معماری جهان: ژاپن در گذر زمان، قسمت ششم، دوره ه ی Meiji

ساختمان ضرابخانه ی شهر اوزاکا

مترجم: نیلوفر محتاط

در اواخر سلطنت Tokugawدر قرن شانزدهم، معماری ژاپن تحت تأثیر معماری غرب قرار گرفت که ابتدا این اثرات در ساختمان های نظامی، تجاری و صنعتی دیده شد. پس از به قدرت رسیدن امپراطور Meji، ژاپن به سرعت روند غربی شدن را پیمود. به همین دلیل کاربری های جدیدی به شهرهای ژاپنی اضافه شد کاربری هایی مانند مدرسه، بانک و هتل. در اصل معماری اوایل دوره ی Meji، متأثر از معماری استعماری شهرهای ساحلی چین مانند هنگ کنگ بود. در شهر ناکازاکی، توماس گلاور، تاجر انگلیسی خانه ی خود را با سبک غربی و به کمک نجاران بومی ساخت. در ادامه ی این اقدام گلاور، توماس واتر، معمار ایرلندی موفق شد تا ساختمان ضرابخانه ی شهر اوزاکا را در سال 1868 با نمایی آجری و سنگی و فرمی کشیده و باریک طراحی کند. فرم سنتوری موجود بر بالای ایوان این ساختمان از عناصر غربی موجود در بناست. در شهر توکیو نیز این معمار اولین ساختمان آجری شهر (موزه ی تجارت) را طراحی کرد.
در سال 1872 در محله ی Tsukiji، آتشسوزی مهیبی رخ داد که در نتیجه ی آن کل محله ویران و با خاک یکسان شد. دولت وقت آن زمان پس از آتشسوزی تصمیم گرفت محله ی جدید Ginza را به عنوان نمادی از محله ای مدرن طراحی کند به همین دلیل از آجر نسوز در ساخت ساختمانهای جدید استفاده شد و خیابان ها نیز پهن تر طراحی شدند. طراحی ساختمان های این محله را معمار انگلیسی توماس واتر انجام داد و وزارت اقتصاد ژاپن مسئولیت ساخت و ساز را بر عهده گرفت. در سال 1873 ساخت این محله کامل شد و خانه های آجری مدرن آن به اجاره و فروش گذاشته شدند. به دلیل گران بودن هزینه ی اجاره، بسیاری از این واحدها خالی ماند اما با این حال به دلیل تبلیغ و فعالیت روزنامه ها و رسانه ها محله ی Ginza به نمادی از تمدن و روشنگری در کشور ژاپن تبدیل شد. این محله به داشتن خانه هایی با پنجره های وسیع شهرت دارد. پنجره هایی که استفاده از آن ها از زمان جنبش مدرنیسم رواج یافت. محله ی Ginza به مدلی برای شهر مدرن در کشور ژاپن تبدیل شد و منشاء الهام بسیاری از شهرهای دیگر این کشور شد.

ماکتی از محله ی Ginza

محله ی Ginza در اوایل سال 1900

اگر بخواهیم مثالی از اولین ساختمان های ساخته شده به سبک غربی در کشور ژاپن را ارائه دهیم بهترین نمونه ساختمان دو طبقه ی Rokumeikan می باشد ساختمانی عظیم و دو طبقه در توکیو که ساخت آن در سال 1883 تکمیل شده است. این ساختمان به نمادی از معماری غرب در دوره ی Meji تبدیل شد و در آن زمان محل اسکان مهمانان خارجی وزارت خارجه ی ژاپن بود. طراحی و معماری این ساختمان توسط Josiah Conder ، معمار انگلیسی انجام شد. اولین آسمان خراش ژاپنی با سبک غربی نیز در سال 1890 در شهر Asakusa ساخته شد. گفتنی است که این آسمان خراش در زلزله ی مهیب سال 1923 تخریب شد. علی رغم رواج سبک های غربی در معماری، در آن زمان هنوز ساختمان های با سبک معماری سنتی ژاپن ساخته می شدند. کاخ سلطنتی توکیو مثال خوبی در این زمینه است. این کاخ در جنگ جهانی دوم تخریب شد.

ساختمان دو طبقه ی Rokumeikan

کاخ سلطنتی توکیو



کاخ سلطنتی توکیو



اولین آسمان خراش ژاپنی

بر خلاف سبک نئوکلاسیک واتر، معمار انگلیسی، معماران ژاپنی سبک ژاپنی giyofu را ابداع کردند. در این سبک به طور عمده از چوب به عنوان مصالح ساختمانی استفاده می شود. مدرسه ی ابتدایی Kaichi که در سال 1876 ساخته شده با این سبک طراحی شده است. معمار این ساختمان برای آشنایی با سبک های غربی به شهر توکیو سفر کرد و سپس برای طراحی این مدرسه سبک های سنتی ژاپن را با سبک های غربی ترکیب کرد و با بهره گیری از روش های ساخت سنتی ژاپن، این مدرسه را ساخت. با مشاهده ی این ساختمان به خوبی شاهد این تلفیق معماری هستیم. همانطور که ملاحظه می کنید، دیوارهای چوبی مدرسه در داخل و خارج اندود شده اند و استفاده از سنگ در بخش پایینی نما نیز باعث شده تا بیننده تصور کند که ساختمان بر روی بستری سنگی ساخته شده. برج هشت ضلعی که در مرکز نما طراحی شده نیز با الهام از برج های چینی طراحی شده است. ساختمان اولین بانک ملی ژاپن در توکیو نیز که در سال 1872 ساخته شده مثال دیگری از این سبک معماری می باشد.

مدرسه ی ابتدایی Kaichi

ماکت اولین بانک ملی ژاپن

در این دوره، دولت ژاپن از معماران خارجی هم به منظور طراحی ساختمان های جدید و هم برای تدریس معماری به معماران جوان ژاپنی دعوت کرر که به ژاپن بیایند. Conderاز معماران انگلیسی برجسته است که در این زمینه با دولت ژاپن همکاری کرد و به آموزش معمارانی از قبیل Kingo Tatsuno ، Tatsuzo Sone و Tokuma Katayama پرداخت. Tatsuzoدر ابتدا تحت تأثیر جان راسکین به معماری می پرداخت اما بعدها آثار او رنگ و بویی نئوکلاسیک به خود گرفت که از میان آن ها می توان به بانک ژاپن (1896) و ایستگاه توکیو (1914) اشاره کرد.

بانک ژاپن

ایستگاه توکیو

در سال 1920، گروهی از معماران ژاپن تحت تأثیر سبک باهاوس و اکسپرسیونیسم، به طراحی و معماری پرداختند. این گروه اولین نشانه های جنبش مدرنیسم را به ژاپن آوردند به طوری که از تزئینات استفاده نمی کردند و الهام از سبک های تاریخی در معماری را مردود می دانستند.


منبع: WIKIPEDIA
تحریریه ی معماری آرل