تحریریه معماری آرل
مطالعه و پژوهش در حوزه ی طراحی ، زوایای پیچیده ای از این فرایند را آشکار کرده است. بر اساس این یافته ها ، طراحی ، در کنار علم و هنر، عرصه مستقلی از معرفت بشری است که همچنان ابهامات و نقطه نظرات مختلفی در آن مطرح است. طی نیم قرن اخیر در توصیف و تبیین چیستی و سازوکار فرایند طراحی و نیز ماهیت ویژه اندیشه طراحانه نظریه پردازی های بسیاری صورت گرفته است. یکی از شاخص ترین اندیشمندانی که در این عرصه فعالیت داشته و به سبب تخصص دوگانه ی خود در دو عرصه طراحی و روان شناسی به نگاهی چند بعدی در اندیشه ی طراحی دست یافته؛ پروفسور برایان لاوسون است.برایان لاوسون پس از انتشار کتاب « طراحان چگونه می اندیشند » در راستای تکمیل مباحث به تألیف اثری دیگر پرداخته است. محتوای کتاب « طراحان چگونه می اندیشند» به ماهیت مسئله ها و فرایند طراحی می پردازد. کتابی که در ادامه معرفی می شود با عنوان « طراحان چه می دانند» بر ماهیت دانش طراحی تمرکز دارد. به باور پروفسور لاوسون این دو کتاب در کنار هم معرف و بازتاب آخرین اندیشه های حاصل از چهار دهه پژوهش وی در حوزه طراحی است.
در ادامه گزیده ای از مباحث کتاب طراحان چه می دانند، جهت آشنایی بیشتر با دانش طراحی آورده شده است :
1. پرده برداشتن از دانش طراحی
آنچه در رابطه با دانش طراحی هم اکنون مطرح می شود این است که آیا دانش ویژه ای به این موضوع می پردازد که فراگیری آن طراحان را در امر طراحی یاری دهد؟آیا سلسله مراتب فرایند طراحی برای همه ی طراحان یکسان است؟
و یا به طور کلی رویکرد طراحان در حل یک مسئله ی طراحی شبیه به یکدیگر است؟
توصیف آنچه طراحان می دانند کار آسانی نیست. حتی پاسخ به این پرسش که طراحان طی یک فرایند طراحی چه می کنند از این نیز دشوارتر است. کتاب « طراحان چه می دانند» نه در مورد معماری یا به طور خاص معماران است و نه کتابی است که به شما بگوید چگونه طراحی کنید. بلکه تلاشی است دربررسی ویژگی های مشترک سیر طراحی که می تواند راهنمای ارزشمندی در رفع دغدغه های شما باشد.
2. دست نگاره ها و انواع دانش طراحی
دست نگاری در تناسب با دانش مورد استفاده طراحان، منبع مفیدی از بینش بالقوه است. آنچه از تفکر طراحان بر سطح کاغذ جاری می شود بیانگر یافته ها و ابهاماتی است که طی فرایند پرپیچ و خم طراحی حاصل می شود. ترسیمات یک طراح گاه پاسخی است برای مسئله طراحی ؛ گاه روایتگر شرایط و موقعیت پروژه و گاه دغدغه های ذهن جستجوگر وی که در پی کشف آنچه از دید عوام پنهان است ؛ ایجاد می شود.3. تبادل دانش طراحی با رایانه ها
ورود رایانه به دنیای طراحی ، تحولاتی ایجاد کرد که شاید بتوان از این پدیده با عنوان انقلاب یاد کرد. تأثیری که نرم افزار های رایانه ای بر تسریع روند طراحی گذاشته اند بی تردید حاصل همراهی فناوری با طراحی است. اما آنچه تاکنون از تلفیق فناوری با دانش طراحی به دست آمده حضور رایانه به منزله ترسیمگر بوده است. به باور نایجل کراس« پرسیدن اینکه ( آیا ماشین می تواند طراحی کند؟) مانند آن است که بپرسیم ( آیا ماشین می تواند فکر کند؟) در واقع بخش بزرگی از آنچه به منزله ی طراحی به کمک رایانه توصیف می شود؛ ترسیم به کمک رایانه است. هنگامی که ترسیمی در طول زمان بسط داده می شود و ویرایش این ترسیمات مستلزم حضور افراد زیادی است؛ سامانه های ترسیم رایانه ای به یاری طراحان می شتابند. آن ها با سرعت بخشیدن به فرایند آفرینش اطلاعات دیجیتالی همواره می توانند در پروژه های مختلف طراحی ، نقش پررنگی ایفا کنند. از این رو پیشرفت فناوری از آن جهت که اطلاعات گرافیکی موجود در دفتر طراحی را ساماندهی، پردازش و ذخیره می کند برای معماران از اهمیت ویژه ای برخوردار است.4. گفتگوهای طراحی
تفکر طراحی خود ماهیتی گفتگویی دارد . دونالد شون دیدگاه استواری از طراحی به مثابه یک عمل تأملی مطرح می کند . در چنین دیدگاهی، تأمل ممکن است نوعی گفتگو با موقعیت، انگاشته شود که غالباً از راه ترسیم هدایت می شود. لذا گفتگوهایی که میان طراح با دیگر اعضای تیم طراحی و یا ذهن چالش برانگیز خویش صورت می گیرد همگی به پیشبرد روند طراحی و دست یافتن به ایده های بدیع منجر میشود. این گفتگو ها می تواند از طریق بیان نظرات ، ثبت ایده ها به کمک واژه ها، ترسیم اندیشه های طراحی ، بررسی نمونه های مشابه و یا کمک گرفتن از سامانه های رایانه ای صورت گیرد که همگی دلالت بر گستردگی زبان طراحی و ابزار گفتگو دارد.سخن آخر : دستیابی به دانش طراحی فرایندی است که به هنگام رویارویی با مسائل مختلف طراحی و تلاش برای یافتن پاسخ مطلوب روی می دهد. کتاب ( طراحان چه می دانند) با تکیه بر ویژگی های مشترک فرایند طراحی سعی در ارائه ی اصول کلی دارد. لذا مطالعه ی این کتاب از آن جهت که راهنمای مطلوبی برای آشنایی با دانش طراحی است؛ توصیه می شود.
مشخصات فنی کتاب :
عنوان و پدیدآور : طراحان چه می دانند/ برایان لاوسونترجمه: حمید ندیمی، فرهاد شریعت راد ، فرزانه باقی زاده
ناشر: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتی
نوبت چاپ: اول، 1395
تعداد صفحات: 200
موضوع: طراحی ، روش شناسی
تحریریه معماری آرل
نگارنده: منیژه قاضیا