تابحال شده است که، به‌دلیل گرم بود بیش از حد فضا، لذت یک خواب خوب را از دست بدهید؟ یا فقط برای تحمل سرمای حاصل از تهویه‌ی هوای محل کارتان، مجبور به پوشیدن چهار ژاکت و یک شال گردن شوید؟ با توجه به این حقیقت، زمانیکه صحبت از تنظیم درجه‌ی دمای داخلی یک محیط می‌شود، شما نمی‌توانید رضایت همه را جلب کنید و همیشه یک فرد بدشانس وجود دارد که در نهایت، به‌خاطر آسایش دیگران، خود را فدا می‌کند.
واضح است که هیچ نوع "استاندارد جهانی" یا "محدوده‌ی آسایش حرارتی توصیه شده" در طراحی سیستم‌های ساختمانی وجود ندارد، چرا که، برای مثال، ورزشکارانی که در حال تمرین در یک سالن ورزشی در مکزیک می باشند در شرایط فضای داخلی یک سیبستم ساختمانی مشابه متعلق به یک آسایشگاه در دانمارک، احساس راحتی نخواهند داشت. به همین دلیل است که اگر بخواهیم به‌طور خلاصه، "آسایش حرارتی" را تعریف کنیم، این اصطلاح به معنای ایجاد سیستم‌های ساختمانی است که مطابق با شرایط محیط اطراف و عملکردهای فضا باشند.
بنابراین چگونه می‌توانیم برای دستیابی به شرایط بهینه آسایش حرارتی طراحی کنیم؟
یکی از اولین عناصری که در هنگام طراحی سیستم "آسایش حرارتی" در نظر گرفته می‌شود، ایجاد یک نمای کارآمد برای ساختمان است. پوشش یک ساختمان به عنوان یک فیلتر، میان فضای باز و محیط داخلی، عمل می‌کند و اتمسفر هوای درون ساختمان را تثبیت می‌کند. طراحی مناسب پوسته ساختمان منجر به یک محیط داخلی متعادل و کاهش استفاده از سیستم‌های مکانیکی می شود که در کل سازه ای پایدارتر را به وجود می آورد. در نظر گرفتن مواردی همچون عایق کاری، میزان جذب انرژی خورشیدی، اینرسی حرارتی و تهویه‌ی هوا، در هنگام طراحی بناها، ضروری است.
از آنجا که مدیریت پارامترهای پوسته خارجی ساختمان می‌تواند به‌شدت بر شرایط حرارتی محیط داخلی تاثیر بگذارد، اطمینان از مجهز بودن هر دو فضاهای مستتر و شفاف، به عایق بندی عالی باعث کاهش جذب گرما در فصول گرم سال شده و اجازه خروج گرما را در فصول سرد سال نمی‌دهد. میزان جذب انرژی خورشیدی ( یعنی مقدار گرمای تولید شده براثر جذب نور خورشید توسط ساختمان) وابسته به طراحی بنا و جهت گیری آن، نسبت فضاهای شفاف به مستتر، درصد انعکاس حرارت، کیفیت عایق بندی و میزان المان های سایه انداز در اطراف بنا می باشد.
اینرسی حرارتی ( یعنی اینکه با چه سرعتی دمای بنا به دمای محیط اطراف می رسد) به صورت گسترده ای وابسته به متریال ها و نوع سازه مورد استفاده در معماری بنا می باشد. نهایتا اجزا تشکیل دهنده بنا، نسبت به محیط خارجی ساختمان واکنش نشان می‌دهند تا متضمن آن باشند که فضای داخل وابسته به مکان و نیاز فضا، برای مدت طولانی تری خنک تر و یا گرم تر از فضای بیرون می باشد. آجرها و سنگ‌ها از جمله مصالح ساختمانی با اینرسی بالای حرارتی می باشند و به‌همین دلیل است که عموما، در محیط‌های دارای آب و هوای گرم، از این مواد برای ساخت و ساز استفاده می‌شود زیرا می‌توانند دمای محیط داخل را، برای مدت زمان طولانی‌تری خنک تر نگه دارند. معمولا در مناطق سردسیر از موادی مانند چوب، که از قابلیت ذخیره گرمای کمتری در خود، برخوردار است، استفاده می‌شود تا فضای داخلی سریعتر گرم شود.
در رابطه با تهویه‌ی هوا، کنترل گردش هوای ورودی و خروجی، برای داشتن محیطی مناسب، امری حیاتی است. کنترل گردش هوا،چه توسط تهویه‌ی مکانیکی انجام شود و چه تهویه طبیعی، جریان‌های هوای پایدار، رطوبت را آزاد کرده و یک جریان هوای آزاد و بدون فیلتر را به وجود می آورند.
آینده چه برنامه‌ای برای تامین آسایش حرارتی دارد؟
با نگاهی به جلو، به احتمال زیاد، خواسته‌های ما برای احساس آسایش غالبا مثل گذشته باقی خواهند ماند. با این حال بستر پیرامون این نیازها به سرعت و از ریشه در حال تغییر است. مناطق سرد رو به گرم شدن هستند، مناطق گرم در حال گرم تر شدن هستند و این امر برای سال‌های متمادی ادامه خواهد داشت. اما اگر فکر کنیم که متوسل شدن به روش‌های مصنوعی برای ایجاد آسایش حرارتی، راه حل این کار است، پس ما توجه زیادی به آنچه که در وهله‌ی اول ما را به این نقطه رسانده است، نداریم.
معماران وظیفه‌شناس، همواره روش‌های پایدار را ،برای تامین آسایش حرارتی، در اولویت قرار می‌دهند، و همانطور که در این مقاله توضیح داده شد، این امر، به هیچ وجه پیچیده و بعید نیست. آینده از آن خلاقیت و نوآوری است، و این راه حل‌ها به واقع هر معماری را بومی، قابل سکونت و تحسین برانگیز می‌سازد.
تحریریه معماری آرل
منبع: How to Design for Optimal Thermal Comfort