایم؟
تمامی این دغدغه ها و بحث هایی که پیش بینی می شد در خلال گفت و گو پیش آید، سبب شد تا در اولین پرده این بخش، برای گفت و گو با فرزاد دلیری مشتاق شویم.
مهندس فرزاد دلیری متولد 1333 و دانش آموخته رشته معماری در دانشگاه علم و صنعت با درجه کارشناسی است. می توان گفت نقطه عطف فعالیت حرفه ای او، پروژه برج کوه نور در تقاطع کامرانیه و فرمانیه تهران است. از دیگر کارهای شاخص وی در تهران می توان به برج افرا(الهیه)، برج اداری تجاری نگار(میدان ونک)، برج مسکونی ایران زمین و ساختمان دوبرال( شهرک قدس) و مجتمع مسکونی چناران پارک(الهیه) و .. اشاره کرد.
- جناب مهندس دلیری، همان طور که مستحضرید هم نشستی با ایده اختصاصی مجله طراح با سر فصل موضوعی طراحی در هزاره سوم برگزار شد که دعوت نامه آن برای شما ارسال گردید، اما برخلاف انتظار، موفق به دیدارتان نشدیم.
-مهندس دلیری: واقعیت امر این است که کارت دعوت شما را دریافت کردم، اما اصولا سعی می کنم در محافلی که همکاران معمار در آن حضور دارند، شرکت نکنم. چون به روشنی می دانم بیشتر این افراد حس دوستانه ای نسبت به من ندارند، حتی بدون آنکه من را دیده باشند و یا خودم را بشناسند. و یا حتی بدانند چند سال سن دارم. من را بر مبنای کارهایم می شناسند و قضاوت می کنند و جالب تر آن که بدانید بسیاری از پروژه هایی را که اصلا کار من نیست به من نسبت می دهند. گاهی به خاطر اینکه ساختمانی بلندتر از ساختمان های مجاورش هست و زمانی دیگر فقط به خاطر تشابه در سبک و مصالح. زمانی را به یاد می آورم که می گفتند شهردار تهران با من نسبت فامیلی دارد، حال آن که هیچ نسبتی با ایشان نداشتم. البته نکته اینجا بود که این شایعه در مقطعی مطرح شد و بر سر زبان ها افتاد که ایشان به جای حضور در شهرداری در دادگاه بودند!!
-به اعتقاد ما یکی از دلایلی که موجب برخی صحبت های غیر علمی و غیر معمارانه در مورد شما می شود، عدم شناخت کافی جامعه حرفه ای از چگونگی شخصیت شما و ابعاد گوناگون طراحی شماست. شما در نشست ها و مجامع تخصصی یا همایش های معماری حضور پیدا نمی کنید و از سویی دیگر هیچ گونه ارتباطی با رسانه های ارتباط جمعی و تخصصی که بتواند پلی میان شما و جامعه معماران شکل دهد، برقرار نمی کنید. شاید اگر غیر از این بود، هر نقدی را مستقیما با خود شما مطرح می کردند، این گونه ایده ها و نظرات متفاوت با عقاید و دیدگاه های خود را دریافت می کردید و صحبت های پشت سر به گفت و گوهای رودررو تبدیل می شد. حال پرسش ما این است که تا چه حد پذیرای نقدهایی هستید که به کارتان وارد می شود؟
-مهندس دلیری: من معتقدم در هنرهای هفت گانه، معماری بیش از همه هنرها جسارت می خواهد. ممکن است شما فیلمی بسازید و مردم نپسندند و یا شاید متحمل ضررهای مالی و زمانی شده باشید، اما می توانید بدون سرو صدا آن را کنار بگذارید و یا نابود کنید و یا آهنگی بسازید و راضی تان نکند، می تواند برگ های نتش را پاره کنید، بوم نقاشی تان را در انباری بگذارید و هرگز به سراغش نروید... و اما با معماری که پس از اجرا مایوستان کند چه خواهید کرد؟ شما با سرمایه مردم ساختمانی را اجرا کرده اید که جلوی چشم همگان قرار می گیرد، فرقی ندارد که آن بنا در کوچه ای دنج باشد و یا ارتفاعات شاخص، شما نمی توانید بگویید راضی نیستم، خرابش می کنم و فکر جدیدی را که به ذهنم می رسد پیاده می کنم. از سویی درگر مردم در این ساختمان زندگی و رفت و آمد می کنند و با آن ارتباطی تنگاتنگ برقرار می کنند که این موضوع خود مساله اصلی است. به نظر من هرکاری انجام شود حتما ایرادهایی دارد و می توان نقدش کرد. من نمی توانم ادعا کنم که کارهایم ایده آل هستند و هیچ گونه اشکالی ندارند، اما بر این باور هستم فردی که کارهای من را نقد می کند باید خودش در همین کشور، در همین شهر و در همین فضای فرهنگی و قانونی کاری را به مرحله اجرا رسانده باشد. حتی عقیده دارم کسی که پروژه ای را با سرمایه گذاری کارفرمای خصوصی نقد می کند، نباید کار خودش را که با سرمایه گذاری دولتی اجرا کرده است مقایسه کند. اگر چنین باشد البته که نقدها را می پذیرم. اما متسفانه بیشتر کسانی که کارهای من را نقد می کنند، آخرین پروژه ای که کار کرده اند، پروژه پایان نامه دانشگاهی خودشان است.
