تحریریه معماری آرل
طراحی مجتمع مسکونی خواب آرام پروژه ای است که با نگرش به بافت، جهت گیری و اصول طراحی ساخت و ساز شهر اصفهان به اجرا رسیده است. ساختمان به واسطه وضعیت منحصربه فرد و شکل سایت دارای محدودیت طراحی اعم از: بازشو و نورگیرهای واحد ها، مشرفیت نسبت به ساختمان های همسایه، موانع ساختمانی برای مشاهده منظر (زاینده رود)، و ارائه یک طرح اقتصادی برای ساکنین خیابان مشتاق می باشد. لذا برنامه معمارن ارائه سیرکولاسیون کارآمد در پلان، فرم و طراحی نمای پروژه بوده است تا مجتمع مسکونی خواب آرام را با توجه به محدودیت های موجود برجسته سازد.امروزه همچون سایر شهرها چندین دهه است که، از یک سو، به واسطه رشد جمعیت، افزایش تراکم ساخت و ساز و...، و از سوی دیگر به واسطه مداخلات شهری و خیابان کشی های جدید، دستخوش تغییرات فراوان گشته است. از جمله این خیابان کشی های جدید در شرق شهر، امتداد خیابان حمزه، در راستای شمالی جنوبی، عمود بر محور زاینده رود است که در اوایل دهه نود به بهره برداری رسید، خیابانی که بدون توجه به تاب بافت، با عبور از روی پلاکهای شهری، قطعاتی با اشکال چند وجهی در لبه شرقی و غربی خود بر جای نهاده ،که با گذر زمان، تک تک سر از خاک برخواهد آورد و سیما و ساختار این بخش از شهر را شکل خواهد داد. با تغییر در هر جز از شهر، به مرور ساختار شهر تغییر می یابد، و انچه از شهر در ذهن ما می ماند، خاطره همین اجزاست، چه بسا، آنچه که ما امروز در خصوص جزیی از این قطعات می اندیشیم، در آینده، بر سرنوشت سایر قطعات و ساختار این بخش از شهر اثر گذار باشد.
یکی از همین قطعات مثلثی شکل به مساحت 380 مترمربع است ، که در لبه غربی خیابان حمزه واقع شده است، از یک سو، مادی نیاصرم در بلافصل غرب و شمال زمین واقع شده است. لیکن ضوابط شهری اصفهان ، بنابر مشرفیت به سوی واحدهای مسکونی پیرامون ، اجازه ایجاد بازشو و چشم انداز، پایین تر از ارتفاع 175 سانتیمتر از تراز هر طبقه را نمی دهد، و از سوی دیگر، محور سبز زاینده رود، به فاصله ای کمتر از 150 متر از جنوب پلاک واقع شده، ولی ساختمانی پنج طبقه ، راه را در این میان سد کرده است. حال چگونه می توان از پس این ساختمان سرک کشید به سوی حاشیه سرسبز زاینده رودِ بی آب، و در بلافصل خیابانهایی مملو از ماشین، گوشه ای از این سرزندگی و طراوت را مهمان مهمان این خانه کرد؟
طراحی تلاشی است جهت یافتن پاسخ به چالش هایی که حاصل شناخت متن از یک سو و نیازهای رفتاری کاربر و کارفرما از سوی دیگر است. امروز هرچه که شهر ها بزرگتر شده اند، خانه ها کوچکتر گشته، هرچه معماری ما گرانتر و پر زرق برق تر شده، کیفیت کمرنگ تر گشته ، واژه لاکچری، جایگزین کیفیتهای از دست رفته معماری شده است. در خانه های امروز، حیاط، به تراسی جهت قرار گیری بند رخت تقلیل یافته ،ارتباط ما با نور، سبزی اسمان به حداقل رسیده است، حال که فاصله ما با این حجم سبز کمتر از 150 متر است چگونه میتوان کیفیتی فراتر از لاکچری وابسته به مصالح را، برای ساکنان این واحد ها به ارمغان آورد؟ تنها، به میزان 4 متر از ضلع جنوب امکان بهره بری از این پتانسیل محیطی را دارد، لذا بدنبال آن هستیم، که بتوان طول ضلع جنوب به سوی رودخانه را گسترش دهیم. از اینرو با استفاده از چرخش 25 درجه ای ضلع شرقی به سوی جنوب، این بخش از زمین متاثر از برنامه طرح، به گونه ای می شکنیم، تا بتواند این چشم انداز سبز را تا لایه های انتهایی زمین امتداد دهیم و نهایت بهره را از این همسایه سبز ببریم. این ساختار سلولی از سوی دیگر باعث می شود که از ایجاد دیواره ای به طول و ارتفاع 20 متر در راستای خیابان اجتناب کنیم.
