تحریریه معماری آرل
خیابان‌های شهر سونگدو (Songdo) در کره جنوبی هر چند امروزه متروکه و نیمه‌ساخته به نظر می‌آید اما اینجا شهری است که به آینده تعلق دارد. در حال حاضر بیست و دو هزار نفر در آن زندگی می‌کنند و قرار است بزودی پنج هزار نفر دیگر به این جمعیت اضافه شوند، اما سال 1394 که ساخت این شهر شش کیلومتر مربعی تمام می‌شود، 65 هزار نفر در آن ساکن خواهند شد.
افراد خوش اقبالی که فرصت زندگی در این شهر را بیابند این شانس را دارند تا در هوشمندترین شهر جهان زندگی کنند البته لقب هوشمند به دلیل بالا بودن ضریب هوشی سکنه آینده آن به سونگدو اعطا نشده است، بلکه علت اصلی، هوش سرشاری است که در کف جاده ها، پارک ها و سازه های این شهر جاسازی شده است.
این شهر هوشمند پروژه بلند پروازانه ای است که در یک جزیره مصنوعی در فاصله 56 کیلومتری غرب سئول، پایتخت کره جنوبی ساخته می شود. در حقیقت می توان این شهر را نمایی از آینده سئول و دیگر شهرهای جهان در آینده نه چندان دور دانست.
ساخت سونگدو از کجا شروع شد؟
ساخت شهر سونگدو از سال 1380 شروع شد و بزرگترین معامله ملک خصوصی در تاریخ جهان به ارزش تقریبی 100 هزار میلیارد تومان است.
هدف اصلی از این سرمایه گذاری در راستای اینترنتی کردن همه امور بوده است، تا جایی که نه تنها مردم بلکه اشیا از خودروها گرفته تا خانه ها توسط اینترنت به هم وصل شده باشند.
برای برقراری این اتصال اینترنتی، طراحان سونگدو از محصولات و راه حل های فناورانه شرکت سیسکو کمک گرفته اند. از همان زمان آغاز به ساخت، سیسکو وجب به وجب این شهر را با کار گذاشتن سنسورها در کف خیابان ها، جاده ها و سازه ها، زیر چتر دستگاه های ارتباطی و سیم کشی خود قرار داده است.
هر کدام از این سنسورها جریان پیوسته ای از اطلاعات را به ساختمان کنترل مرکزی ارسال می کنند که در آن، اطلاعات مربوط به ساختمان ها، انرژی مورد نیاز، وضع ترافیک مسیرها و دمای خارجی و داخلی هوا، جمع آوری و تجزیه و تحلیل می شود.
بنا به گفته های جان چَمبرز، رئیس سیسکو، آنها شهری می سازند که روی بستری از جریان اطلاعات و داده ها حرکت می کند و کنترل می شود. به این ترتیب ساختمان کنترل مرکزی سونگدو را می توان مغز این شهر نامید.
برای این که مفهوم و عملکرد این مرکز کنترل شفاف تر شود به این مثال توجه کنید. برای نمونه دوربین های مدار بسته کار گذاشته شده در خیابان، تعداد افراد پیاده موجود در پیاده رو را زیر نظر دارند، از همین رو نور تابشی چراغ های خیابان با توجه به افراد حاضر در آن تنظیم می شود؛ در خیابان های شلوغ شدت نور زیاد و در جاهای خلوت نور کم می شود.
همین امر باعث صرفه جویی و کاهش هزینه ها می شود. بعلاوه برای اجتناب از معضل ترافیک که این روزها گریبانگیر هر شهری است، به پلاک هر یک از خودروهای این شهر یک برچسب فرستنده گیرنده RFID چسبانده می شود.
هدف اصلی از این سرمایه گذاری در راستای اینترنتی کردن همه امور بوده است، تا جایی که نه تنها مردم بلکه اشیا از خودروها گرفته تا خانه ها توسط اینترنت به هم وصل شده باشند
هر کدام از این برچسب های RFID به یک آنتن کوچک و تنظیم شده روی یک فرکانس بخصوص مجهز بوده که یک پردازشگر کم مصرف هم دارد. هر زمان که آنتن برچسب RFID فرکانسی را که برای آن تنظیم شده کشف کند، الکترون های موجود در فلز شروع به نوسان کرده و انرژی الکتریکی تولید می کند.
این انرژی تولید شده پردازشگر را به کار می اندازد که در نهایت سیگنال های دیجیتالی رمزگشایی می شود. اگر هویت سیگنال مورد تائید واقع شود، چیپ موجود در برچسب RFID با فرستادن سیگنالی روی همان طول موج دریافتی خود را به مرکز کنترل معرفی می کند.
تمام این اتفاق ها در کسری از ثانیه به وقوع می پیوندد و با توجه به این که تمام خودروهای شهر به چنین سیستمی مجهز و به مرکز کنترل متصل هستند، تصویر دقیقی از وضع لحظه ای ترافیکی ترسیم می شود و این اجازه را به مرکز کنترل داده ها می دهد تا زمان بندی چراغ های راهنمایی و رانندگی را تنظیم کند، مسیرهای جایگزین را پیشنهاد دهد و هشدارهای پیشگیرانه منتشر کند حتی چراغ های راهنمایی و رانندگی سونگدو نیز پیشرفته هستند زیرا به جای لامپ های حبابی از دیودهای ال ای دی استفاده شده است که یک درصد همتایان قدیمی خود، انرژی مصرف می کنند اما عنصری که بیشترین هیجان را برای ساکنان این شهر به ارمغان می آورد نمایشگرهای ویدیویی مکالمه تصویری موسوم به حضور از راه دور هستند.
این نمایشگرها بتدریج در هر خانه، اداره و خیابانی وجود خواهد داشت و این اجازه را به مردم می دهد تا در هر جایی که حضور دارند تماس های تصویری بی سیم با هم برقرار کنند.
با این حال فناوری ای که در سونگدو به کار رفته تنها بخشی از داستان این شهر است. هدف از ساخت یک شهر هوشمند این است که بحرانی از میان برداشته شود؛ ساخت شهر هوشمندی که کمترین اثر سوء را روی محیط زیست اطراف خود بگذارد.
سونگدویی پاک، سبز و خرم
طراحان سونگدو محوطه سازی هوشمندانه و زیرکانه تدارک دیده اند تا آب باران را جمع آوری و ذخیره کرده و فاضلاب را تصفیه کند و به این ترتیب فقط از یک دهم آب مصرفی سایر شهرها برای سونگدو استفاده می شود.
پرسش جالبی که در مبحث شهرهای هوشمند به ذهن می رسد این است که آیا می توان شهرهای فعلی را هوشمند کرد؟
هوشمند کردن شهرهای فعلی مانند دندانپزشکی است؛ هر قسمتی که در حال پوسیدن است باید تخلیه شود. علی رغم مشکلات و موانعی که پیش روی این کار وجود دارد چنین کاری شدنی است، اما پرسش اساسی اینجاست که آیا این کار به علل اجتماعی انجام می شود یا این که تنها فشار رو به جلوی تکنولوژی است که شهروندان را وادار به حرکت در این مسیر می کند؟
به هر حال شهرهای هوشمند در حال رشد و تکامل هستند. سازندگان سونگدو از شاهکارشان به عنوان یک شهر نمونه برای شهرهای هوشمند آینده یاد می کنند و در ذهن خود رویای ساخت بیست شهر اینچنینی از چین تا هند را می پرورانند؛ رویایی که اگر به حقیقت بپیوندد، چهره زمین را عوض خواهد کرد.
تحریریه معماری آرل
منبع : تبیان