-در کارهایتان چقدر به سلیقه مردم توجه می کنید؟ با موقعیت و نفوذی که از لحاظ اجرایی دارید چرا تلاش نکرده اید سطح سلیقه مردم را بالا ببرید؟
-مهندس دلیری: من آرشیتکت هایی را می شناسم که به قصد سرمایه گذاری، ساختمانی را ساخته اند و انتظار برگشت سرمایه داشته اند و در مورد ساختمانی که طراحی کرده اند اظهار می کنند که بسیار چشمگیر و خوب طراحی شده است، اما مردم آن را درک نمی کنند و یا نمی خرند. به نظر من این استدلال قابل توجیه نیست. مردم برای سالیان متمادی استفاده کننده ی آن فضا خواهند بود، آیا نباید خانه شان را دوست داشته باشند؟!
اگر من بخواهم برای خودم خانه ای بسازم حتما همه سلایق شخصی ام را در آن اعمال می کنم. اما وقتی در کار حرفه ای قرار می گیرم، مردم مهم می شوند. ما فقط می توانیم با انجام کار بهتر از آنچه از ما خواسته اند سلیقه و توقع شان را بالا ببریم. اما این واقعیت را باید بپذیریم که ما نمی توانیم خواست آن ها را کاملا تغییر دهیم. بخشی از این مسائل به فرهنگ ما مربوط می شود. من در شهر آلماتی(قزاقستان)، شهر دوشنبه( تاجیکستان)، و همچنین در دبی ساختمن سازی کرده ام، اما هیچ کدام شبیه آن چه در ایران اجرا کردم نیست. باید توجه داشته باشیم که ما ایرانی ها در بیست سال گذشته دچار تضاد شده ایم. ساختمان بلندمرتبه مدرن می سازیم و خودمان را به مدرنیته نزدیک می کنیم. این درحالی ایست که ساکنان یک واحد آن کفش هایشان را پشت در خانه در می آورند و با دست به داخل خانه می برند و ساکنان واحد همسایگی شان در خانه سگ نگهداری می کنند.
اگر دقت کنید، متوجه تفاوت عمیق این دو خانواده خواهید شد، اما این دو فرهنگ با هم همسایه می شوند و این همان زمانی است که من و شما باید راه حلی پیدا کنیم. به راستی معماران تا چه حد به این موضوع توجه می کنند؟ اگر یک آرشیتکت این معضلات حساس و به ظاهر کوچک را بشناسد و در طراحی اش پیش بینی کند، می تواند هم مردم را راضی نگه دارد و هم سطح انتظاراتشان را بالا ببرد.
اما بیشتر آرشیتکت ها می گویند: چون ما در امر طراحی و ساخت و ساز متخصص هستیم، پس مردم باید همچون ما فکر کنند و دنباله رو ما باشند. به عبارتی دیگر می گویند مردم نمیفهمند و این همان فکری است که آرشیتکت را با شکست حرفه ای مواجه می کند. مثلا من تصمیم گرفتم برای هر آپارتمان یک لابی مستقل در نظر بگیرم. برای آسانسورها دو درب در نظر بگیرم و برای واحدهای مقابل هم، اختلاف سطح ایجاد کنم. مردم توقع داشتند در ساختمان لوکس و مدرن زندگی کنند و فرهنگ خاص خودشان را همان طور که هست نگاه دارند. اما در تصورشان نبود که چگونه می توانند در خانه هایی زندگی کنند که هرگز در رصد چشمی های در واحدهای روبه رو شان نباشند و رفت و آمدشان در معرض کنجکاوی قرار نگیرد، یا در خانه شان را باز کنند اما داخل خانه شان دیده نشود...
تحریریه معماری آرل
گردآوری: پروانه شاه سوار
منبع: فصلنامه تخصصی معماری طراح_شماره 8
تعداد بازدید : ۳۹۵۸
نسخه چاپی : 
مطالب مشابه
.jpg "ویلای نمازی از لحاظ معماری چه ویژگی دارد (خاطره ای که خاک می شود )")
ویلای نمازی از لحاظ معماری چه ویژگی دارد (خاطره ای که خاک می شود )
بیست و چهارمین نمایشگاه مبلمان منزل (مبلکس)
.jpg "بازسازی پژوهشکده موسیقی و هنر قزوین، برنده جایزه معمار 93")
بازسازی پژوهشکده موسیقی و هنر قزوین، برنده جایزه معمار 93
.jpg "پل عابر پیاده لواسان، امیر طالشی")
پل عابر پیاده لواسان، امیر طالشی
.jpg "پروژه مسکونی کهریزک، طرح برگزیده بخش مسکونی جایزه معمار آسیا 2015")
پروژه مسکونی کهریزک، طرح برگزیده بخش مسکونی جایزه معمار آسیا 2015
مسجد صورتی؛ نماد شکوه، عظمت و ستایش معماری ایرانی
.jpg "مسجد مدرن الجواد، اولین مسجد تصفیه کننده هوا")