برنامه ریزی ماست جهت نحوه زیست در این خانه ها .، آنچه امروز ما طراحان به آن می اندیشیم، در آینده نحوه رفتار، تعاملات و ارتباطات انسانهایی را شکل می دهد که در این واحد ها سکونت دارند. با نگاهی گذرا به ساختمانهای مسکونی و آپارتمانهایی رنگارنگی که در اشکال و ابعاد گوناگون، طی این چند دهه در شهرهای مختلف ما شکل گرفته اند، در می یابیم که تمامی از الگویی واحد پیروی می کنند، انگار تمامی یک واحد 120 متری است که فقط در ابعاد سالن و یا تعداد اتاق تغییر شکل می یابند ، ابعاد و مساحت حمام ها در یک واحد مسکونی چندین برابر فضای باز آن است، لذا در این طرح بر آنیم که تا حدی این الگوی رایج را بر هم زنیم، واحد های سیصد متری که خواسته کارفرماست، بتواند چیزی فرا تر از سالنی فراخ و حمام های رنگارنگ داشته باشد. لذا برنامه ریزی به گونه ی است که بخشهای مختلف هر واحد بتواند سهم بیشتری از کیفیت های محیطی شامل نور، سبزینگی، آبی آسمان و... داشته باشد.
بر این اساس، بخش جنوبی به فضاهای عمومی و بخش شمالی که نیاز به سکوت و سکون بیشتری دارد به فضاهای خصوصی اختصاص یافته است، اتاق های خواب، نشیمنی خصوصی در بخش شمالی، سالن پذیرایی، ناهار خوری و شاه نشینی به سوی رود خانه در بخش جنوبی مستقر می باشد. فضای ارتباطی و آشپز خانه و سرویس عمومی در میان جانمایی شده است تا بتوان به سهولت در ارتباط با بخش شمال و جنوب قرار گیرد. با تغییری که در برنامه ریزی طبقات زوج و فرد ایجاد شد و جابجایی و لغزش به وجود آمده در بخش شرقی، تراسهایی رو به سوی رودخانه به وجود آمد، به گونه ای که تمامی فضاهای این خانه ها، از اتاق های خواب، سالن پذیرایی گرفته تا آشپز خانه و ناهار خوری، با فضاهای باز، به شکلی مستقل در ارتباط مستقیم می باشد. به گونه ای که هر فضا به فراخور رفتارهای گوناگون که در آن جاری است ، تراسی به قد و قواره این رفتار دارد.
نام پروژه: مجتمع مسکونی خواب آرام
موقعیت پروژه: ایران،اصفهان، خیابان مشتاق
معمارن: محمد عرب، مینا معین الدینی، الهه حاج دایی
تیم طراحی: میلاد علی دوستی، مهلا ابراهیم پور، پریسا گلی
تاریخ اتمام پروژه: 1396
مساحت سایت: 380 متر مربع
زیربنای پروژه: 1360 متر مربع
تحریریه معماری آرل
منبع: Archdaily.com & Caoi.ir