چگونگی
ترسیم پرسپکتیو از جمله مسائلی است که برای دانشجویان رشته ی
معماری و معماران ضروری است. معماران در حین طراحی برای دیدن ایده ی خود و ارزیابی آن و سپس برای معرفی طرح خود نیاز به ترسیم دارند. آنچه همیشه به چشم آمده است آن است که پلانها، نماها و برش های طرح برای انجام این رسالت ناقص هستند لذا نیاز به تصاویر سه بعدی از فضای طراحی شده همیشه احساس شده است. تصاویر سه بعدی به دو صورت فنی به کمک خطکش و گونیا و دست آزاد ترسیم می شوند. در کشیدن چشم اندازها به روش دست آزاد مهارت شخص نقش تعیین کننده ای دارد و اغلب اوقات به دلیل کاملاً حسی بودن، ترسیمات ایراداتی هم پیدا می کنند. به همین منظور سال های متمادی است که در دانشکده های
معماری علاوه بر روش دست آزاد،
ترسیم پرسپکتیو به شیوه ی فنی هم تدریس می شود.
ترسیمات پارالاین روشی برای ترسیم سه بعدی احجام هستند. در این روش تمام خطوطی که در حالت واقعی موازی هستند در ترسیم ها نیز موازی باقی می مانند. در مواردی که نیاز به ترسیم در زمان کم و مشخص کردن فرم ها و صفحات اولیه حین طراحی باشد از این روش استفاده می کنیم. پرسپکتیو موازی به طور کلی به دو دسته ی محوری (
Axonometric) و (
Oblique) تقسیم می شوند.
تصاویر محوری (
Axonometric)
تصاویر اگزنومتریک معمولاً برای طراحی های مهندسی به کار می روند و در قطعه سازی کاربرد زیادی دارند. تصاویر اگزنومتریک شامل تصاویر ایزومتریک، دی متریک و تری متریک می شوند.
تصاویر ایزومتریک:
در این روش محورهای
x و
y با خط افق زاویه های مساوی 30 درجه می سازند و محور
zها بر خط افق عمود می باشد. در این روش طول اضلاع در راستای محورهای
x و
y و
z برابر با اندازه ی واقعی است. در تصاویر ایزومتریک ابعاد و اندازه ها در حدود 18 درصد بزرگتر از اندازه ی واقعی به نظر می رسند.
تصاویر دی متریک:
محورهای
x و
y با خط افق به ترتیب زاویه های 7 درجه و 42 درجه می سازند و محور
zها بر محور افق عمود است. در این روش طول اضلاع در راستای محوری که با افق زاویه ی 7 رجه می سازد برابر اندازه ی واقعی ترسیم می شود ولی در راستای محوری که با افق زاویه ی 42 درجه می سازد نصف اندازه ی واقعی است.
پرسپکتیو موازی مایل (
Oblique):
شامل تصاویر پلان ابلیک، پرسپکتیو نما ابلیک می باشد.
پرسپکتیو پلان ابلیک:
این نوع پرسپکتیو بر دو نوع 45 درجه و 30-60 درجه تقسیم
الف) پرسپکتیو پلان ابلیک 45 درجه
در این حالت محور
zها بر محور افقی عمود می باشد و دو محور
xها و
yها با محور افقی زاویه ی 45 درجه می سازند. کلیه ی اندازه ها در هر سه راستا اندازه های واقعی هستند.
ب) پرسپکتیو پلان ابلیک 30-60 درجه
در این پرسپکتیو محور
zها عمود بر محور افقی و محورهای
x و
y با محور افقی زاویه ی 30-60 درجه می سازند. در این حالت هر آنچه بر سه محور
xو
yو
z واقع می شوداندازه ی واقعی است.
پرسپکتیو نماابلیک
این نوع ترسیم زمانی کاربرد دارد که یک نما از موضوع اهمیت زیادی دارد. پرسپکتیو نماابلیک به سه دسته تقسیم می شود: پرسپکتیو کاوالیر، پرسپکتیو جنرال و پرسپکتیو کابینت
الف) پرسپکتیو کاوالیر
در این روش محور
zها عمود بر خط افق می باشد و یکی از محورهای
x یا
y روی خط افق می باشد و محور دیگر زاویه ای برابر با 45 درجه با خط افق می سازد و آنچه بر سه محور
x و
y و
z واقع می شود اندازه ی واقعی است.
ب) پرسپکتیو جنرال
در پرسپکتیو جنرال همانند پرسپکتیو کاوالیر محور
zها عمود بر خط افق و یکی از محورهای
x و
y روی خط افق می باشند و محور دیگر زاویه ای 45 درجه با خط افق دارد. اندازه در روی ضلعی که در راستای 45 درجه است، نصف اندازه ی واقعی و در راستای دیگر برابر با اندازه ی واقعی می باشد.
ج) پرسپکتیو کابینت
در پرسپکتیو کابینت همانند پرسپکتیوهای دیگر نما ابلیک، محور
zها عمود بر خط افق و از بین محورهای
xو
y یکی بر خط افق منطبق و دیگری با زاویه ی 45 درجه ترسیم می گردد. اندازه ها بر روی محورهای منطبق بر خط افقی و محور
zها واقعی و روی محوری که زاویه ی 45 درجه دارد و برابر 3/2 و 4/3 اندازه ی واقعی است.
منبع: کتاب چشم انداز (پرسپکتیو) نویسنده: پوریا ریاضی خواه
تحریریه ی معماری آرل
